نامه‌نگاری‌ برای نجات «باغ خونی» آغاز شد

به گزارش قائم آنلاین، با انتشار خبر مزایده‌ «باغ خونی» به عنوان یکی از محوطه‌های تاریخی مشهد که علاوه بر ثبت آن در ۲۵ اسفند سال ۱۳۷۹ به شماره‌ ۳۲۴۰ درفهرست میراث ملی کشور، نمادی از باغ ایرانی در مشهد نیز محسوب می‌شود شبکه‌ تشکل‌های محیط زیستی مشهد در نامه‌ای سرگشاده به شهردار مشهد، از او خواست تا «به این قضیه وارد شود» آن هم با توجه به این‌که در فراخوان مزایده‌ اعلام‌شده، هیچ نشانی از ثبت ملی بودن این اثر تاریخی در فهرست میراث ملی کشور وجود نداشت.

در این نامه‌ سرگشاده خطاب به محمدرضا کلایی – شهردار مشهد – آمده است: «اخیرا در جراید اعلانی درج شده مبنی بر  آن‌که باغ خونی مشهد بی‌توجه به ثبت ملی آن، توسط بانک کشاورزی به مزایده گذاشته شده است. با توجه به این‌که این باغ و بنای تاریخی آن در مرکز شهر مشهد مقدس واقع است و علاوه بر نقش مهمی که فضای سبز آن در تصفیه آلودگی هوای شهر دارد، ثبت فهرست آثار ملی‌ شده و جزو اماکن تاریخی محسوب می‌شود؛ از آن مقام محترم تقاضا دارد با دخالت در حفاظت از باغ خونی و دیگر باغات داخل شهر از تخریب و تغییر کاربری آن‌ها جلوگیری کنند.

همچنین و در همین رابطه گزارشات و مستندات حاکی از آن است که در محدوده میدان جانباز تا هتل هما نیز متاسفانه باغاتی در حال خشک شدن است و ظاهرا عده‌ای پیوسته مقدمات این خشک شدن را فراهم می‌کنند تا شاید از زمین سوخته باغ‌ها برجی تجاری با “شایپینگ مالی” جدید بروید.

شبکه سمن‌های محیط زیستی خراسان رضوی بر این باور است که شهرداری مشهد می‌تواند و باید از فاجعه جلوگیری کند و با پشتیبانی قانونی می‌توان از تخریب و تغییر کاربری باغات که سرمایه‌های ارزشمند شهر و بخشی مهم از از اکولوژی شهر به شمار می‌آیند – و در تصفیه هوا و جلوگیری از آلودگی آن نیز نقشی بسزا دارند – ممانعت به عمل آورد.

لذا بدین وسیله از جنابعالی درخواست می‌شود که در این مساله ورود کنید و همه امکانات شهرداری را برای این امر مهم بسیج کنید. بی‌شک هواداران محیط زیست در این رابطه پشتیبان این سیاست خواهند بود.

یقینا جنابعالی آگاهید که فاجعه‌ای که بر باغات تهران رفت چه تاثیر مخربی بر هوای کنونی تهران داشته است و نباید بگذاریم این رویه در شهر مقدس مشهد تکرار شود. مسلما آیندگان و نسل فردا بر چگونگی عملکرد ما در حفاظت از این ابنیه تاریخی و نگهداری فضاهای سبز و زیبای شهری قضاوت خواهند کرد.»

مجموعه باغ خونی در خیابان عنصری مشهد در اوایل دوره قاجار، در بخش جنوبی خارج از حصارهای شهر مشهد در مساحتی حدود شش و نیم هکتاری ساخته شد که به باغ خونی یا به واسطه وجود چشمه‌ای در آن به باغ چشمه معروف شد. این باغ سه عمارت مستقل بوده که دو ساختمان آن تخریب شده است. بنا بر روایات تاریخی در سال ۱۲۹۱ شمسی ۱۹۱۲ میلادی از این باغ مسجد گوهرشاد را به توپ بستند، اکنون نیز این باغ محل قرارگیری توپ‌هایی است که روزی مسجد گوهرشاد در حرم امام رضا (ع) را منهدم کردند. این باغ و بنا به مرور زمان با گسترش شهر، در حال حاضر در قسمت میانی شهر قرار گرفت.

برخی منابع می‌گویند کاربری این باغ به دوران حاج محمدتقی پسیان برمی‌گردد، که از این باغ به عنوان «ژاندارمری» استفاده می‌کرد. باغ خونی مدتی نیز در اختیار روس‌ها بود و به عنوان کنسولگری روسیه در ایران شناخته می‌شد که با پایان یافتن حکومت کمونیسم روس‌ها این بنا را ترک کردند. پس از مدتی اختلاف‌هایی برای استقرار در زمین بین شهرداری و نیروی انتظامی به وجود آمد این باغ یکی از بانک‌های دولتی کشور است. این باغ ۱۰۰ ساله مشهد در گذشته، چشمه و سه عمارت بزرگ داشت که اکنون چشمه‌ آن خشک شده و دو عمارت نیز تخریب شده‌اند.

قیمت پایه‌ فروش این باغ قاجاری، ۲۵۵ میلیارد تومان است، هر چند بخش‌های مختلف این مجموعه‌ تاریخی در فراخوان مزایده‌ فروش کاملا مشخص شده‌اند، اما هیچ اشاره‌ای به ثبت ملی این بنای تاریخی نشده است.