ماجرای نام‌گذاری کتاب «دست‌های‌خالی پاهای‌خونین»

به گزارش قائم آنلاین، کتاب «دست‌های خالی پاهای خونین» که به‌تازگی توسط انتشارات مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشرشده است درواقع سعی دارد تا مخاطب خود را با رنج و سختی جنگ‌زدگان قصرشیرین در روزهای نخست حمله عراق به ایران همراه کند.کتابی که بر اساس مصاحبه با شاهدان عینی توسط نویسنده کتاب اسدالله احمدی که خود در آن دوران راوی بوده و در منطقه غرب حضورداشته تدوین‌شده است. برای آشنایی بیشتر با این کتاب خبرنگار تارنمای مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اسدالله احمدی نویسنده کتاب «دست‌های خالی پاهای خونین» مصاحبه‌ای انجام داده است که در ادامه می‌خوانیم.

اسدالله احمدی نویسنده کتاب «دست‌های خالی پاهای خونین» به موضوع این کتاب اشاره کرد و گفت: این کتاب به حوادث بعد از پیروزی انقلاب تا شروع جنگ تحمیلی و زمانی که منطقه مرزی استان کرمانشاه به اشغال دشمن درمی‌آید، برمی‌گردد.

وی اظهار کرد: درواقع سعی کرده‌ایم در این کتاب حوادثی را که بعد از پیروزی انقلاب در طی تقریباً یک سال و نیم رخ می‌دهد را مطرح کنیم. البته حوادث بسیار زیاد است و معتقدم آنچه در این کتاب مطرح‌شده جای پرداختن زیادی دارد.

نویسنده کتاب «دست‌های خالی پاهای خونین» با اظهار به اینکه حوادث مطرح‌شده در کتاب بر دو بخش است، عنوان کرد: یک بخش حوادثی است که توسط ضدانقلاب انجام‌شده که عمدتاً از طرف سلطنت‌طلب‌ها حمایت می‌شدند و خط می‌گرفتند و فرماندهی می‌شدند و در این منطقه ایجاد ناامنی کرده بودند.

وی افزود: یک‌بخشی هم به ارتش عراق برمی‌گردد که تحت فرماندهی حزب بعث و شخص صدام حسین، اقداماتی را حتی ماه‌ها قبل از شروع جنگ آغاز کردند که در ۳۱ شهریور تجاوز سراسری را شروع کردند و شهرهایی مثل قصر شیرین، نفت شهر، سرپل ذهاب، گیلان غرب، سومار را اشغال کردند. البته از شهرهای سرپل ذهاب و گیلان غرب به عقب رانده شدند.

احمدی با یادآوری اینکه فعالیت خود را به‌عنوان راوی از منطقه غرب و جبهه میانی شروع کرده است، گفت: دلیل اینکه این منطقه برای موضوع این کتاب انتخاب شد، تسلطی بود که بنده بر این منطقه داشتم و از طرفی کارهایی که قبلاً در این زمینه انجام داده بودم. طی سال‌های ۱۳۶۰ و ۱۳۶۱ با حضور در منطقه قصرشیرین با اهالی آن مصاحبه‌هایی را انجام داده بودم که برای نوشتن این کتاب منبع بزرگی محسوب می‌شد.

* «دست‌های خالی پاهای خونین» چکیده بیش از۱۰۰ نوار مصاحبه با افراد نظامی و غیرنظامی

وی در خصوص منابعی که راویان از منطقه غرب جمع‌آوری کرده‌اند، اظهار کرد: بیش از۱۰۰ نوار مصاحبه با افراد نظامی و غیرنظامی و بومی در این دوران داریم که در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس نگهداری می‌شود.

این نویسنده با اشاره به اینکه طرح اولیه کتاب «دست‌های خالی پاهای خونین» از پیروزی انقلاب تا پایان جنگ بود، درعین‌حال گفت: به علت گستردگی موضوعاتی که این طرح داشت دستخوش تغییراتی شد و هم منطقه عملیات و هم بازه زمانی که موردنظر بود محدودتر شد و تبدیل به این کتاب شد.

* اقدامات سلطنت‌طلبان در غرب مشابه اقدامات داعش در سوریه و عراق

وی اقدامات خرابکارانه و ضد مردمی گروه‌هایی که در منطقه غرب دست به ناآرامی و همکاری با دشمن بعثی زده بودند مشابه اقدامات داعش در سوریه و عراق دانست و در ادامه به برخی از این اقدامات اشاره و عنوان کرد: وابستگان به سلطنت‌طلبان در این منطقه بعد از پیروزی انقلاب، هرکسی که حاضر به همکاری نبود، اموالش را غارت می‌کردند و خودشان را به قتل می‌رساندند و منطقه وسیعی از غرب استان کرمانشاه از اسلام‌آباد تا منطقه مرزی را کاملاً ناامن کرده بودند.

احمدی اظهار کرد: در مصاحبه‌ای که با شهید بروجردی داشتیم ایشان وصف ناامنی منطقه را این‌گونه می‌گفت که اگر کسی از ماهی‌دشت که تقریباً ۲۵ کیلومتری کرمانشاه است، عبور می‌کرد دیگر به عراق رفته بود. به علت ناامنی منطقه و کمین‌هایی که آن‌ها می‌زدند. وقتی سپاه و نیروهای انقلابی وارد عمل می‌شوند این اقدامات کاهش می‌یابد ولی به سمت مین‌گذاری می‌روند. حتی در مسیرهایی که مردم عادی از آن عبور می‌کردند.

وی به تهاجم ارتش بعثی عراق به قصر شیرین اشاره کرد و گفت: موقعیت جغرافیایی قصرشیرین همانند خلیجی است که اطرافش خاک عراق است. با شروع جنگ، قصرشیرین از اول مهر موردتهاجم قرار می‌گیرد. باید این را گفت که قبل از حمله دشمن، مدت‌ها شهر را با توپخانه می‌زدند و با ایجاد ناامنی عده قابل‌توجهی از مردم، شهر را ترک می‌کنند اما کماکان عده‌ای در شهر باقی می‌مانند. لذا در شرایطی عراق می‌آید و جاده‌های منتهی به قصر شیرین را می‌بندد و شهر را محاصره می‌کند که حدود دو هزار نفر از مردم قصرشیرین در شهر و در روستاهای اطراف هم هستند.

* کتابی بر اساس حوادث و موضوعات واقعی از رنج کوچ اجباری جنگ‌زدگان

نویسنده کتاب «دست‌های خالی پاهای خونین» با اظهار به اینکه ساختار کتاب بر اساس حوادث و موضوعاتی است که در قصرشیرین اتفاق افتاده است، گفت: این کتاب شش فصل دارد؛ فصل اول به سابقه تاریخی قصر شیرین و چرایی عنوان قصرشیرین بر این شهر و بیان حوادث گذشته اشاره دارد. در فصل دوم به حوادث شروع انقلاب و پیروزی انقلاب و در فصل سوم به حوادث بعد از پیروزی انقلاب پرداخته‌شده است. در فصل چهارم به تهاجم عراق و در فصل پنجم به رفتار ارتش عراق و خروج مردم از قصر شیرین می‌پردازد. فصل پایانی هم ضمایم است. ضمایم شامل تصاویر و اسناد می‌باشد.

وی از فصل پنجم به‌عنوان نقطه اوج کتاب «دست‌های خالی پاهای خونین» نام برد و توضیح داد: فصل پنجم به حوادثی برمی‌گردد که بعد از محاصره شدن قصر شیرین و ورود عراقی‌ها به شهر رخ می‌دهد. طبق اطلاعاتی که ما داریم تا ۲۰ روز بعدازاینکه عراق وارد شهر می‌شود گروه‌گروه مردم را بیرون می‌کنند. یکسری حوادث در بین راه بین نیروهای خودی و دشمن رخ می‌دهد که این حوادث، حوادث غمگین کتاب هستند. هر گروهی که از شهر بیرون می‌شدند داستانی برای خودش دارد که در کتاب مطرح‌شده است.

این پژوهشگر دفاع مقدس در خصوص وجه‌تسمیه کتاب اظهار کرد: در زمان تدوین کتاب، قریب به ۲۰ عنوان را انتخاب کردم. آخرین عنوانی که به آن رسیدم «رد پاهای خونین» بود. در همین حین در بخشی از کتاب آمده «وقتی مردم در قصرشیرین بودند و عراقی‌ها به آن‌ها مسلط می‌شوند، فرمانده عراقی می‌گوید هرکسی صدام را می‌خواهد وسایلش را بردارد و به عراق برود. اگر خمینی را می‌خواهد باید دست‌خالی و پای‌برهنه برود. مردم این را نمی‌پذیرند» به خاطر همین عنوان «دست‌های خالی» را انتخاب کردیم.

وی افزود: در مورد بخش دوم این عنوان هم باید بگویم عنوان رد پاهای خونین که بنده انتخاب کرده بودم منبعث از متنی بود که گفته‌های اغلب افراد بود. آن‌ها می‌گفتند «وقتی مردم را از قصر شیرین بیرون می‌کنند، کفش مناسبی نداشتند و اغلب بعد از مدتی پیاده‌روی پاهایشان تاول می‌زند و تاول‌ها خونی می‌شود». یکی از مصاحبه‌شونده‌ها می‌گوید «ما از مسیری که عبور می‌کردیم ردهای خونینی بود که روی جاده بود.» به همین خاطر بخش دوم عنوان کتاب یعنی «پاهای خونین» را از این بخش برگزیدم.

احمدی با بیان اینکه محتوای کتاب «دست‌های‌خالی پاهای‌خونین» بکر است، گفت: تابه‌حال کتابی به این شکل نوشته‌نشده است البته در مورد منطقه غرب کشور کتاب‌هایی منتشرشده که اکثراً خاطره محور هستند اما به‌صورت مشخص راجع به مردم منطقه و به این شکل ندیده‌ام و فکر می‌کنم به‌نوبه خودش کم‌نظیر باشد.

وی در رابطه با منابع مورداستفاده برای تدوین این کتاب بیان کرد: زمانی که قرار شد این کتاب را در سال ۱۳۹۲ بنویسم از منابع مختلف استفاده کردم ازجمله اسناد و نوارهای ضبط‌شده که خیلی از مصاحبه‌ها را خودم طی سال ۶۰ و ۶۱ انجام داده بودم. چون می‌دانستم در فصل پنج خلا داریم برای تحقیقات تکمیلی به قصرشیرین رفتم و با افراد دیگری که در آن روزها آنجا حضور داشتند مصاحبه کردم. پایان این کار سال ۱۳۹۸ بود که به زیر چاپ رفت.

* جلد دوم کتاب در دست تدوین است

نویسنده کتاب «دست‌های خالی پاهای خونین» ضمن تشکر از مدیریت گروه نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس خبر از تدوین جلد دوم کتاب «دست‌های خالی پاهای خونین» داد و بیان کرد: وقتی پیروزی انقلاب تا شروع جنگ را مطرح می‌کنیم باید بگوییم که بعد از جنگ هم چه اتفاقاتی افتاد. در جلد دوم قصد داریم به این موضوع بپردازیم. البته در جلد اول نقش مردم و حوادث مرتبط با مردم پررنگ است و عمدتاً هم در این حوادث مستقیماً مردم نقش‌آفرین هستند ولی در جلد دوم به مباحث نظامی پرداخته می‌شود که نیروی انقلابی و نظامی مثل سپاه و ارتش درگیر هستند.