لزومِ اقدام فوری برای حفظ گنجینه تاریخیِ دیداری و شنیداری

به گزارش قائم آنلاین، اشرف بروجردی در آئین بزرگداشت روز جهانی میراث دیداری و شنیداری که سه شنبه ۱۴ آبان در سالن قلم تالار همایش‌های کتابخانه ملی برگزار شد، با بیان این‌که در تقویم سازمان ملل متحد، ۲۷ اکتبر به عنوان روز جهانی میراث دیداری و شنیداری، بنا بر ضرورتِ اجتناب‌ناپذیری صورت گرفته و پیامِ مهمی به دنبال دارد، ادامه داد:‌ جهان در قرن گذشته و دو دهه‌ قرنِ حاضر، شاهد پیشرفت‌های بسیار زیادی در همه‌ حوزه‌های علم و فرهنگ بوده و ثبت و ضبط زندگی بشر نیز با ابزارها و روش‌هایی که به صورت مداوم در حال پیشرفت و دگرگونی هستند صورت می‌گرفت و اکنون نیز صورت می‌گیرد، به طوری‌که شاید، کیفیت و مقدار مستندسازی زندگی بشر در این مدت، با دوره‌های گذشته، قیاس مع‌الفارغ باشد.

شیوه‌های مستنندسازی در قرن گذشته در حال دگرگونی‌اند

حفظ حافظه صوتی و تصویری گذشته، نیاز به عزم ملی دارد

او امکان مستندسازی همه‌ی شئونِ فرهنگ و تمدن را یکی از اقداماتی دانست که سازمان اسناد و کتابخانه ملی به دلیل داشتن یکی از مهمترین مخازن برخوردار از ذخایر دیداری و شنیداری، از آن برخوردار است و ادامه داد: این بخشی از سرنوشت منابع دیداری و شنیداری است، به عنوان نکته مهم تبدیل این منابع و ظرفیت‌های قابل بهره‌برداری در جهان امروز، چون ابزارها و شیوه‌های مستندسازی در قرن گذشته و حاضر به تناسب پیشرفت‌های علمی در حال تغییر و دگرگونی هستند.

مشاور رییس جمهور با تاکید بر این‌که از یک سو، حامل‌های مستندسازی این دوره، نسبت به گذشته ماهیتاً آسیب‌پذیر و زوال‌پذیر شده‌اند و از سوی دیگر ابزارها و فن‌آوری‌های مستندسازی روز به روز در حال دگرگونی اساسی هستند، اظهار کرد: امروزه شاید به سختی بتوان در خانواده‌ای یک دستگاه ضبط صوت پیدا کرد که بتوان نوارهای کاست چند دهه‌ گذشته را بار دیگر شنید، در حال حاضر این وسایل و ابزارها بیشتر جنبه‌ کلکسیونی پیدا کرده‌اند، بنابراین بسیاری از حامل‌های صوتی و تصویری در معرض از دست رفتن یا خاموشی هستند. به همین دلیل حفظ آنها نیاز به عزمی ملی دارد.

رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، با بیان این‌که نظارت بر این منابع به منظور حفاظت از آسیب دیدگی توسط نهاد مسوول – سازمان اسناد و کتابخانه ملی – باید انجام شود، چون دبیرخانه کمیته حافظه جهانی در این سازمان مستقر است، گفت: اگر دسترسی به محتوای میراث دیداری و شنیداریِ ۱۰۰ سال گذشته ممکن و میسر نباشد، جامعه‌ جهانی دچار خُسرانِ جبران‌ناپذیری می‌شود، به این معنی که حافظه‌ برهه‌ مهمی از تاریخ بشر از دست می‌رود.

صداها و تصاویر گنجینه‌ی تجدیدناپذیری که باید برای حفاظت‌شان تعجیل کرد

وی با اشاره به شعار امسال یونسکو برای روز جهانی میراث دیداری و شنیداری با عنوان «پیوند با گذشته از طریق صداها و تصاویر» اظهار کرد: انتخاب روز ۲۷ اکتبر به عنوان روز جهانی میراث دیداری و شنیداری به منظور حفظ و پاسداری از این بخش از میراث بشری است، پیام یونسکو برای امسال نیز بر اهمیت حفظ صداها و تصاویر به جا مانده از گذشته تأکید دارد. این صداها و تصاویر، حامل بخش بسیار مهمی از حافظه‌ی بشری است. صداها و تصاویر، گنجینه‌ی تجدیدناپذیری هستند که باید اقدامات فوری و دقیق برای نگهداری آنها انجام شود.

او با بیان این‌که خوشبختانه به دلیل فرستادن زودهنگام دستگاه‌های ضبط تصاویر و صداها به ایران در دوره‌ قاجار، ایران صاحب آرشیوهای غنی و منحصربه‌فردی از صداها و تصاویر شد، افزود: این آرشیوها و مجموعه‌ها علاوه بر این‌که در مراکز دولتی و عمومی قرار دارند، در اختیار مردم نیز هستند، بنابراین مراکزی مانند صدا و سیما، سازمان اسناد، مرکز اسناد وزارت میراث فرهنگی یا کاخ گلستان ملزم و موظف به حفظ و حراست از میراث دیداری و شنیداری هستند.

مشاور رییس جمهور اضافه کرد: علاوه بر اعلام حمایت همه‌جانبه از اقدامات پاسدارانه در مراکز دولتی و عمومی، علاقمند و مصمم به یاری آرشیوها و مجموعه‌های خصوصی و مردمی در هر مقیاسی هستیم.

بروجردی با تاکید بر این‌که اهمیت مجموعه‌های خصوصی در این است که دربردارنده‌ تاریخ و حافظه‌ محلی است، تاکید کرد: این مجموعه‌های محلی، قطعاتی از حافظه‌ ملی هستند و بدون حفظ آنها، قادر به پاسداری از حافظه‌ ملی نخواهیم بود، بنابراین با پیدا کردن راهکارهای مناسب در حفظ صداها و تصاویر به جا مانده از گذشته، بخش مهمی از میراث و حافظه‌ گذشته را می‌توانیم به نسل امروز و آیندگان منتقل کنیم.