نارنج در رَنج؛ غفلت مسوولان از ته‌تغاری مرکبات!

به گزارش قائم آنلاین، براساس آمارهای رسمی بیش از ۱۱۰ هزار هکتار از اراضی باغی استان مازندران را باغات مرکبات تشکیل می‌دهند که سالانه ۲/۷ میلیون تن پرتقال و نارنگی از این درختان برداشت می‌شود و کمتر از سه تا چهار درصد از این باغات به درختان نارنج اختصاص دارد.

مازندران علاوه بر اینکه ۱۶۰ هزار هکتار باغ انواع میوه دارد که ۱۱۰ هزار هکتار آن از انواع مرکبات به‌ویژه پرتقال است، به دلیل وجود درختان نارنج در شهرها به پایتخت بهار نارنج نیز شهره است؛ به‌طوری که گفته می‌شود دست‌کم حدود ۶ میلیون اصله درخت نارنج در سطح خیابان‌های این استان پهناور به‌ویژه در شهرهای ساری و بابل وجود دارد.

استان مازندران ۲۲ شهر بزرگ و حدود ۳۵ شهر کوچک زیر ۲۵ هزار نفر دارد و کاشت درخت نارنج به‌علت داشتن برگ ضخیم و همیشه سبز بودن مورد توجه شهرداران قرار دارد و هر ساله در فصل بهار، شکوفه‌های بهار نارنج عطر و بوی مطبوعی را در تمام شهر می‌پراکنند که مشام هر رهگذری را می‌نوازد.

استان مازندران سومین استان کشور از نظر برخورداری و تولید انواع مرکبات از جمله پرتقال، لیمو، نارنگی و نارنج است، اما در سال‌های اخیر بی توجهی در حفظ و  برداشت به‌موقع میوه، منجر به بروز مشکلاتی برای باغداری حرفه‌ای شده است.

با توجه به اهمیت و کاربردهای مختلف بهارنارنج و نقش آن در اقتصاد و صنعت و اشتغال آفرینی خطه شمال، بی‌توجهی به این درختان و عدم مراقبت آنان در برابر مسائلی همچون سرما و آفت و عدم برداشت به‌موقع محصول، می‌تواند علاوه بر نابودی و کاهش محصول، با ایجاد زمینه میزبانی این آفت، باغداری حرفه‌ای را نیز به مخاطره بیاندازد.

سالانه ده‌ها تن نارنج، محصول برداشت از این درختان است که توسط بخش خصوصی از شهرداری‌ها خریداری و راهی بازار می‌شود. بخشی از این محصول، تازه‌خور می‌شود و بخشی دیگر مورد آبگیری قرار می‌گیرد که “آب‌نارنج” تولیدی مازندران شهره جهانی دارد و هر سال درصدی از این محصول، توسط اشخاص برای اقوام‌شان در خارج کشور ارسال می‌شود و ترشی مصرفی مازندرانی‌ها برای طبخ غذا نیز از آب نارنج تامین می‌شود.

جدا از آب نارنج که برای مصارف خوراکی و درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد، حتی شکوفه، پوست، برگ و تخم آن نیز دارای خواص فراوانی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد که در ادامه به برخی از این فواید اشاره می‌کنیم؛

*خواص آب نارنج

آب نارنج سبب پایین آمدن تب می‌شود، از آب نارنج می‌توان برای سردردهایی بدون علامت مشخص استفاده کرد، قرار دادن نارنج در برنامه غذایی و خوردن آن سبب جلوگیری از خونریزی بواسیر خواهد شد.

افرادی که در هوای آلوده دچار تنگی نفس می‌شوند بهتر است از نارنج استفاده کنند، افرادی که در هوای کثیف دچار خفقان می‌شوند توصیه می‌شود که حتما از نارنج استفاده کنند.

برای درمان ورم گلو در اوریون مقدار مساوی از آب نارنج، سرکه و غوره را با هم مخلوط کرده و بر روی برآمدگی بمالید، نارنج دارای خواص ضد نفخ، ضد یبوست، ضد تهوع، ضد پیری و نشاط آور است.

*خواص درمانی پوست نارنج

پوست نارنج دارای مزاج گرم و خشک است، برای تهیه مربا از خلال پوست نارنج استفاده می‌کنند، همچنین می‌توانند برای تهیه ترشی، خلال پوست نارنج را در سرکه بخیسانند و ترشی تهیه کنند.

مربا و ترشی پوست نارنج سبب تقویت معده می‌شود، پوست نارنج تقویت‌کننده قلب و معده شده و نشاط‌آور است، برای جلوگیری از تهوع و استفراغ، ۱۰ گرم پوست نارنج خشک شده را بکوبید و با آب بخورید، از این مورد می‌توان برای از بین بردن انگل‌های معده و روده نیز استفاده کرد.

برای جلوگیری از سردرد می‌توانید پوست نارنج را با سرکه روی شقیقه ضماد کنید، برای درمان حالت تهوع و استفراغ حدود چهار گرم از پوست خشک نارنج را مصرف کنید.

پوست خشک شده نارنج را کوبیده و با آب گرم مخلوط کرده و میل کنید تا کرم‌های روده، از بین بروند، خوردن ناشتای مربای خلال پوست نارنج ضد کرم است.

*فواید تخم نارنج (هسته نارنج)

خوردن چهار گرم تخم نارنج و چهار گرم تخم لیمو ترش کوبیده شده برای درمان عقرب گزیدگی مفید است.

*خواص درمانی برگ نارنج

برگ نارنج دارای خاصیت آرام‌بخشی است،  برگ نارنج ضد تشنج بوده و سبب هضم شدن غذا می‌شود، برای درمان دردهای میگرنی و بی‌خوابی، برگ تازه نارنج را شسته و دم کنید و دم کرده آن را، همراه کمی عسل بنوشید تا طعم تلخ آن آزار دهنده نباشد، همچنین برای درمان اختلالات کبدی، برگ درخت نارنج را جوشانده و میل کنید، دم کرده برگ نارنج، صفرابر و ضد عفونی‌کننده است.

*استفاده‌های دیگر از نارنج

 کارخانه‌ها از روغن نارنج در داروسازی، لوازم آرایشی و صابون مورد استفاده قرار می‌گیرد، در طب آسیایی کل میوه خشک نارس عمدتا برای اختلالات هاضمه به کار می‌رود، روغن نارنج در مواد غذایی، لوازم آرایشی، و محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نارنج در طب سنتی چینی و نیز مردم محلی جنگل‌های بارانی آمازون، برای حالت تهوع، سوءهاضمه، و یبوست مورد استفاده قرار گرفته است، استفاده سنتی نارنج برای سوزش معده، کاهش اشتها، گرفتگی بینی و نیز کاهش وزن مناسب است، نارنج هم چنین برای عفونت‌های قارچی نظیر عفونت قارچی و پوستی به کار می‌رود.

عین‌الله احمدی رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری مرکز مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار فارس درباره درخت نارنج در معابر عمومی شهر ساری اظهار کرد: به‌طور تقریبی در مجموع سه منطقه شهری در ساری قریب به ۱۳ هزار ۱۰۰ اصله درخت نارنج در مرکز استان داریم.

وی افزود: به طور متوسط هر درخت ۳۰۰ عدد نارنج و به بیانی دیگر متوسط تولید هر درخت ۲۵ کیلو باردهی دارد.

رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری مرکز مازندران، خاطرنشان کرد: با احتساب مجموع تعداد درختان و متوسط تولید، سالانه نزدیک به ۳۲۰ تن نارنج در مرکز استان تولید و برداشت می‌شود.

احمدی ادامه داد: بسیاری از مرکبات استان به دلیل نبود صنایع تبدیلی مناسب جهت فرآوری به سیار استان‌ها منتقل می‌شوند و اگر صنایع تبدیلی در استان ایجاد شود هم در هزینه باغداران صرفه‌جویی خواهد شد و هم ایجاد اشتغال مطلوبی ایجاد خواهد شد.

وی بیان کرد: در سال جاری نیز با انجام مقدمات اداری مربوطه، به‌دنبال برگزاری مزایده و  انتخاب پیمانکار برای چیدن نارنج در هر سه منطقه شهری ساری هستیم و قیمت پایه نیز از میوه و تره‌بار اخذ کردیم و هر قیمتی که بالاتر داده شود، پذیرفته می‌شود.

رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری مرکز مازندران، تصریح کرد: اگر کارخانه‌های صنایع تبدیلی در استان را فعال کنیم، هم هزینه حمل نداریم، هم هزینه تمام شده کاهش خواهد یافت و هم می‌توانیم اشتغال ایجاد کنیم.

شاید اگر از شما بپرسند انواع مرکبات را نام ببرید در کنار پرتقال، تامسون، نارنگی، لیمو، یافا و بالنگ، آخرین نامی که به ذهن‌تان برسد، نارنج است؛ اما این ته تغاری، گنجی است که نه تنها ما، بلکه مسؤولان نیز سال‌ها است که از او غافل شده‌اند و این بی توجهی، نارنج را رنجور کرده است.

بدون شک، توجه در خور به این نعمت خدادادی که در کوچه پس کوچه‌های شهر جلوی چشمان‌مان، خودنمایی می‌کنند و به راحتی از ارزش ریالی، سودآوری و فرآوردی متنوع آن چه در بخش غذایی و چه دارویی عبور کرده‌ایم؛ می‌تواند سهم بسزایی در ارزش افزوده و ایجاد اشتغال داشته باشد؛ ظرفیتی که متاسفانه سال‌ها است که از دید و توجه مسوولان، مغفول مانده است.

برای جهش تولید، باید قبل از صرف هزینه برای فراهم کردن زیرساخت‌های جدید به داشته‌هایمان، بها بدهیم و با کمترین هزینه بیشترین ارزش افزوده را در کنار ایجاد اشتغال فراهم کنیم؛ نکته مهمی که با غفلت از آن، خیلی از فرصت‌ها را از دست می‌دهیم و نارنج مصداق بارز این گفته است.

متاسفانه سال‌ها است که نارنج با امید متولد می‌شود و تمام رویاهاش با بی توجهی تکراری هر ساله، بر باد می‌رود.

شاید ارزش نارنج را اگر خیلی وقت‌تر و در سنین کودکی به ما می‌آموختند، نارنج همسفر چند ده متری ما بین راه خانه و مدرسه نبود که یا آن‌قدر بین همدیگر پاس کاری‌اَش کنیم که بمیرد و یا در مسابقه بچه‌گانه‌مان، عاقبتش له شدن زیر لاستیک‌های خودروهای در حال تردد شود.

به گزارش فارس؛ این روزها، نارنج از اشتباهات بچگی ما گذشته است و حالا منتظر است جبران کنیم؛ اما گویی یادمان رفته که حالا که بزرگتر شده‌ایم، باید کاری برایش انجام دهیم! نارنج را دریابیم.