سرمایه‌گذاری در حوزه حمل و نقل توجیه اقتصادی ندارد

به گزارش قائم آنلاین، ابراهیم عاطف در گفت‌وگو ، به پیشینه فعالیّت پایانه حمل‎ونقل تنکابن اشاره کرد و گفت: کلنگ احداث پایانه مسافربری شهرستان تنکابن در سال ۱۳۸۵ بر زمین زده شد و در کمتر از ۲ سال در اسفندماه ۱۳۸۷ به بهره‌برداری رسید که در آن زمان، دوّمین پایانه مسافربری خصوصی استان مازندران محسوب می‎شد.

وی با بیان اینکه پایانه مسافربری تنکابن با کمک رانندگان، مالکان خودرو و شرکت‎های مسافربری در غرب استان مازندران طی چندسال اخیر رتبه نخست را در جابجایی مسافر داشت، تصریح کرد: پایانه تنکابن همچنین از نظر نوسازی ناوگان حمل‎ونقل، به ویژه در بخش اتوبوس‌رانی رتبه اوّل را در سطح استان کسب کرده که در مقام مقایسه، شرایط شهرستان تنکابن در این بخش با کلانشهرهایی چون اصفهان و تهران با تناسب جمعیّت و وسعت قابل رقابت و در مواردی بهتر از این مناطق است.

عاطف با اشاره به بروز برخی مشکلات در بخش حمل‎ونقل طی سال‎های اخیر که ناشی از سوء‎مدیریّت مدیران ستادی در این حوزه بوده، تأکید کرد: این مسائل سبب شد تا تمایل و انگیزه‎ای برای مالکان و شرکت‎های مسافربری برای نوسازی ناوگان وجود نداشته باشد؛ به عنوان مثال حداکثر عمر مفید ناوگان در جاده کندوان ۲ سال است، امّا به دلیل افزایش بی‌رویه قیمت خودرو در سال‎های اخیر، عملاً امکان نوسازی ناوگان با توجّه  به شرایط موجود بسیار سخت خواهد بود.

*افزایش چندبرابری قیمت خودروها

مدیر پایانه مسافربری شهرستان تنکابن به افزایش چندبرابری قیمت خودروها، بویژه در بخش اتوبوس‎رانی اشاره کرد و افزود: اتوبوسی که مالکان و سرمایه‎گذاران بخش خصوصی در سال ۹۷ با قیمت حدود یک میلیارد تومان خریداری می‎کردند، امروز به چهار میلیارد تومان رسیده؛ مضاف بر اینکه به تناسب افزایش قیمت خودرو، قیمت اقلام و قطعات یدکی خودروها و سایر هزینه‎ها نیز افزایش یافته است و این در حالیست که علاوه بر کاهش درآمد مالکان و رانندگان، قطعات یدکی بویژه در مورد خودروهای سنگین با وجود گرانی و افزایش چندبرابری قیمت، به آسانی قابل تهیّه در بازار و شرکت‎های سازنده هم نیستند.

ابراهیم عاطف با تأکید بر اینکه در شرایط کنونی سرمایه‎گذاری در حوزۀ حمل‎ونقل توجیه اقتصادی ندارد، خاطرنشان کرد: برخی دوستان به دلایل مختلف، یا ناگزیر به ادامه کار بوده یا بخاطر علاقه و مسائل دیگر، در حال فعالیّت در این حوزه هستند، ولی شرایط به گونه‎ایست که از نظر اقتصادی منطقی نیست؛ چراکه در مورد همین پایانه نیز، حدود ۱۰ هزار مترمربع زمین با سه هزار مترمربع بنا که به فعالیّت پایانه اختصاص دارد، عملاً هیچ بازده اقتصادی نداشته و علاوه بر آن، شیوع بیماری کرونا نیز آسیب جدّی به بخش حمل‎ونقل وارد کرده است.

وی محدودیّت تردد بین شهری را تنها فرصت بهبود شرایط حمل‎ونقل عمومی در زمان همه‌گیری کرونا اعلام کرد و افزود: در سایر مواقع که بیشترین زمان در طول شیوع همه‌گیری بوده و طی هشت ماه نخست بیماری، میانگین مسافران ناوگان اتوبوس‎رانی ما به ۹ نفر رسید که به تناسب سرمایۀ یک اتوبوس VIP 25 نفره با قیمت چهار تا پنج میلیارد تومانی، به هیچ وجه مقرون به صرفه نبوده و تنها پاسخگوی هزینه‎های روزانه خودرو است.

مدیر پایانه مسافربری شهرستان تنکابن، فرصت موجود بدست آمده جهت استفاده از وسایل حمل‎ونقل عمومی به دلیل اعمال محدودیّت‎های تردد را مغتنم دانست و افزود: ما به تمام رانندگان و مالکان نیز اعلام و توصیه کردیم که در این زمان، باید به گونه‎ای خدمات‎دهی کرد تا مسافران بعد از پایان محدودیّت‎ها نیز رغبت و تمایل به استفاده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی داشته باشند و بدین ترتیب بتوانیم فرهنگ استفاده از حمل‎ونقل عمومی را گسترش دهیم.

*گلایه مسافران از وضعیّت پایانۀ تنکابن

این سرمایه‎گذار بخش خصوصی ضمن قدردانی از همراهی و مساعدت ریاست اداره راهداری و حمل‌ونقل جادّه‎ای شهرستان تنکابن، اظهار کرد: برخی کاستی‎ها و نواقص در فرآیند خدمات‎دهی وجود دارد که منکر آن نیستیم، امّا یکی از موضوعات که بسیار مورد پرسش قرار گرفته، بحث رمپ ورودی و خروجی پایانه است که در سال ۱۳۸۸ حدود ۹۰ میلیون توسط سازمان حمل و نقل و پایانه‎های کشور به ادارۀ راه و شهرسازی وقت تنکابن که مسئول انجام کار بود، جهت ایجاد و احداث رمپ‏های ورود و خروج با لاین تردد مجزا در کمربندی و احداث سَردر پایانه و آسفالت پرداخت کرد که طبق هزینۀ آن زمان محاسبه شده بود، امّا متأسفانه پیمانکار مجری آن پس از انجام برخی کارها اعلام کرد که اعتبار کافی نبوده و به همین دلیل این مکان همچنان اصلاح و تعمیر نشده است.

وی با ابیان اینکه عملیّات اجرای رمپ ورود و خروج و اصلاح محدودۀ مذکور ارتباطی با پایانه و مالکیّت آن ندارد، گفت: این پروژه بر عهدۀ اداره راهداری و حمل‎ونقل جادّه‎ای استان مازندران است که باید به نوعی مدیریّت و اجرا شود و مهندس فتحی در شهرستان و مهندس نجفی در استان نیز قول انجام آن را دادند که امیدواریم بزودی اجرایی شود.

عاطف با اشاره به گلایه برخی مسافران از وضعیّت سرویس‎های بهداشتی پایانۀ تنکابن گفت: ما ۲۰ چشمه سرویس بهداشتی در پایانه داریم ولی متأسفانه با وجود اینکه هر هفته در حال تعمیر و خرید شیرها و شیلنگ‎های سرویس‎های بهداشتی و سایر اقلام آن نظیر لامپ و … هستیم، این وسایل به دلیل سرقت‎های شبانه، یا تخریب اموال عمومی از بین می‎روند و ماهانه هزینۀ بسیاری را صرف تعمیر و نگهداری این سرویس‎ها می‎کنیم؛ حتّی با وجود دستگیری چند سارق و تحویل به مقامات انتظامی و برخورد با متخلّفان، این موضوع همچنان ادامه دارد.

*ارائه وام ۶ میلیون تومانی به رانندگان وسایل حمل‎ونقل عمومی

مدیر پایانه مسافربری تنکابن از کاهش چشم‌گیر مسافران در ایّام کرونا و ضرر بسیاری از مالکان خودروها خبرداد و یادآور شد: در چند ماه گذشته به همین دلیل، شش مالکِ سرمایه‎گذار خودرو نسبت به فروش اتوبوس خود اقدام کردند و معتقدند در گذشته با توجّه به سرمایۀ یک میلیارد تومانی یک دستگاه اتوبوس، ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان درآمد داشتند، امّا امروز با وجود افزایش سرمایه به چهار میلیارد تومان، درآمد به ۱۰ میلیون تومان کاهش یافته و به همین دلیل برخی افراد و مالکان، سرمایه خود را از حوزه حمل‎ونقل به بخش‎های دیگر نظیر خرید و فروش املاک و … منتقل کردند.

وی با بیان اینکه منشأ بسیاری از مشکلات در نحوۀ مدیریّت بوده و ریشه در عملکرد مدیران کشور دارد، از مصوّبه وزارت راه و شهرسازی مبنی بر تخفیف ۲۰ درصدی عوارضی آزادراه‎ها برای حمل‎ونقل عمومی یاد و خاطرنشان کرد: این مصوّبه در دورۀ آقای «آخوندی» ابلاغ شده که خودروهای حمل‎ونقل عمومی در پرداخت عوارض آزادراه ۲۰ درصد تخفیف داشته باشند؛ همچنین اگر خودرویی بیش از یک بار از آزادراه عبور کرد، ۳۰ درصد تخفیف نیز در دفعات بعد خواهد داشت و در مورد حمل‎ونقل عمومی که گاهی سه بار از آزادراه استفاده می‎کند، یعنی باید ۵۰ درصد تخفیف داشته باشد، امّا متاسفانه پیمانکار آزادراه که بنیاد مستضعفان است، زیربار این مصوّبه نرفته و امروز حدود یک سال است که این مصوّبه اجرا نمی‎شود.

این فعّال حوزۀ حمل‎ونقل از پیشنهاد حذف عوارض آزادراهی برای اتوبوس‎های خط کندوان با توجّه به شرایط حاضر یاد کرد و افزود: تعداد اتوبوس‎های خط کندوان از پایانۀ شهرستان‎های رامسر، چالوس و تنکابن مجموعاً به ۴۰ دستگاه نمی‎رسد و این در شرایطی است که استفاده‎کنندگان از این خدمات، اقشار متوسط و روبه پایین جامعه هستند که با توجّه به افزایش قیمت خودرو و هزینه‎ها و همچنین کاهش مسافران، دولت هیچ خدمات و تسهیلاتی به مالکان و رانندگان نداده است.

عاطف در ادامه، ارائه وام شش میلیون تومانی با اقساط ماهانه ۲۰۰ هزار تومان به رانندگان وسایل حمل‎ونقل عمومی را با توجّه به هزینه‎های جاری بسیار ناچیز دانست و تأکید کرد: هر اتوبوس برای گذر از قطعه اوّل آزادراه تهران شمال، ۴۰ هزار تومان و از قطعه چهارم ۲۰ هزار تومان باید عوارض پرداخت کند که اگر روزانه سه نوبت در این مسیر رفت و برگشت داشته باشد، باید ۱۸۰ هزار تومان عوارض بدهد؛ یعنی ماهانه حدود پنج میلیون تومان تنها هزینه عوارض برای راننده و مالک است که طبق مصوبه باید این هزینه تخفیف داده شود. همچنین برای خودروهای سواری نیز عوارضی قطعه اوّل آزادراه ۲۵ هزارتومان و قطعه چهارم ۸ هزار تومان است که یعنی در مسیر رفت و برگشت، روزی ۶۶ هزار تومان توسط خودروهای سواری پرداخت می‎شود که با توجّه به کاهش یک سرنشین باید مدنظر قرار گیرد.

*لزوم اعمال محدودیّت‎ها برای جابجایی مسافران

وی خاطرنشان کرد: این مصوّبه تنها نیاز به رایزنی با بنیاد مسضعفان و جانبازان و وزارت راه و شهرسازی دارد تا مشخّص شود علّت عدم اجرای آن چیست؟ چراکه این هماهنگی انجام شد تا خودروهای چالوس، کلاردشت، مرزن‎آباد در صورت عبور از مسیر آزادراه حتّی به دفعات متعدّد، تنها یک بار عوارض پرداخت کننند، امّا متأسفانه مدیران و مسئولان کشور که بنده با تمام آنها حتّی در سطح وزارتخانه نیز ملاقات داشتم، اقدامی نکرده و پشتیبان سرمایه‎گذار نیستند و این موضوع علیرغم پیگیری در بخش‎ها و دستگاه‎های مختلف، هنوز به نتیجه نرسیده است.

مدیر پایانه مسافربری شهرستان تنکابن در خصوص مشکلات سوخت و سهمیه‎بندی آن نیز تصریح کرد: جز در ماه‎های ابتدایی اجرای طرح، مشکلی در بخش سهمیه سوخت و لاستیک نداشتیم و این موارد طبق صورت‎وضعیت و مطابق پیمایش خودروها به آنها تعلّق می‎گیرد.

عاطف از وجود ۳۰ دستگاه اتوبوس در پایانه مسافربری تنکابن در مسیرهای مختلف یاد کرد و افزود: در بخش اتوبوس‎رانی، ناوگان ما بجز ۲ دستگاه خودروی مدل ۹۰، باقی شامل اتوبوس‎های مدل ۹۷ به بالا هستند که تقریباً بیش از ۹۰ درصد ناوگان اتوبوس ما به‎روز است و در بخش سواری نیز که شامل ۳۰۰ دستگاه خودرو مربوط به تنکابن و تهران و کرج است، ۷۰ تا ۸۰ درصد ناوگان دارای عمری کمتری از ۵ سال است که در مجموع شرایط خوبی در این بخش داریم.

وی با اشاره به وجود پنج شرکت اتوبوس‎رانی و چهار شرکت کرایه سواری در پایانه تنکابن، گفت: حدود ۸۰ درصد مسافران ما مربوط به مقاصد تهران و کرج است و مابقی به سایر نقاط کشور اختصاص دارند که شامل شهرهای قم، اصفهان، همدان، کرمانشاه، تبریز، اردبیل، قزوین، مشهد و غیره است و در مجموع ۴۰ کارگر بیمه‎شده در این پایانه تنکابن مشغول به فعالیّت هستند.

*لزوم بازنگری قوانین و تسهیلات

این سرمایه‎گذار بخش خصوصی بر لزوم رعایت پروتکل‎های بهداشتی در ایّام کرونا و اعمال محدودیّت‎ها جهت جابجایی مسافران تأکید و اظهار کرد: همزمان با شیوع کرونا از ۲۰ اسفندماه، در بخش سواری و طبق دستورالعمل اعلام شده، یک مسافر از میزان سرنشینان خودروها کاسته شد و جابجایی با سه مسافر انجام شد و در ناوگان اتوبوس‎رانی نیز، اجرای فاصله مناسب بین مسافران و حذف بستۀ غذایی و بجای آن، توزیع بسته‎های بهداشتی شامل ماسک، ۲ دستکش و پَد یک‎بار مصرف الکل و آب معدنی بود.

وی همچنین از اجرای دستورالعمل جدید وزارت بهداشت مبنی بر عدم ارائۀ بلیط به مبتلایان کرونا از اوّل آذرماه یاد کرد و افزود: طبق توافق وزارت بهداشت و راه و شهرسازی، با ثبت کد ملی در سامانه فروش بلیط، امکان ارائۀ خدمات به افرادی که نتیجۀ تست آنها در مراکز درمانی مثبت بوده، وجود نداشت.

مدیر پایانه مسافربری شهرستان تنکابن به امکان خرید اینترنتی بلیط سفر نیز اشاره کرد و با بیان اینکه  ۳۰ درصد خریدها به صورت اینترنتی و بقیه حضوری انجام می‎شود، گفت: مجموعه پرسنل و کارکنان در پایانه مسافربری تنکابن تمام تلاش و توان خود را بکار بستند تا خدمات مناسب‎تر و بهتری ارائه کرده و رضایت مسافران و مراجعان را جلب کنند، امّا با توجّه به شرایط اقتصادی موجود و عدم حمایت دولت از فعّالان این حوزه، نگران آینده این صنعت و حرفه هستیم که سرمایه‎گذاری در آن به هیچ وجه توجیه اقتصادی ندارد.

ابراهیم عاطف از لزوم بازنگری قوانین و تسهیلات در این حوزه یاد و اعلام کرد: زمانی قیمت اتوبوس کمتر از یک میلیارد تومان بود و تسهیلات دولت به این بخش، ۳۵۰ میلیون در نظر گرفته شد، امّا امروز قیمت اتوبوس به چهار میلیارد تومان رسید، امّا تسهیلات دولت همان مبلغ ۳۵۰ میلیون تومان مانده و این رقم سنخیتی با قیمت‎ها و هزینه‎های کنونی ندارد.

وی با بیان اینکه شهرستان تنکابن جزء مقاصدی نیست که در صورت کم شدن مسافر، جبران کسری آن با بار تجاری جایگزین شود، گفت: برخی مسیرها مانند کرمانشاه، ارومیه، سنندج و جنوب کشور دارای بار تجاری هستند که توسط اتوبوس امکان جابجایی داشته و هزینه‌های کمبود مسافر از این طریق قابل جبران خواهد بود، امّا تنکابن و شهرستان‎های مجاور از این امکان برخوردار نبوده و کاهش مسافر، خسارت و ضرر بیشتری به رانندگان و مالکان خودروها وارد می‎کند که حل این مشکل نیازمند توجّه بیشتر و نگاه کارشناسانه به این حوزه است.