روزگار سیاه خزر از پساب‌های آلوده

به گزارش قائم آنلاین، دریای خزر که سال‌ها به عنوان نگینی درخشان در پهنه شمالی نقشه ایران می‌درخشد و در دنیا به عنوان دریای کاسپین شناخته می‌شود، این روزها، حال و روز خوشی ندارد.

این دریا که کانون و میزبان زندگی بسیاری از جانداران و جانواران گوناگون و منحصر به فرد است، حال نظاره‌گر جان دادن یکی پس از دیگری مهمانان چندین و چند صد و شادی هزار ساله‌اش است و متاسفانه شیرابه‌ها و پساب‌های موجود در رودخانه‌ها، روزگار این دریا را سیاه کرده‌اند.

داریوش عبادی مدیر شبکه تشکل‌های محیط‌زیست و منابع طبیعی مازندران در این خصوص در گفت‌وگو با خبرنگار ما اظهار کرد: دریای خزر بزرگترین دریاچه جهان است که به آب‌های آزاد دنیا راهی ندارد و به عنوان یک اکوسیستم منحصر به فرد محسوب می‌شود.

وی افزود: این دریاچه به این سبب که با آب‌های آزاد راهی ندارد دارای یک اکوسیستم حساس و شکننده است که می‌طلبد توجه ویژه‌ای نسبت به ملاحظات زیست محیطی آن و رعایت سلامت آن اعمال شود.

مدیر شبکه تشکل‌های محیط‌زیست و منابع طبیعی مازندران با بیان اینکه در سالیان اخیر، این دریا دچار آسیب‌های جدی متعددی شده است؛ خاطرنشان کرد: آلاینده‌های فراوانی از سمت کشورهای حاشیه دریای خزر روانه دریا می‌شوند که عامل اصلی، آلودگی حال حاضر هستند.

دبیر تشکل‌های مردم نهاد مازندران بیان کرد: پساب‌های صنعتی، شهری و پسماندها از طریق رودخانه‌ها به دریای خزر می‌ریزد، غالب رودخانه‌های منتهی به دریا در ضلع شمالی البرز به صورت یک کانال فاضلاب حاوی شیرابه‌های پسماند و بسیاری از پساب‌های شیمیایی سموم کشاورزی و صنعتی به دریا ریخته و آن را آلوده کرده‌اند.

عبادی ادامه داد: به عبارتی دیگر، دریای خزر مقصد نهایی تمام پساب‌های آلوده صنعتی، کشاورزی، خانگی و شهری است که خود محل زندگی بسیاری از گونه‌های زنده دنیا است.

وی عنوان کرد: دریای خزر تنها آب نیست بلکه یک اکوسیستم زنده است که حاوی بسیاری از جانوران و جانداران گیاهی است که نقش موثری در حیات چرخه زندگی بسیاری از موجودات از جمله ما انسان‌ها دارد.

مدیر شبکه تشکل‌های محیط‌زیست و منابع طبیعی مازندران تصریح کرد: تشدید ادامه این روند طی سالیان اخیر، موجب نابودی بسیاری از گونه‌ها شده است که نمونه بارز حال حاضر این واقعه تلخ، قرار گرفتن فوک‌های خزری به مرز انقراض و نابودی این گونه ارزشمند است.

دبیر تشکل‌های مردم نهاد مازندران تصریح کرد: با همه اتفاقات نگران‌کننده در خصوص آلودگی دریای خزر اما تاکنون هیچ تمهید عملیاتی انجام نگرفته و هیچ اقدام موثر و مشخصی برای خروج از این وضعیت، انجام نشده است.

عبادی تاکید کرد: در حال حاضر، در هیچ رودخانه‌ای در مازندران، علیرغم اینکه ماهی وجود ندارد، بلکه هیچ موجود زنده‌ای نیز زندگی نمی‌کند و تمام موجودات را کشته‌ایم.

وی اضافه کرد: رودخانه‌ها همواره منبع تامین آب دریا هستند و این رودخانه‌ها در واقع نفس دریا را تازه می‌کنند و به این اکوسیستم، رنگ حیات و زندگی می‌بخشند اما در حال حاضر، همین رودخانه‌ها، نفس دریای خزر را گرفته‌اند و زندگی بسیاری از موجودات این اکوسیستم طبیعی زنده دنیا را به انقراض کشانده‌اند.

مدیر شبکه تشکل‌های محیط‌زیست و منابع طبیعی مازندران مطرح کرد: در کنار این مشکلات و مخاطره افتادن زندگی گونه‌های جانوری در دریای خزر، صید بی رویه و برداشت فراوان از دریا نیز بر تسریع روند نابودی گونه‌ها دامن زده است.

دبیر تشکل‌های مردم نهاد مازندران اعلام کرد: با شروع فصل صید در مازندران که رفته رفته به آن نزدیک می‌شویم، زندگی ماهیان دریای خزر نیز با این صیدهای بی رویه به مخاطره افتاده است و با کم شدن ماهی، معیشت بسیاری از صیادان نیز رو به وخامت خواهد گذاشت.

عبادی افزود: همه ما یک رسالت و مسئولیت جهانی برای حفظ دریای خزر برای خود و آیندگان داریم و اگر کوتاهی کنیم سرنوشتی چون دریاچه ارومیه در انتظار دریای خزر خواهد بود و رفته رفته این دریاچه به یک تالاب مرده خالی از حیات گونه‌های جانوری و زنده مبدل خواهد شد.

وی یادآور شد: ما بحران حال حاضر خزر را درک نکرده‌ایم و علیرغم برگزاری کنوانسیون دریای خزر در تهران، هیچ گونه خروجی از این نشست نمی‌بینیم که نشان‌دهنده دغدغه‌مندی کشورهای حاشیه دریای خزر برای  نجات دریا باشد.

مدیر شبکه تشکل‌های محیط‌زیست و منابع طبیعی مازندران اظهار کرد: میان تمام مناقشات و چالش‌های زیست محیطی فراوان دریای خزر، ما تصمیم گرفتیم تا آب دریای خزر را به فلات سمنان منتقل کنیم و این کار در واقع، آخرین تیر خلاص ما به حیات دریای خزر است.

دبیر تشکل‌های مردم نهاد مازندران تشریح کرد: با انتقال آب، غلظت نمک در دریای خزر افزایش پیدا خواهد کرد و متعاقبا با بالاتر رفتن غلظت، بسیاری از جانوران و جانداران نیز نابود خواهند شد.

عبادی بیان کرد: در این مسئله، موضوع تنها حجم آب نیست، بلکه توجه صرف به این مسئله، غیرکارشناسانه ترین و ساده‌ترین نگاه خواهد بود؛ چرا که موضوع به مسئله بزرگ‌تری بر‌می‌گردد که آن، نابودی حیات بسیاری از موجودات زنده در حال زندگی در این دریا است.

وی افزود: به جای اینکه برخی از مسئولان به فکر انتقال آب دریای خزر باشند، نگران ان بخشی از جنگل‌ها و مراتع استان باشند که در اثر این انتقال، نابود خواهند شد.

مدیر شبکه تشکل‌های محیط‌زیست و منابع طبیعی مازندران عنوان کرد: چالش‌ها و نگرانی‌ها برای دریای خزر تمامی ندارد و هر روز شاهد ظهور و بروز چالش جدیدی هستیم که باید برای آن کاری کرد و قدمی برداشت.

دبیر تشکل‌های مردم نهاد مازندران  گفت: اینکه حساسیت‌های مردمی در این ماجرا خیلی بالا برود، به روند اقدام صحیح و به موقع مسئولان در این مسئله، کمک خواهد کرد.

عبادی متذکر شد: باید شاهد رودخانه‌های پاک در استان باشیم و اگر نباشد، زندگی پایداری را در دریا شاهد نخواهیم بود.

وی اعلام کرد: رودها و دریاها مظهر آبادانی و زندگانی‌اند و اگر نابود شوند، باید منتظر بیابان لختی به نام مازندران در روی نقشه کشور باشیم.

با دانستن این مسئله که خزر بیش از ۸۵۰ گونه جانوری – دریایی، ۱۳۰ نوع ماهی در ۱۹ حوضه آبخیز دارد؛ در می‌یابیم که پایداری خزر برای بقای نسل آینده حیاتی است و باید از این میراث و گنجینه گران‌بها هرچه بهتر نگهداری کرد.

در کنار موضوعات مطروحه در این گزارش اما نگرانی دست‌وپا شکسته یک‌جانبه ایران در کنار بی تفاوتی سایر کشورهای مصرف کننده از دریای خزر، کفاف التیام زخم‌های کاری آن را نمی‌دهد و این گونه، این خزر است که ذره ذره دارد می‌سپارد جان…

بادمان نرود نا امن کردن دریا به دلایلی مانند دفع ناصحیح فاضلاب شهری و صنعتی، بهره برداری بی رویه بیولوژیکی از دریا، تخریب بستر رودخانه‌ها، صید بی رویه، تغییرات آب و هوایی و کاهش منابع تغذیه موجب نابودی و رو به انقراض نهادن بسیاری از گونه‌های زنده در این اکوسیستم خدادادی می‌شود که در نهایت، دودش به چشمان خودمان خواهد رفت!

یادمان باشد دریا خیلی سال است که دوستی کهنه‌ای با رودخانه‌های استان‌های شمالی دارد، دریا به رودخانه اعتماد داشت و رودخانه هم به دریا، اما ما کاری کردیم تا رودخانه‌ها با جاسازی پساب‌ها پشت دوستی‌ حالا خاله خرسه‌شان، خنجر از پشت در پهلوی دریا فرو کنند و آخر این زخم، کارش را می‌کند؛ اگر دست روی دست بگذاریم…..