“کرونا”؛ کارکردهای اجتماعی مساجد را احیا کرد

به گزارش قائم آنلاین، مسجد، مهم‌ترین نهاد سیاسی و اجتماعی جوامع اسلامی در طول قرون متمادی بوده و نقشی محوری و بی‌بدیل در ادارۀ جامعه و تحولات آن ایفا کرده است. برای سالیان دراز، اولین اقدام والی هر شهر و خلیفۀ مسلمین به طریق اولی، خواندن خطبه‌ای در مسجد اصلی شهر بوده است. تمام نمازهای جمعه و گاهی تمام نمازهای مسجد اصلی شهر به امامت والی و خلیفه برگزار می‌شد و بیشتر ارتباط مردم با والی از همین طریق انجام می گرفت.

اما کارکرد مسجد از همان ابتدا به برپایی نماز جماعت خلاصه نمی‌شد، بسیاری از اقدام‌های حکومتی مانند قضاوت، جمع کردن سپاه، بسیج مردم برای فعالیت‌های مشترک و… در مساجد انجام می‌گرفت و حتی در زمان پیامبر اکرم(ص) چادرهایی برای درمان مجروحان جنگی در حیاط مسجد مدینه برپا شده بود.

این همه نشانۀ اهمیت مسجد و از آن مهم‌تر، ظرفیت این نهاد برای ایفای نقش‌های مختلف با توجه به نیاز جامعه و شرایط زمانی و مکانی است.

مسجد در کشور ما نیز از دیرباز کارکردهای خاص خود را داشته اما در دوران مبارزات انقلاب اسلامی علیه رژیم طاغوت و پس از آن در هشت سال دفاع مقدس یکی از مهم‌ترین ارکان موفقیت‌های کشور مسجد و پیوند پررنگ مردم با این مکان الهی بوده است.

کشور ما پس از ۴۰ سال از پیروزی انقلاب اسلامی و طی کردن روزهای پر فراز و نشیب از بحران‌های مختلف سربلند بیرون آمده است، امروز هم کشور ما با بحران دیگری در خاک خود به نام covid_۱۹ مواجه است، ویروسی که نه تنها در کشور ما بلکه در یک فراگیری کلی، جهان را درگیر خود کرده است.

اما آنچه ایران عزیز را از سایر کشورها متمایز می‌کند نوع مواجهه مردم ما با این ویروس در مقایسه با سایر کشورها است، در این میان علیرغم زحمات کادر درمانی کشور که از همان آغاز شیوع کرونا، همچون سربازهای خط مقدم در مقابله با این بیماری ایستادگی کردند باید به نقش قرارگاهی مساجد و اعزام گروه‌های جهادی مردمی نیز اشاره کنیم، گروه‌هایی که هم در کمک به کادر درمان و هم عموم مردم از چیزی دریغ نکردند.

شاید از ابتدای شیوع ویروس کرونا نقش عبادی مساجد و برگزاری نماز جماعات تعطیل شد، اما کارکردهای اجتماعی و فرهنگی مساجد قوت بیشتری نسبت به گذشته پیدا کرد. در همین دوران ۱۰ ماه از گذشت شیوع ویروس کرونا مساجد در بخش‌های مختلفی کارکردهای خود را به نمایش گذاشتند.

درب مساجد با کرونا نه تنها بسته نشد، بلکه کارکردهای آن نمایان‌تر شد

در همین راستا ایسنا، در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام مهدی نادعلی امام جماعت مسجد امام حسن عسگری(ع) منطقه ۵ تهران که به عنوان یکی از فعال‌ترین مساجد در ایام کرونا بودند به برخی از کارکردهای مساجد در این دوران می پردازد.

حجت‌الاسلام نادعلی با بیان اینکه فعالیت مسجد امام حسن عسکری(ع) محله فردوس شرق تهران در خصوص موضوع کرونا از ۱۴ اسفند سال ۹۸ و همزمان با تعطیل شدن کارکرد عبادی مسجد آغاز شد، گفت: مسجد ما اولین گروهی بود که در تهران بحث ضدعفونی کردن معابر و محله را آغاز کرد، ما ابتدا از معابر، میدان‌ها و مراکز پر ترددی که ممکن بود مردم را مبتلا به این ویروس کند کار ضدعفونی را آغاز و از شب هنگام تا صبح با کمک نیروهای بسیج مسجد، کار ضدعفونی را انجام دادیم.

وی ادامه داد: در مرحله بعدی ضدعفونی مراکز پرخطر همچون ایستگاه‌های مترو که با حجم زیادی از مردم روبرو است را آغاز کردیم و پس از آن توزیع ماسک در بین مردم این منطقه را در دستور کار قرار دادیم.

امام جماعت مسجد امام حسن عسکری(ع) منطقه ۵ تهران یادآور شد: باتوجه به اینکه مواد ضدعفونی‌کننده در ابتدا به علت تقاضای فراوان مردم بسیار کم شد اقدام به تولید مواد ضدعفونی‌کننده کرده و ۷۰ هزار لیتر مواد ضدعفونی تولید و در بطری‌های یک لیتری آماده و در مرحله اول ۸ هزار بطری و در مرحله بعدی ۱۲ هزار بطری را توزیع کردیم، این بطری‌ها در محدوده محله مسجد در بین ساختمان‌ها، مراکز رفت و آمد و مجتمع‌ها توزیع شد.

حجت‌الاسلام نادعلی تاکید کرد: باتوجه به حجم بالای تولید مواد ضدعفونی‌کننده با هماهنگی که با ائمه جماعات سایر مناطق تهران انجام دادیم بنا به درخواست و ظرفیت محله‌های دیگر نزدیک به ۵۰ هزار بطری دیگر نیز در اختیار مساجد محله‌های دیگر تهران قرار دادیم تا آنها نیز کار توزیع مواد ضدعفونی‌کننده را آغاز کنند.

وی افزود: پس از انکه در مرحله دوم شیوع بیماری از سوی ستاد مقابله با کرونا کشور استفاده از ماسک به عنوان یکی از راه‌های پیشگیری برای ابتلا اعلام شد، سریعا کارگاه تولید ماسک را راه‌اندازی کردیم، در ابتدا این کارگاه در داخل شبستان مسجد کار خود را آغاز کرد اما به دلیل حجم بالای بسیج مردمی برای مشارکت در تولید ماسک و برای جلوگیری از ازدحام در مسجد از کسانی که جرخ خیاطی در داخل منزل و توان دوخت ماسک را داشتند درخواست کردیم مواد اولیه را از ما دریاقت و در داخل منزل خود، کار تولید ماسک را آغاز کنند.

از راه‌اندازی کارگاه تولید ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده تا خدمات‌رسانی به کادر درمان

امام جماعت مسجد امام حسن عسکری(ع) منطقه ۵ تهران خاطرنشان کرد: پس از اینکه متاسفانه شیوع ویروس کرونا شدت گرفت در داخل شبستان مسجد کارگاه برش پارچه‌های ماسک و گان را راه‌اندازی کردیم و با اطلاع‌رسانی از تمام کسانی که کار تولید لباس گان و ماسک را داشتند، درخواست کردیم پارچه‌های خود برای تولید گان و ماسک در اختیار ما بگذارند تا ما به صورت رایگان و با سرعت بیشتری کار برش آن را انجام دهیم تا سرعت بیشتری در تولید و توزیع به وجود بیاید.

حجت‌الاسلام نادعلی بیان کرد: همزمان با کارگاه مسجد کار ضدعفونی کردن مکان‌های پرخطری چون پمپ بنزین‌ها را نیز آغاز کردیم و در یک حرکت جهادی مناطق ۲، ۵ و ۲۲ را تحت پوشش طرح ضدعفونی خود قرار دادیم.

وی تصریح کرد: در کنار کار ضدعفونی و تولید ماسک برای جلوگیری از ابتلا مردم؛ به سمت کمک به مبتلایان و کادر درمان نیز رفتیم. با همکاری هیات‌های مذهبی محله کار تولید آبمیوه و ارسال آن برای کادر درمان و بیماران را شروع کردیم و این اقدام هم برای اولین‌بار از سوی مسجد ما آغاز شد و خوشبختانه ۱۲۰ هزار بطری آبمیوه در بین بیمارستان‌های دولتی توزیع کردیم.

امام جماعت مسجد امام حسن عسکری(ع) منطقه ۵ تهران ابراز کرد: از آنجایی که از سوی ستاد مقابله کرونا کشور اعلام شد که ویروس بروی سطوح نیز تا ساعات زیادی ماندگاری دارد، تونل هوشمندی را برای ضدعفونی ماشین‌ها در خیابان در نظر گرفتیم که با عبور هر ماشین به صورت خودکار این دستگاه کار ضدعفونی را انجام می‌داد، هدف ما از این کار از بین بردن آلودگی از روی ماشین‌ها بود؛ زیرا وسایل نقلیه در کوچه‌ها و پارکینگ خانه‌ها پارک خواهد شد و به عنوان یکی از موارد آلودکننده به شمار می‌رفت.

خوب کردن حال دل مردم با وجود محدودیت‌ها در برگزاری مراسم‌های مذهبی

حجت‌الاسلام نادعلی با اشاره به اینکه دوران قرنطیه و همچنین محدودیت برگزاری مراسم‌های مختلف مذهبی، روحیه مردم را آزرده خاطر کرده بود، گفت: به همین منظور با یک ابتکار عمل گروه سرودی در قالب کاروان امید ایجاد و در اعیاد مختلف به صورت سیار روانه محله‌ها کرده تا با ملودی‌خوانی و سرودهای آئینی و مذهبی قدری به بالا بردن روحیه مردم کمک کنیم، خوشبختانه این اتفاق مورد تقدیر رهبر معظم انقلاب نیز قرار گرفت و پس از آن سایر محله‌ها نیز این کار را در پیش گرفتند.

وی با اشاره به سخنان رهبر معظم انقلاب در خصوص «کمک مومنانه» خاطرنشان کرد: پس از سخنان رهبری در مورد موصاوات و کمک مومنانه کار جمع‌آوری و تهیه بسته ارزاق را آغاز کردیم، خوشبختانه در این مسیر توانستیم هزار بسته معیشتی را آماده و در بین خانواده‌های هدف در محله و اطراف تهران توزیع کنیم.

امام جماعت مسجد امام حسن عسکری(ع) منطقه ۵ تهران در مورد کار ویژه‌ی این مسجد در دوران کرونا نیز گفت: باتوجه به اینکه امسال مراسم اربعین بدون حضور زائران خارجی برگزار شد و همگان از فیض این زیارت معنوی محروم ماندند، تصمیم گرفتیم در قالب طرح «جاماندگان از اربعین» به تعداد ۱۴۵۲ عمود مسیر پیاده‌روی نجف تا کربلا کفش‌هایی را تهیه و در اختیار کودکان کار و نیازمند قرار دهیم.

حجت‌الاسلام نادعلی ادامه داد: خوشبختانه با هماهنگی‌هایی که با یکی از کارگاه‌های تولید کفش انجام شد نزدیک به دو هزار جفت کفش به ارزش ۱۰۰ میلیون تومان تولید شد، پس از آن با هماهنگی که با ائمه جماعات مساجد مناطق محروم تهران صورت گرفت، بسیاری از کفش‌ها براساس سایزبندی در اختیار نیازمندان قرار گرفت، البته بخشی از این کفش‌های نیز برای نیازمندان استان کرمانشاه و بندرعباس نیز ارسال شد.

وی با اشاره به اینکه یکی از دغدغه‌های امروز مردم کار ضدعفونی منازلی است که بیمار مبتلا به کرونا در آنجا قرنطینه است، گفت: خوشبختانه با شماره‌هایی که از اهالی محله در دسترس می‌باشد از طریق پیامک اهالی محل را مطلع کردیم که چنانچه کسی در خانه خود بیمار مبتلا دارد، هماهنگی لازم را انجام داد تا کار ضدعفونی منازل آنها را نیز انجام دهیم. همچنین اطلاع‌رسانی کردیم چنانچه خانواده‌ی سالمند یا از کار افتاده نیز وجود دارد و امکان بیرون آمدن از منزل را ندارد نیازهای خود را به ما اعلام تا برای آنها تهیه کنیم.

امام جماعت مسجد امام حسن عسکری(ع) منطقه ۵ تهران اظهار کرد: یکی دیگر از اقدامات ما در مسجد بلوک‌بندی محله است، برای هر بلوک یک مسئول قرار دادیم تا کارهای مربوط به آذین‌بندی یا در صورت فوت عزیزان کار مربوط به تسلیت خانواده‌های داغدار را انجام دهند. علاوه بر این برای کاهش در هزینه‌های مردم محله ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده را با قیمت نازل از طریق مسجد در اختیار مردم عزیز قرار می‌دهیم.

حجت‌الاسلام نادعلی کمک ۳۷۵ میلیون تومانی در قالب وام قرض‌الحسنه از طریق صندوق ولایت را به عنوان یکی دیگر از اقدامات این مسجد بیان کرد.

کرونا ارتباط عمیق‌تری بین مسجد و مردم برقرار کرد

وی در خصوص ارتباط مسجد با مردم در این ایام نیز یادآور شد: پیش از کرونا شاید خیلی از مردم به دلایل مختلفی مخاطب مسجد نبودند یا برخی مسجد را فقط محلی برای عبادت تصور می‌کردند اما پس از شیوع ویروس کرونا و اقداماتی که در مسجد انجام شد، خیلی از مردم به ما مراجعه و عمده سخن آنها این بود که مگر مسجد کار خدماتی هم انجام می‌دهد؟

امام جماعت مسجد امام حسن عسکری(ع) منطقه ۵ تهران اضافه کرد: خوشبختانه مسجد در این دوران کرونا توانست پیوند خوبی را با مردم برقرار کند، بسیاری از خدمات ما پس از آشنا شدن مردم با مسجد شکل گرفت و شاهد بودیم خیلی از مردم در کنار ما قرار گرفتند و در کارهای مختلف همکاری کرده و بسیاری نیز پای کار آمدند و با کمک‌های مالی خود ما را یاری کردند.

در پایان می‌توان یادآور شد که مسجد تنها محل عبادت نیست، مسجد کارکردهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بسیاری دارد، متاسفانه با اقتضا زمان بسیاری از خدمات و کارکردهای مسجد مغفول ماند اما یکی از برکاتی که ویروس کرونا به همراه داشت آشنا شدن بخش زیادی از مردم با کارکردهای مسجد و خدماتی بود که این مکان عبادی در اختیار مردم می‌گذارد.