راز مانایی صدایی که از «گلشن آشنایی» خواند

به گزارش قائم آنلاین، امروز دهم دی ماه مصادف است با سالروز درگذشت هنرمند مطرح موسیقی؛ جواد بدیع‌زاده.

سید جواد بدیع‌‎زاده در سال ۱۲۸۱ شمسی در محله پاچنار تهران به دنیا آمده بود اما اصالتِ کاشانی داشت. محله پاچنار، جایی که سال‌ها بعد به یک انبار مخروبه تبدیل شد، محل رشد و نمو کودکی بود که توسط پدر با موسیقی دستگاهی ایران آشنا شد.

در این قسمت می‌توانید به قطعه «گلشن آشنایی» از این هنرمند گوش دهید:

بدیع‌زاده صدای خوبِ خویش را از پدر خود، که یکی از روحانیان برجسته‌ عهد مشروطه بود، به ارث برده بود. سید رضا بدیع کاشانی، مشهور به بدیع‌المتکلمین، پدرِ سید جواد بدیع‌زاده، صدایی بسیار خوش داشت و ردیف موسیقی ایرانی را به‌خوبی می‌دانست؛ از این رو همچون بسیاری از اهلِ منبرِ آن روزگار، در روضه‌خوانی‌ها و مجالسِ وعظ، از صدای خوبِ خود و دانشِ موسیقایی خویش برای بهتر رساندنِ مفهومِ کلامِ عالمانه‌اش به مستمعان بهره می‌برد.

مرحوم استاد روح‌الله خالقی، آهنگساز و مؤلف نامدار موسیقی ایرانی که آهنگِ «ای ایران» او با صدای مرحوم استاد غلامحسین بنان، زبانزد است، در توصیفِ بدیع‌المتکلمین، این‌گونه نوشته است: «دیگر از افرادی که اهل منبر بوده و صوتی خوب داشته، سید محمدرضای بدیع، معروف به بدیع‌المتکلمین کاشی است که در حدود سنّ بیست سالگی با پدرش، سید حسن سلطان‌الواعظین، به تهران آمد و با خانواده سید علی اکبر شمس‌الواعظین کاشی که از اساتید منبر بود و صدایی خوش داشت، وصلت کرد.»

بدیع زاده پس از پایان تحصیلات خود، در مجلس استخدام شد و همزمان فعالیت‌های هنری خود را ادامه داد. او افزون بر آن که آهنگسازِ توانمندی بود و به ظرایف و دقایقِ ردیف موسیقی ایرانی تسلطِ کامل داشت، خواننده‌ای صاحبِ صدا و سبکی خاص نیز بود.

وقتی که کمپانی «هیز مسترز وویس» در تهران شعبه‌ای را افتتاح کرد و بر آن شد تا نوارهایی از آثار هنرمندان ایرانی ضبط کند، جواد بدیع زاده اولین خواننده مردی بود که آثارش مورد توجه این کمپانی قرار گرفت. اولین کاری که توسط این کمپانی ضبط و پخش شد، تصنیف «جلوه گل» بود. جواد بدیع زاده پس از عمری تلاش در راه موسیقی و هنر ایران، در دهم دی ماه سال ۱۳۵۸ درگذشت.

شاعر تصنیف «جلوه گل» نورالله همایون است. او در سال ۱۲۸۶ در تهران زاده شد. بسیاری از ترانه‌های او، توسط جواد بدیع زاده خوانده شد.

آهنگساز قطعه جلوه گل جواد بدیع زاده است هر چند این قطعه سال‌های بعد توسط خوانندگان دیگر بازخوانی شد.

در دهه‌های گذشته محمد گلریز و صدیق تعریف از جمله خوانندگانی بودند که این تصنیف را اجرا کردند. در سال‌های اخیر نیز علیرضا قربانی در همکاری با داریوش طلایی و با نوازندگی جمشید شمیرانی به بازخوانی این تصنیف پرداخت؛ با وجود این اجراهای متفاوت که هر کدام زیبایی خود را دارند، اجرای جواد بدیع‌زاده به عنوان اولین اثر ضبط شده از این هنرمند همچون گنجی برای موسیقی ایران است.

قطعه «جلوه گل» به همراه صوتی توضیحاتی درباره زندگی بدیع‌زاده به بهانه سالروز درگذشت این هنرمند امروز در برنامه «با کاروان شعر و موسیقی» رادیو فرهنگ پخش می شود که به صورت اختصاصی در اختیار ایسنا قرار گرفته است.