مطالعات نظری انقلاب اسلامی باید شکل دانشگاهی بگیرد

به گزارش قائم آنلاین، دکترغلامعلی حداد عادل در جلسه ۱۸۶ شورای تحول و ارتقای علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی که به صورت حضوری و مجازی در محل دبیرخانه این شورا با دستور بررسی سرفصل درسی و برنامه آموزشی رشته “جامعه شناسی انقلاب برگزار شد، گفت: انقلاب اسلامی یک واقعیت انکارناپذیر است و بعد از گذشت ۴۲ سال از پیروزی انقلاب اسلامی این فرصت بسیار مناسبی است که مطالعات نظری این واقعیت اجتماعی، شکل دانشگاهی به خود گیرد.

وی با تاکید بر این نکته که اصل این برنامه ضروری و مفید است گفت: آنچه در این برنامه مبارک است این است، که بالاخره مباحث مربوط به انقلاب از سطح روزنامه و سخنرانی‌های معمولی خارج و در قالب درس‌های دانشگاهی و نقدپذیر تبلور پیدا می‌کند.

دکتر حداد عادل با بیان اینکه موضوع رشته جامعه شناسی انقلاب اخص از انقلاب است اضافه کرد: در این رشته، انقلاب را از تمام جهات و جوانب نباید در نظر گرفت و بررسی تمام ابعاد انقلاب در عنوان این رشته که جامعه شناسی انقلاب است جا نمی‌گیرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه واکنش‌ها درون جهان اسلام به مسئله انقلاب اسلامی متفاوت است ادامه داد: دنیای اسلام در برابر انقلاب اسلامی به نحوی غافلگیر شد و به این غافلگیری دو نوع واکنش داشت یک واکنش رد و منفی و دیگری واکنش افراطی نظیر طالبان و داعش و…

رییس شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی تصریح کرد: از دوره رنسانس به این طرف دنیای غرب در مسیر سکولار شدن حرکت کرد و انقلاب اسلامی بیشترین مخالفت را با سکولاریسم داشت و در مقابل آن موضع گرفت، بنابراین لازم است در سرفصل‌های دروس این رشته، رابطه بین انقلاب اسلامی با سکولاریسم که بزرگترین چالش موجود حال حاضر نیز است بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

همچنین گزارشی در جلسه پیرامون سرفصل درسی و برنامه آموزشی رشته “جامعه شناسی انقلاب” در مقطع دکترا توسط دکتر علی محمد حاضری مدیر گروه جامعه شناسی انقلاب اسلامی پژوهشکده امام خمینی، ارائه شد.

وی با بیان اینکه جامعه شناسی انقلاب از مباحث عمده جامعه شناسی سیاسی است افزود: در حوزه علوم انسانی، جامعه شناسی انقلاب را می‌توان مبحثی بین رشته‌ای قلمداد کرد، که از هر کدام از رشته‌های جامعه شناسی، علوم سیاسی، روانشناسی، تاریخ و فلسفه بهره می‌برد.

دکتر حاضری ادامه داد: انقلاب اسلامی ایران بزرگترین رویداد سیاسی و اجتماعی نیمه دوم قرن بیستم است که علاوه برتحولات و تاثیرات بسیار مهم داخلی و خارجی تاثیر بسیار شگرف در رهیافت‌های نظری و مطالعاتی انقلاب‌ها داشت.

وی اضافه کرد: انجام تحقیقات و پژوهش‌های عمیق در خصوص این پدیده مهم، تربیت نیروهای دانش آموخته و کارآزموده، بسط ادبیات و مبانی نظری بومی و ملهم از مبانی اعتقادی و دینی بویژه مبانی اعتقادی شیعی از جمله مسائلی است که تاسیس این رشته را ضروری می‌سازد.

در ادامه دکتر حسین سلیمی رییس دانشگاه علامه طباطبایی طی سخنانی گفت: با توجه به سرفصل‌های دروس، منظور رشته جامعه شناسی انقلاب اسلامی بوده و نام جامعه شناسی انقلاب به طور عام نباید بر آن گذاشته شود.

وی افزود: اگر عنوان رشته جامعه شناسی انقلاب باشد و واحدهای ارائه شده، رشته جامعه شناسی انقلاب اسلامی، این امر باعث سردرگمی استاد و دانشجو خواهد شد، بنابراین لازم است نام رشته و دروس باهم سازگار باشند.

دکتر سلیمی عنوان کرد: بی‌شک رشته جامعه شناسی انقلاب از گرایش‌های جامعه شناسی سیاسی است، بنابراین نقد جامعه شناسی سیاسی باید در این رشته مورد توجه قرار گیرد.

در ادامه جلسه دکتر حسن ملکی عضو شورای تحول و رییس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی طی سخنانی گفت: اصل وجود این رشته ضروری و لازم است زیرا در تحلیل انقلاب‌ها به طور عام و انقلاب اسلامی به طور خاص، باید به اصول و قواعدی دست پیدا کنیم که رسیدن به آنها مستلزم تحلیل علمی است.

وی با اشاره به رویکردهای مختلف جامعه شناسی گفت: جامعه شناسی انقلاب یعنی جامعه شناسی نظریه های گوناگون و رویکردهای مختلف، بنابراین از هر رویکردی که انقلاب را بررسی کنیم ممکن است به نتایج متفاوتی برسیم، لذا در اینجا باید مشخص شود که با کدام رویکرد جامعه شناسی انقلاب را باید بررسی کنیم، تا فارغ التحصیلان این رشته در جمهوری اسلامی ایران در مسیر درست تحلیل اجتماعی قرار گیرند و حرکت کنند.
دکتر ملکی افزود: وقتی راجع به جامعه شناسی انقلاب بحث می‌شود باید اندیشه اجتماعی و مکاتب اجتماعی متفکران مسلمان در این رشته لحاظ شود.

در ادامه اعضا به بیان نظرات و پیشنهادهای خود پرداختند که مهمترین آن شامل: بررسی تحولات سیاسی ایران معاصر با تاکید بر انقلاب اسلامی، لزوم توجه به جامعه شناسی دین، پر رنگ شدن نقش گروه‌های انقلابی مثل روحانیت و دانشجویان در سرفصل دروس، جایگزین شدن درس جامعه شناسی توسعه و انقلاب به جای جامعه شناسی توسعه، بررسی تفاوت پروژه جهانی‌سازی و فرایند جهانی شدن، لزوم جامعیت داشتن سرفصل‌ها، دروس و منابع بود.

همچنین در این برنامه درسی عنوان درس نقد نظریه‌های جامعه شناسی معاصر با تاکید بر وجوه سیاسی، به نقد نظریه‌های جامعه شناسی معاصر و همچنین عنوان درس تحولات جنبش‌های اسلامی معاصر با تاکید بر دهه‌های اخیر، به انقلاب اسلامی و تحولات جنبش‌های اسلامی معاصر تغییر پیدا کرد.

به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، پس از ارائه نظرات و پیشنهادهای اعضا، کلیات و جزئیات سرفصل آموزشی و برنامه درسی رشته “جامعه شناسی انقلاب” در مقطع دکترا به تصویب رسید.