نیاز مبرم کارگاه‌های رشته فرش دانشگاه هنر به مواد اولیه و تجهیزات به روز آزمایشگاهی

به گزارش قائم آنلاین، محمدرضا خیراللهی عضو هیات علمی و مدیر گروه رشته فرش دانشکده هنرهای کاربردی دانشگاه هنر، در خصوص به روز بودن سرفصل‌ها و بازنگری در برنامه‌ریزی مناسب برای این رشته ، گفت: با توجه به نامه شورای برنامه ریزی آموزش عالی، سرفصل دروس رشته فرش در سال ۹۲ زیر نظر دانشگاه هنر اصفهان به روز شد. با توجه به نیاز حال حاضر در حوزه فرش و بازار آن چه در سطح ملی و چه در سطح جهانی و با توجه به گرایش های موجود (طراحی فرش، بافت، مرمت و رنگرزی) در دانشگاه هنر در حال بروز رسانی بوده و در آینده نزدیک مورد اجرا قرار خواهد گرفت.

وی درباره تطبیق برنامه‌های علمی و آموزشی رشته فرش دانشگاه هنر، با نیازهای جامعه بیان کرد: دوره کارشناسی فرش یکی از دوره‌های آموزش عالی است که هدف آن تربیت افراد و کارشناسان متخصص و آشنا به مبانی علمی و نظری رشته فرش است، به نحوی که آنها بتوانند به احیا و نوزایی هنر فرش بپردازند و مهارت لازم را در مراحل مختلف تولید فرش شامل طراحی، رنگ‌آمیزی و رنگرزی، شناخت مواد اولیه و ابزار و وسایل و انواع بافت فرش کسب کنند. همچنین با توانایی کنترل کیفیت فرش هنگام بافت و رفع عیوب آن، ضمن شناخت بازار فرش، بتوانند به بهینه‌سازی صادرات فرش نیز کمک کنند.

خیراللهی با اشاره به موضوع تامین آینده‌ شغلی فارغ‌التحصیلان رشته فرش و نگاه مسئولین دانشگاه هنر به این رشته اظهار کرد: فارغ التحصیلان این رشته با کسب مهارت و دانش نظری و تقویت توان علمی خود می‌توانند در زمینه‌های مختلف تخصصی فرش از جمله تولید و بافت، طراحی، رنگرزی، مرمت و جنبه‌های دیگر اشتغال داشته باشند. برای همین امر در سرفصل دروس، جدا از دروس تخصصی و کارگاهی که دانشجویان را با این رشته کاملا آشنا می‌کند، تعریف درس کارآموزی است که به جهت ارتباط دانشجو با مراکز و صنایع خارج از دانشگاه در نظر گرفته می‌شود تا دانشجویان بتوانند این رشته را به صورت واقعی در خارج از فضای دانشگاه مورد تجربه قرار دهند. همچنین دانشجویان می‌توانند در برنامه ریزی های هنری، اقتصادی و اجتماعی مرتبط با فرش با سازمان‌های مربوط نیز همکاری کنند. حتی این توانایی را دارند تا به عنوان مشاور یا کارشناس، همکاری های لازم را با این نهادها داشته باشند.

وی درخصوص تاثیر همکاری نهادهای متولی همچون صدا و سیما با دانشگاه هنر در تکمیل آموزش‌ها و رفع نیازهای رشته فرش یادآور شد: دانشگاه هنر، به عنوان دانشگاه مادر و با کمک اساتید هیات علمی و مدعو خود که از بهترین استادکاران این هنر و صنعت در بازار به حساب می‌آیند، دارای پتانسیل مناسبی جهت ارائه برنامه های تخصصی در این زمینه است. به طوری که در اکثر برنامه های تلویزیونی و رادیویی اساتید گروه فرش دانشگاه هنر، به عنوان افراد متخصص و صاحب نظر در برنامه های تولیدی این سازمان ها حضور دارند، همچنین در تدوین و تالیف اکثر کتب درسی فنی و حرفه¬ای رشته فرش اساتید هیات علمی و مدعو دانشگاه هنر، نقش برجسته ای دارند.

مدیر گروه فرش دانشکده هنرهای کاربردی دانشگاه هنر، در خصوص تحصیل دانشجویان خارجی در این رشته گفت: این رشته از رشته‌های اصیل و بومی ایران زمین است و جهان، ایران را با یکسری از کالاها و هنرها می شناسد و فرش یکی از بارزترین آنها است. جدا از اشاعه فرهنگ و هنر این مرز و بوم توسط این رشته هنری، رشته فرش یکی از رشته های خاص و پر سود برای دانشگاه به شمار می‌رود و در این زمینه نیز ظرفیت‌های جدی وجود دارد.

خیراللهی به مهم‌ترین مشکلات رشته فرش در دانشگاه هنر اشاره کرد و گفت: یکی از مهم ترین مشکلات رشته فرش در دانشگاه هنر، عدم اطلاع و علاقه برخی پذیرفته‌شدگان این رشته به عنوان یک رشته کاملاً تخصصی در دانشگاه هنر است. دانشجویانی در بعضی مواقع صرفا به خاطر نام دانشگاه هنر که اکثر رشته‌های هنری در آن تدریس می‌شود و با هدف تغییر رشته پس از قبولی و در طول روند ادامه تحصیل، وارد این رشته می‌شوند و از طرفی عدم دستیابی به این مساله، در ادامه تحصیل دانشجویان را با مشکلات جدی مواجه می‌کند. یکی از راهکارها برای مرتفع کردن این مسئله ایجاد مصاحبه و امتحان عملی قبل از ورود و پذیرش نهایی دانشجویان به این رشته است. جهت برطرف کردن این مشکل باید همکاری های لازم بین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سازمان سنجش انجام شود.

مدیرگروه رشته فرش دانشگاه هنر ادامه داد: با توجه به کارگاهی و آزمایشگاهی بودن اکثر دروس رشته فرش، که نیاز مبرم به مواد اولیه، ابزار و وسایل کارگاهی و لوازم آزمایشگاهی به روز را دارد. نبود بودجه مناسب جهت بروز رسانی وسایل آزمایشگاهی و استاندارد سازی لوازم کارگاهی بافت، مرمت و طراحی، معضل و مشکل دیگری از لحاظ آموزشی برای این رشته محسوب می‌شود.

خیراللهی درخصوص پتانسیل رشته فرش و تاثیر آن در چرخه اقتصادی کشور اظهار کرد: با توجه به ویژگی های منحصر به فرد و برند بودن این رشته و متقاضیان آن در سطح جهانی، فرش پتانسیل مناسبی برای بالا بردن پیشرفت اقتصاد کشور می تواند داشته باشد. برای افزایش این درخواست باید با الگوسازی تولید صادرات محور متناسب با نیازهای روز دنیا و با ایجاد تحریک در تقاضای نهایی اعم از طرح، رنگ، جنس، بافت، هزینه و… زمینه صادرات فرش را مهیا کرد. همچنین بر اساس آمار رسمی اتحادیه سراسری تعاونی‌های فرش دستباف ایران در حال حاضر ۳۲۶۰ تعاونی در قالب ۱۱۳هزار کارگاه بافندگی به صورت رسمی در کشور فعالیت می‌کنند. که این ارقام با بالا رفتن میزان صادرات، سبب فعالیت بیشتر و ایجاد انگیزه بیشتر در هنرمندان این حوزه می‌شود.

وی با اشاره به چگونگی حمایت و نقش دولت و بخش خصوصی در مواجهه با رشته فرش تصریح کرد: دولت با حمایت از تولید کنندگان بخش های خصوصی در عرصه تولید و حتی تجارت از طریق ایجاد فضاهای مناسب نمایشگاهی، وام هایی با سود کم، صدور کارت صادرات و…  علاوه بر معرفی فرهنگ و هنر این مرز و بوم می‌تواند در زمینه رشد اقتصادی نیز نقش مهمی ایفاء کند. دولت با بالا بردن ضمانت اجرایی و همچنین تسهیل در خصوص استانداردها و نظارت و بازرسی می‌تواند تعیین‌کننده باشد و با تصویب برخی قوانین در راستای تشویق مواردی همچون تسهیل در روند صادرات فرش و معافیت از عوارض و مالیات بر تولید، فروش و صادرات توسط مجتمع‌های بزرگ و متمرکز قالیبافی و همچنین ایجاد بیمه برای بافندگان و بازنشستگی برای آنها، می‌تواند کمک شایانی به این هنر و صنعت داشته باشد.

مدیرگروه رشته فرش دانشگاه هنر در ادامه افزود: دولت با قرار دادن قوانین و مقرارت منسجم ملی و حتی جهانی، می تواند حمایت خود را از فرش ایرانی نشان دهد. دولت با ثبت حق مالکیت معنوی هنرمندان و تولید کنندگان و ایجاد اعتماد در بین آنها می تواند قدم موثری در این زمینه بردارد. در نهایت برای به نمایش در آوردن توانمندی های این هنر و صنعت باید بین دستگاه های اجرایی و تولید کنندگان و حوزه های اقتصادی علمی و هنری هماهنگی های لازم را بوجود آورد.

خیراللهی در رابطه با شرایط رشته فرش در دانشگاه هنر و نسبت رعایت‌ استانداردهای آموزشی در این حوزه با استانداردهای جهانی خاطر نشان کرد: با توجه با اینکه مبانی اکثر رشته‌های هنری، غربی است، بر اساس تحولات و پیشرفت های روزافزون علمی و هنری در سطح جهانی بازنگری در این رشته‌ها لازم است. رشته فرش، هنر ملی و بومی ایران بوده و با تفکرات ایرانی – اسلامی عجین است. در این راستا با هنر غربی بیگانه و از تحولات جامعه جهانی بدور است. همچنین بازنگری این رشته بر اساس مصوبه شورای برنامه‌ریزی آموزش عالی بر سه محور: دانش محوری، محور دین، فرهنگ و ارزش های اخلاقی در هنرو محور اقتصاد، مدیریت و کارآفرینی در هنر پایه‌ریزی و خلاصه می‌شود.