ارتباطات اجتماعی، راهکاری مؤثر برای تقویت سلامت روان زنان

به گزارش قائم آنلاین، مجتبی ناجی در گفت وگو ، در خصوص اهمیت سلامت روان زنان در جامعه اظهار کرد: سلامت چهار بعد دارد که شامل سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی است. در این میان سلامت روان یکی از ابعاد مهم سلامت است که برای همه آحاد جامعه چه زن و چه مرد موضوع مهمی است.

وی بابیان اینکه سلامت روان زنان به‌طریق‌اولی موضوع مهمی است، گفت: زنان به خاطر نقش‌هایی که در خانواده به‌عنوان همسر، مادر و عضو خانواده ‌دارند در بهداشت روانی سایر اعضای خانواده هم تأثیر بسیار زیادی دارند، چون اگر زنی در خانواده مشکلات خلقی نظیر افسردگی و یا اضطراب داشته باشد ناخودآگاه همسر، فرزندان و سایر اعضای خانواده را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

این روانشناس ادامه داد: شاید گفته شود همین موضوع در مورد مردان هم مصداق دارد، اما باید توجه داشت که نقش‌های خانوادگی مادری و همسری در زنان بسیار بنیادی‌تر از مردان است، بنابراین وقتی مادر دچار افسردگی می‌شود کل نظام خانواده تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

وی با بیان اینکه یکی از دوره‌های رشد هر انسانی دوران جنینی و پیش از تولد است، تصریح کرد: مادری که ۹ ماه جنین را با خود حمل می‌کند اگر ازنظر روانی ثبات نداشته باشد تأثیر ماندگار و پایداری روی جنین می‌گذارد، بر این اساس گاهی وقتی برخی مشکلات رفتاری نوزادان و کودکان را ریشه‌یابی می‌کنیم می‌بینیم که مادر در دوران بارداری از سلامت روان کافی برخوردار نبوده و تحت تأثیر استرس یا فشار روانی قرار داشته است. بنابراین از آنجا که یکی از نقش‌های مهم زنان نقش مادری است و سلامت روان مادر نیز ارتباط مستقیمی با سلامت روان فرزند دارد و از سوی دیگر هیجانات، احساسات و عواطف ما سرایت به بقیه افرادی دارد که با آن‌ها در ارتباطیم، اگر زنی دچار اختلالات روان‌پزشکی باشد زمینه آسیب‌های اجتماعی و روانی برای خودش و کسانی که با او در ارتباط قرار می‌گیرند فراهم می‌شود.

اولویت پرداختن به درمان و کنترل اختلالات روانی در زنان

معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی استان با اشاره به اولویت پرداختن به درمان و کنترل اختلالات روانی در زنان در همه جای دنیا، گفت: البته این موضوع در مورد همه اعضای جامعه اهمیت دارد، اما همان‌طور که گفته شد ازآنجاکه زنان تأثیر زیادی بر خانواده‌دارند این اولویت برجسته‌تر می‌شود.

ناجی در خصوص کنترل و درمان اختلالات روانی در زنان توضیح داد: خوشبختانه نظام طبیعت بشر به‌گونه‌ای است که زنان را در مقابل استرس‌ها و تنش‌ها مقاوم‌تر می‌کند. این در حالی است که در همه جای دنیا عوامل استرس‌زا برای زنان بیشتر از مردان است و خانم‌ها بیشتر از آقایان در معرض تنش و استرس‌های روانی قرار دارند، اما عوارض و تبعات ناشی از استرس مثل بیماری‌های روان‌تنی و عوارض بیرونی و روانی استرس در زنان کمتر است، مثلاً سکته‌های قلبی و مغزی و بیماری‌های گوارشی که اختلالات روان‌تنی ناشی از فشارهای روانی است در زنان کمتر است، چون زنان مهارت‌های مقابله با استرس و درواقع فائق آمدن بر تنش‌ها را بیشتر دارند؛ مهارت‌هایی مانند گفتگو کردن، درد دل کردن، بیان احساس، کمک گرفتن از مشاور و …

این روانشناس با بیان اینکه آمار صدای مشاور اداره کل بهزیستی استان هم نشان می‌دهد تعداد تماس‌گیرندگان خانم با صدای مشاور تقریباً دو برابر آقایان است، گفت: البته به این معنی نیست که زنان مشکلات بیشتری دارند چون گاهی زنان برای کمک گرفتن سایر اعضای خانواده با صدای مشاور تماس می‌گیرند، بنابراین گفتگو کردن و مشاوره گرفتن در گام اول برای فروکش کردن تنش‌ها و فشارهای روانی اهمیت دارد.

سلامت روان زنان در گرو تامین سلامت اعضای خانواده

وی به دیگر راهکارهای کنترل تنش‌ها و فشارهای روانی در زنان اشاره و اظهار کرد: مکانیزه‌های دیگری مثل گریه کردن که باعث کاهش تنش‌ها می‌شود و یا ورزش‌هایی مثل پیاده‌روی، کوه نوردی، شنا، طبیعت‌گردی و ارتباطات اجتماعی به‌خصوص با شبکه‌های حمایتی خانوادگی از راهکارهای مؤثر برای تقویت سلامت روان زنان است.

ناجی بابیان اینکه زنان به‌طور طبیعی ترجیح می‌دهند در اوقات فراغت خود ارتباط اجتماعی را حفظ کنند که می‌تواند کارکرد سلامت روان داشته باشد، افزود: برخورداری از حمایت اجتماع به‌خصوص حمایت‌هایی که در جوامع سنتی بیشتر رواج دارد، و در جوامع صنعتی هم مراجعه به کلینیک‌های مددکاری اجتماعی، مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی می‌تواند به تحمل فشارهای روانی کمک کند. در مواردی مثل موقعیت‌های تعارضی هم که نیاز به تصمیم‌گیری و حل مسئله وجود دارد و افراد باید تصمیم‌گیری درست و منطقی داشته باشند مشاوره می‌تواند گزینه مؤثری باشد.

زنان گرایش بیشتری به استفاده از خدمات مشاوره و روان‌شناسی دارند

وی خاطرنشان کرد: خوشبختانه زنان نسبت به مردان گرایش بیشتری به استفاده از خدمات تخصصی مشاوره و روان‌شناسی نشان می‌دهند، اما گلایه‌ای که مطرح می‌کنند این است که مشکل از ناحیه سایر اعضای خانواده است، درحالی‌که آن‌ها خانم را در این فرایند همراهی نمی‌کنند، مثلاً مشکل از ناحیه شوهر است اما او زن را در بهره‌گیری از خدمات مشاوره و روان‌شناسی همراهی نمی‌کند. ما در این موارد به زنان توضیح می‌کنیم تغییر را از خودتان شروع کنید، در این صورت وقتی ببینند تحولی در زن به وجود آمده تبعات مثبت آن به سایر اعضای خانواده هم تسری پیدا می‌کند و آن‌ها هم در این زمینه ترغیب می‌شوند. توصیه دیگر این است که دنبال مقصر نباشند چون گاهی مقاومت برخی اعضای خانواده به این دلیل است که احساس می‌کنند اگر در فرایند درمان روان‌شناختی قرار گیرند متهم اصلی قلمداد می‌شوند، درحالی‌که این مشکلات ارتباط بین فردی است و هر دو طرف تأثیرگذار هستند.

این روانشناس یادآور شد: همه مشکلات به‌نوعی به هم مربوط است، به‌طوری‌که اگر در خانواده‌ای شوهر معتاد باشد ممکن است زمینه اعتیاد زن را هم فراهم کند، یا اگر شوهر دچار اختلالات شخصیتی است ممکن است زنی که دارد خود را با آن شرایط سازگار می‌کند هم دچار عدم تعادل‌های روانی شود، بنابراین بهتر است درمان را به تأخیر نیندازند و اقدام درمانی در این خانواده ضروری است و نباید از کنار آن عبور کرد.

وی به زنان توصیه کرد برای درمان بقیه اعضای خانواده پیش‌قدم شوند و گفت: معتقد نیستم به لحاظ جنسیتی اعضای خانواده یا جامعه را جداسازی کنیم، یعنی این‌قدر مسائل به هم دیگر مرتبط است که نمی‌توانیم در عالم واقع موقعیتی را در نظر بگیریم که مرد از بهداشت روانی برخوردار باشد ولی همسرش عدم تعادل روانی داشته باشد چون مسائل سلامت روان به هم گره‌خورده است. جدایی سلامت روان بانوان بیشتر از نظر تئوری بررسی می‌شود ولی در عمل معنایی ندارد زنی سالم و همسرش ناسالم باشد یا برعکس.