رشته تئاتر کودک و نوجوان در دانشگاه‌ها نداریم!

به گزارش قائم آنلاین، اکرم قاسم پور با بیان اینکه جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان باید میزبان بهترین نمایش‌هایی باشد که در طول سال روی صحنه رفته‌اند یا در مقام تهیه‌کننده به حمایت از تولیدات تازه بپردازد، با بیان این مطلب ادامه داد: از آن‌چه در طول سال در حوزه تئاتر کودک و نوجوان اتفاق افتاده است نباید چشم‌پوشی کرد زیرا نقاط ضعف و قوت‌شان مشخص است و صرف‌ نظر از این که مجری‌شان چه کسانی بوده‌اند، اتفاقات طول سال هستند که اکنون و پس از رخ دادن معایب و مزایای‌شان پیداست و از پتانسیل‌های نمایشی‌شان آگاه هستیم. از سوی دیگر جشنواره می‌تواند نمایش‌هایی را در قالب تولیدات تازه سفارش دهد، اما این سفارش دادن‌ها از دید من نباید در حوزه‌هایی محدود و به نفراتی خاص اتفاق بیفتد. این سفارش می‌تواند به نیروهای متفاوت داده شود. نیروهایی که در طول سال آموزش‌هایی دیده‌اند و یافتن‌شان مستلزم وجود رابطه میان متولیان جشنواره و نیروهای در حال آموزش است.

او که حوزه کار تخصصی‌اش نمایش خلاق و بداهه‌پردازی در تئاتر کودک و نوجوان است و در این زمینه مقاله‌های متعددی نوشته است،یادآور شد: این سفارش دادن از دید من به دو گونه است، یا سفارش دادن به متخصصینِ خاص، شناخته‌ شده، با تجربه و حرفه‌ای، یا سفارش دادن به دانشجویان. در مورد دسته دوم، این گروه از طریق پرداختن به سفارشی زیر نظارت جشنواره و به عنوان مثال با کمک مشاورانی که در کنارشان قرار می‌گیرند، اثری را تولید می‌کنند که محصول نوع خاصی از آموزش است. بنابراین سوال این است که جشنواره در این زمینه، خود را به نیروهای تحت آموزش نزدیک کرده است یا نه و این نزدیکی در دستور کار جشنواره بوده است یا خیر؟ در این جا حوزه ارتباطات جشنواره و تعاملش با مراکزی چون دانشگاه‌ها مطرح می‌شود که از دید من می‌تواند نقطه وصل شایان توجه‌ای باشد. چون زمینه تجربه‌ای را برای دانشجویانِ تحت آموزش فراهم می‌کند و امکان دیده شدن‌شان را افزایش می‌دهد. سفارش به نیروهای متخصص امری تجربه‌ شده است و اکنون باید به این سوال پاسخ داد که آیا جشنواره قصد نزدیکی خود به نیروهای جوان را دارد یا خیر؟

این نویسنده مقاله «ضرورت وجود نمایش خلاق در دنیای کودکان با تامل بر مفهومِ آهستگی» در خصوص ضرورت توجه جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان به آثاری در حوزه نمایش خلاق، گفت: ما در حوزه نمایش خلاق تجربیات متعددی کرده و می‌کنیم و افراد بسیاری با این سیستم کار می‌کنند و حضورش در تئاتر کودک و نوجوان بی‌بروبرگرد اجتناب‌ناپذیر است اما این که جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان چه میزان به گسترش آن فکر کرده چیزی است که باید از متولیان جشنواره پرسید که توجه به این مبنایی‌ترین شیوه برای نزدیکی به جهان ذهنی کودک و نوجوان در دستور کارشان هست یا نه؟ و نباید فراموش کرد که در غیر این صورت ما با اجراهایی مواجه می‌شویم که حتی با وجود تغییرات ظاهری، در پایه و اساس به تکرار همان اتفاقات گذشته می‌پردازند یا با آثاری مواجه می‌شویم که فوق‌العاده مدرنند اما در ارتباط با کودک و نوجوان از پایه‌های درستی برخوردار نیستند.

نویسنده کتاب‌های داستان کودکان و نوجوانانی چون «سنجاب دم کوتاه»، «لبخند نیلوفر»، «زیر درخت خرمالو» و… در پاسخ به این سوال که اگر جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان را جوانی ۲۶ ساله در نظر بگیریم جایگاه آن در حوزه تئاتر کودک و نوجوان ایران کجاست، توضیح داد: نقاطی که جشنواره تئاتر کودک و نوجوان بر آن متمرکز می‌شود باید نقاط وصل‌کننده تمام نیروهایی باشد که در این عرصه مشغول فعالیت هستند. سوال این است که این اتفاق در طول این ۲۶ سال افتاده است یا نه؟ اگر افتاده است باید تبریک گفت و اگر نیفتاده است باید توجه کرد که این یک خلاء است و بسیاری از آدم‌هایی که احتمالا می‌توانند تاثیرگذار باشند چه متخصصینِ باتجربه و چه دانشجویانِ جوان، اگر با مرکزیت جشنواره به یکدیگر متصل نشوند به وضعیت خورشید- سایه دچار خواهیم شد. یعنی چیزی بیش از اندازه در معرض نور قرار خواهد گرفت و بیش از اندازه دیده خواهد شد و چیزی بیش از اندازه در سایه باقی خواهد ماند و دیده نخواهد شد که این به نفع جشنواره تئاتر کودک و نوجوان نیست. به عقیده من آن نقاطی که در سایه‌اند باید شناخته شوند. جشنواره می‌تواند فقدان رشته تئاتر کودک و نوجوان در دانشگاه‌ها را پوشش دهد و یادآوری کند. در حال حاضر نیروهای علاقه‌مند به تئاتر کودک و نوجوان به صورت آزاد در این حوزه فعالیت می‌کنند و توجه جشنواره به نقاطی که در سایه قرار دارند می‌تواند ضرورت ایجاد این رشته را مطرح و پیگیری کند.

نویسنده مقاله «نقش اساطیر و ادبیات کلاسیک در نمایش خلاق» در پایان افزود: ما چطور می‌توانیم در مورد جشنواره تئاتر کودک و نوجوان صحبت کنیم، در حالی که چنین رشته‌ای در دانشگاه‌های‌مان وجود ندارد و آیا این وجود نداشتن ضدِ شکوفایی‌ای که به دنبالش هستیم، نیست؟ آموزش‌هایی که علاقه‌مندان به تئاتر کودک و نوجوان دیده‌اند یا پراکنده بوده است و یا دوره‌ای، یعنی دوره‌هایی را از سر گذرانده‌اند که هیچ‌کدامش جایگزین یک رشته دانشگاهی نمی‌شود. در حالی که اگر در انتظار درخشش هستیم باید نیروهای متناسب با آن را پرورش دهیم. بنابراین به نظر من جایی مانند جشنواره در وهله اول باید بر ایجاد مراکزی برای تدریس این آموزش‌ها تاکید کند و این مراکز از نظر من دانشگاه‌ها هستند که باید این رشته را حتی تا مقطع کارشناسی‌ارشد و دکتری ایجاد کنند. چنین رویکردی می‌تواند ورای آیین‌نامه‌ها و ورای این که چیزی مصوب شود یا نه که قطعا مثبت خواهد بود و نمی‌خواهم اهمیتش را نادیده بگیرم، جریان‌ساز باشد.