از عراق و سوریه تا مدیترانه و آفریقا؛ توسعه حضور نظامی ترکیه در منطقه

به گزارش قائم آنلاین، حضور ارتش ترکیه تا پیش از این به مرزهای داخلی خود محدود و صرفا در برخی مأموریت‌های بین‌المللی و در مقطعی در قبرس حضور نمایان بود؛ اما ارتش ترکیه امروزه در چندین کشور منطقه حضور دارد.

در این خصوص وبگاه القدس العربی در گزارشی نوشته است که حضور ارتش ترکیه در این کشورها نشان‌دهنده پایان دوره سیاست «تنش صفر» و جایگزینی «قدرت سخت» است.

در سال‌های گذشته ارتش ترکیه عملیات نظامی علیه گروههایی که آنکارا آنها را تروریستی می‌نامد در عراق و سوریه آغاز کرده و علاوه بر آن در کشورهای سومالی و قطر نیز دست به احداث پایگاه نظامی زده است. ترکیه همچنین تلاش‌هایی برای اعزام نیرو به سودان پیش از برکناری «عمر البشیر» داشت که ناکام ماند. حمایت نظامی گسترده از «دولت وفاق ملی» در لیبی تا حدی است که پیش‌بینی‌ها از احتمال اعزام نیرو به طرابلس حکایت دارد.

از سوی دیگر با توسعه حضور نظامی در دریای مدیترانه، ترکیه فعالیت‌هایش در پایگاه هوایی خود در قبرس را برای پوشش عملیات‌های هوایی در مدیترانه آغاز و همزمان با لیبی نیز توافق دریایی-نظامی امضاء کرده است. دو کشوری که مشرف به دریای مدیترانه هستند.

اعزام نیرو به لیبی

ماه گذشته و بدون مقدمات قبلی، ترکیه اعلام کرد که یادداشت تفاهمی با دولت وفاق ملی لیبی (مستقر در طرابلس) جهت تعیین مناطق نفوذ دریایی بین دو کشور امضاء کرده است. همزمان یادداشت تفاهم دیگری نیز در راستای همکار‌های امنیتی و نظامی دوجانبه امضاء شد.

چندی پیش نیز اردوغان تأکید کرد که در صورت درخواست دولت وفاق ملی لیبی، ترکیه آماده اعزام نیرو به این کشور است. این در حالی بود که آنکارا از ماهها پیش ارسال تجهیزات نظامی به دولت «فایز السراج» را آغاز کرده است. به گونه‌ای که با این سلاح‌ها دولت وفاق ملی توانسته توازن قوا را با نیروهای «خلیفه حفتر» برقرار کند.

در همین حال پیش‌بینی می‌شود که پارلمان ترکیه یادداشت تفاهم همکاری نظامی با دولت طرابلس را امروز یا فردا تصویب کند. یادداشت تفاهمی که شامل همکاری‌های امنیتی، آموزش نظامی، صنایع دفاعی، مبارزه با تروریسم، مهاجرت غیرنظامیان، برنامه‌ریزی نظامی، اعزام کارشناسان و تأسیس دفتر همکاری دفاعی و امنیتی می‌شود.

پس از تصویب این یادداشت تفاهم، دولت ترکیه می‌تواند در صورت در خواست دولت وفاق ملی، نیروهای واکنش سریع به سرابلس اعزام کند. اتفاقی با تشدید حملات نیروهای «خلیفه حفتر» به طرابلس امکان اجرایی شدن آن می‌رود و آنکارا به هیچ وجه نمی‌خواهد شاهد سقوط دولت «فایز السراج» باشد.

فرودگاه نظامی در قبرس

همراه با افزایش تنش در شرق مدیترانه، جمهوری ترک‌نشین «قبرس شمالی» اعلام کرده است که با درخواست ترکیه مبنی بر در اختیار قرار دادن فرودگاه «گجیت قلعه» برای استفاده ارتش ترکیه موافقت کرده است و ترکیه نیز در نظر دارد تا از این پایگاه برای پرواز پهپادهای خود استفاده کند.

ترکیه در سال ۱۹۷۴ در عملیاتی موسوم به «عملیات صلح» دهها هزار نیروی نظامی خود را در جزیره قبرس پیاده کرد و اکنون نیز با افزایش تنش‌ها، درصدد توسعه حضور نظامی خود در مدیترانه برآمده است و پهپادهای ارتش ترکیه مدام در حال پرواز بر فراز مدیترانه هستند.

این پهپادهای شناسایی بخش مهمی از رصد تحرکات قبرس یونانی‌نشین، یونان، مصر یا اسرائیل در مدیترانه را بر عهده دارد. علاوه بر پهپادهای شناسایی، کشتی‌های جنگی و ناوهای ترکیه نیز در دریای مدیترانه حضور محسوسی دارند و تمامی تحرکات را تحت نظر گرفته‌اند. در عین حال ترکیه در حال عملیات حفاری در بخش ترک‌نشین قبرس است. اقدامی که با مخالفت کشورهای غربی مواجه شده است.

روز یکشنبه (دیروز) منابع اسرائیلی مدعی شدند که یک کشتی جنگی ترکیه‌ای جلوی کشتی تحقیقاتی اسرائیل را در دریای مدیترانه گرفته و مجبور کرده تا منطقه را ترک کند. همزمان تنش‌ها میان نیروی دریایی ترکیه و یونان نیز ادامه دارد. در همین حال ترس از رویارویی نظامی میان مصر و ترکیه در مدیترانه در پس توافق نظامی آنکارا با طرابلس نیز وجود دارد.

_{کشتی حفاری ترکیه در نزدیکی آب‌های قبرش شمالی}

توسعه حضور در شمال عراق

از سال‌ها پیش ارتش ترکیه در پی توافق با کردستان عراق، اقدام به برپایی یک پایگاه نظامی  در منطقه «بعشیقه» در استان نینوی در شمال عراق با هدف آموزش نیروهای پیشمرگه و نیروهای سنی با هدف مبارزه با داعش کرده است.

در طی این سال‌ها، ترکیه نزدیک به هزار نیرو و دهها تانک و خودوری نظامی به این منطقه ارسال کرده و علی رغم اختلاف شدید آنکارا و بغداد، ترکیه بر ادامه حضور در این منطقه اصرار دارد.

علاوه بر بعشیقه که ترکیه حضور رسمی در آن دارد، این کشور در طی سال‌های متمادی به بهانه مبارزه با گروهک تروریستی پ.ک.ک، در مناطق مختلف کوهستانی در شمال عراق حضور یافته است و در ماه‌های گذشته در چارچوب عملیات «چنگال» علیه این گروهک حضور خود را توسعه داده و در بیش از ده نقطه حضور نظامی دارد.

حضور نظامی در سوریه

به نوشته القدس العربی، دولت ترکیه پس از چندین سال مواجهه با بحران سوریه سرانجام اولین حضور نظامی خود در سال ۲۰۱۶ را در قالب عملیات نظامی علیه داعش در مرز با سوریه را کلید زد و همزمان با نیروهای «یگان‌های مدافع خلق» نیز وارد درگیری شد.

پس از آن ارتش ترکیه به مرور حضور خود را افزایش داد، به طوریکه همچنان در مناطق جرابلس، دابق و الباب حضور دارد. پس از آن عملیات «شاخه زیتون» در شهر «عفرین» و ازراف آن علیه نیروهای کرد آغاز شد و از نهم اکتبر (۱۷ مهر) عملیات گسترده «چشمه صلح» را آغاز کرده و در منطقه وسیعی از «رأس العین» و «تل ابیض» به طول ۱۴۵ کیلومتر و عمق ۳۰ کیلومتر پراکنده شده و با گذشت بیش از سه ماه اردوغان گفته است که ارتش ترکیه قصد عقب‌نشینی از این مناطق را تا خروج کامل تمامی نظامیان خارجی و حل و فصل نهایی بحران سوریه، ندارد.

حضور بی سابقه نظامی در قطر

همراستا با توسعه روابط قطر و ترکیه در سال‌های اخیر، چندین توافق میان دو کشور امضاء شده که بارزترین آن توافقات همکاری‌های نظامی و دفاعی است. ترکیه تا پیش از سال ۲۰۱۷ و آغاز بحران میان اقدام به تأسیس پایگاه نظامی در قطر با هدف آموزش نیروهای این کشور و اعزام نیرو و تجهیزات کرده بود. اما پیشرفت اساسی پس از محاصره قطر در ژوئن ۲۰۱۷ از سوی کشورهای عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر رخ داد و ارتش ترکیه اقدام به اعزام تعداد بیشتری نیرو و تجهیزات نظامی به قطر کرد. این اقدام در حالی صورت گرفت که دوحه از اقدام نظامی کشورهای محاصره کننده بیم داشت

روز شنبه نیزشهر دوحه شاهد افتتاح مرکز فرماندهی مشترک ترکیه و قطر با حضور «حلوصی آکار» وزیر دفاع ترکیه و «محمد العطیه» همتای قطری وی بود.

نمایی از پایگاه نظامی ترکیه در قطر

پایگاه نظامی در سومالی

ترکیه در سال‌های گذشته دست به همپیمانی قدرتمندی با سومالی زده است؛ به گونه‌ای که هر فردی که از شهر «موگادیشو» پایتخت سومالی دیدار کند، آشکارا حضور و نشانه‌های ترکیه را خواهد دید.

ترکیه پروژه‌های بسیاری را در این شهر از جمله بیمارستان و جاده و فرودگاه اصلی شهر و بسیاری دیگر از طرح‌ها را به پایان رسانده است. این همکاری‌ها به مرور توسعه یافت تا اینکه آنکارا در ابتدای سال میلادی جاری از ساخت پایگاه نظامی در سومالی خبر داد و در مراسم افتتاح این پایگاه نیز فرماندهان ارتش ترکیه حضور یافتند.

این پایگاه نظامی که مشرف به خلیج عدن است، اهمیت راهبردی برای ترکیه دارد. علاوه بر این سومالی دروازه ورود به شاخ آفریقا محسوب می‌شود. البته آنکارا برای حضور نظامی در سودان نیز تلاش کرد اما با سقوط دولت «عمر البشیر» این تلاش‌ها ناکام ماند.