فارن پالیسی: برجام اهرم فشار آمریکاست

به گزارش قائم آنلاین،  پایگاه آمریکایی فارن پالیسی در یادداشتی ضمن تاکید بر بی‌اثر بودن حفظ رویکرد و استراتژی فشار حداکثری، به اختلاف نظر شکل‌گرفته در دولت «جو بایدن» بر سر موضوع برجام پرداخته و نوشت، اگرچه تحریم‌های آمریکا مشکلاتی برای ایران ایجاد و دسترسی این کشور به منابع مالی را محدود کرد، اما در تغییر رفتار ایران در زمینه برنامه هسته‌ای موثر نبود؛ در واقع ایران امتیازات مازادی نداد و در عوض با تقویت فعالیت‌های هسته‌ای و برنامه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای، استراتژی ایجاد اهرم فشار را دنبال کرد.

فارن پالیسی در ادامه نوشت: از این رو باید گفت، تهران در مقابل فشار حداکثری، اهرم فشار خود را از طرق مختلفی مانند افزایش توانمندی نظامی در خلیج ‌فارس، افزایش فعالیت‌های هسته‌ای، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اقتصاد مقاومتی، تنوع اقتصادی و… افزایش داد.

در ادامه گزارش آمده است: به‌کارگیری اهرم تنها در صورتی معنادار است که بتوان از آن نتایج مطلوب گرفت. در غیر این‌صورت نمی‌تواند به یک راهبرد گفت‌وگوی موثر و پایدار بینجامد. با زنده کردن توافق هسته‌ای، ایالات متحده اهرمی را از دست نمی‌دهد. در ادامه اگر ایالات متحده به خوبی کارت‌های خود را به بازی بگیرد می‌تواند گفت‌وگوها پیرامون برنامه هسته‌ای و فعالیت‌های منطقه‌ای را رقم بزند.

شکست فشار حداکثری
فارن پالیسی در این گزارش تاکید کرد: با همه تحریم‌های به کار گرفته شده توسط دولت قبلی آمریکا، ایران امروز به هیچ وجه در آستانه سقوط یا فروپاشی قرار ندارد. پیش‌بینی می‌شود که ایران در سال ۲۰۲۱ شاهد یک بهبود اقتصادی نیز باشد. به این ترتیب، ایالات متحده باید سریعا به توافق برگردد و سرعت پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کند.

در ادامه این گزارش آمده است: از آنجا که گفت‌وگو با تهران قبل از هر توافقی دور از انتظار است، بازگشت به توافق مجال بیشتری برای گفت‌وگوهای بعدی فراهم می‌کند. یکی از اجزای مهم اهرم فشار ایالات متحده کاهش تحریم‌هاست. لغو تحریم‌ها تقویت اقتصادی یک‌شبه ایران را رقم نمی‌زند تا گفت‌وگوهای بعدی را بی‌اثر کند یا ایران را موفق به تامین مالی فعالیت‌های منطقه‌ای خود نماید. با لغو تحریم‌ها جنبه عملیاتی تجارت نیز تسهیل نخواهد شد و تنها یک بهبود کند اقتصادی را شاهد خواهیم بود. فارن پالیسی ادامه داد: برای اینکه دولت روحانی بتواند تندروهای داخلی را متقاعد کند باید در چند هفته آینده روند بازگشت به توافق از سر گرفته شود. در غیر این صورت، دولت ایران مجبور است اقدامات شدیدتری مانند توقف بازرسی‌های هسته‌ای را در دستور کار قرار دهد. توصیه نویسنده گزارش به «واشنگتن» با توجه به ناکامی استراتژی فشار حداکثری در کسب نتایج سیاسی مورد نظر آمریکا، بازگشت سریع به برجام است.

این رسانه آمریکایی تاکید کرد: با بازگشت به برجام، ایالات متحده، هم می‌تواند تاثیر مخرب تحریم‌های اقتصادی را حفظ کند و هم از گذر دیپلماسی پایدار نتایج مطلوب سیاسی کسب نماید. همچنین دولت بایدن در موقعیت بسیار قوی‌تری برای آغاز گفت‌وگوهای بعدی قرار خواهد گرفت.
به گزارش میزان، نویسنده یادداشت در پایان تاکید کرد، تجربه چهار دهه تحریم ایران از شکست این رویکرد آمریکا و اروپا حکایت دارد؛ به نظر می‌رسد پس از گذشت ۴ سال عدم موفقیت آمریکا در وادار کردن ایران به تغییر رویکرد، زمان تجدید نظر چگونگی به کارگیری موثر اهرم‌ها در واشنگتن فرا رسیده است.

توقف اجرای پروتکل الحاقی، اهرم فشار ایران
شبکه الجزیره در گزارشی اعلام کرد که توقف اجرای پروتکل الحاقی از سوی ایران می‌تواند اهرم فشاری علیه واشنگتن برای برداشتن تحریم‌ها باشد.
الجزیره در ادامه نوشت: در فاصله چند روز باقی‌مانده تا موعد ۲۱ فوریه(۳ اسفند) تغییری در موضع ایران درباره توقف عمل به پروتکل الحاقی که به نظارت آژانس بر فعالیت هسته‌ای مربوط است، دیده نمی‌شود. از دیدگاه وزارت خارجه ایران، تهران هنوز  هیچ تغییری در سیاست واشنگتن درخصوص توافق هسته‌ای مشاهده نکرده است و تحریم‌ها همچنان ادامه دارد.

هیچ اصرار و عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به برجام نداریم
رهبر معظم انقلاب – ۱۹ دی ۹۹- در بیانات حکیمانه فرمودند: «این بحث را مطرح می‌کنند که آمریکا به برجام برگردد یا برنگردد؟ جمهوری اسلامی هیچ اصرار و عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به برجام ندارد، بلکه مطالبه منطقی ما رفع تحریم‌ها و بازگرداندن حق غصب‌ شده ملت است که این وظیفه آمریکا و اروپایی‌های دنباله‌‎رو آن است».

ایشان در ادامه تأکید کردند:«اگر تحریم‌ها برداشته شد بازگشت آمریکا به برجام معنا می‌دهد البته مسئله خسارت‌ها که جزو مطالبات ما است در مراحل بعدی دنبال خواهد شد، اما بدون رفع تحریم‌ها بازگشت آمریکا به برجام حتی ممکن است به ضرر کشور هم باشد… عمل کردن جمهوری اسلامی به همه تعهدات خود در شرایطی که طرف مقابل به همه تعهدات خود عمل نمی‌کند، بی‌معنی است. البته اگر آنها به تعهدات خود بازگردند ما نیز برمی‌گردیم، همچنان‌که بنده از ابتدای برجام گفتم اقدامات باید به‌صورت متناظر و «کار و تعهد آنها در مقابل کار و تعهد ما» باشد که البته این، اولِ کار انجام نگرفت اما اکنون باید انجام شود».

خنثی‌کردن تحریم
رهبر معظم انقلاب همچنین – ۱۹ بهمن ۹۹- در دیدار جمعی از فرماندهان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش ۵ محور را درباره برجام مطرح کردند: اول اینکه، در جمهوری اسلامی ایران هیچ‌کس گوشش بدهکار مهمل‌گویی‌های افراد بدون استحقاق در آمریکا و اروپا نیست.

دوم اینکه، بر اساس منطق و استدلال، آمریکا و سه کشور اروپایی که تعهدات برجامی خود را زیر پا گذاشته‌اند، حق تعیین شرط و شروط برای برجام ندارند. سوم اینکه، طرفی که حق دارد برای ادامه کار برجام شرط بگذارد، جمهوری اسلامی ایران است چرا که از اول به همه تعهدات برجامی خود عمل کرد ولی آنها تعهدات خود را نقض کردند.

چهارم اینکه، ایران هنگامی به تعهدات برجامی خود بازخواهد گشت که آمریکا همه تحریم‌ها را در عمل و نه در حرف یا بر روی کاغذ، لغو کند.پنجم اینکه، پس از راستی‌آزماییِ صحت لغو تحریم‌ها، جمهوری اسلامی ایران به تعهدات برجامی خود باز خواهد گشت. این، سیاست قطعی و غیرقابل برگشت جمهوری اسلامی و مورد اتفاق همه مسئولان است و هیچ‌کس از آن عدول نخواهد کرد.
رهبر معظم انقلاب – ۲۶ آذر ۹۹- نیز فرمودند: «رفع تحریم دست دشمن است، و خنثی‌کردن تحریم دست ما است، غیر از این است؟ ما که نمی‌توانیم خودمان رفع تحریم کنیم، دشمن باید رفع تحریم کند امّا خودمان می‌توانیم این تحریم دشمن را خنثی کنیم. پس این مقدّم است، این درست است، بیشتر دنبال این باشیم. البتّه نمی‌گویم دنبال رفع تحریم نباشیم؛ چرا، واقعاً اگر بتوانیم تحریم را رفع کنیم، یک ساعت هم نباید تأخیر کنیم. البتّه چهار سال است تأخیر شده [یعنی] از سال ۹۵ بنا بوده همه‌ تحریم‌ها یکباره برداشته بشود [امّا] تا الان نه فقط برداشته نشده، زیاد هم شده».

ایشان در ادامه تصریح کردند: «اگر بتوان با روش درست، عاقلانه، ایرانی- اسلامی و عزتمندانه تحریم‌ها را برطرف کرد باید این کار را انجام داد اما تمرکز عمده باید بر خنثی‌سازی تحریم‌ها باشد که ابتکار آن به دست شما است».

برجام و انتخابات ایران
پایگاه خبری آمریکایی، سی‌ان‌بی‌سی در گزارشی نوشت: با توجه به ضرب‌الاجل ۲۱ فوریه (سوم اسفند) ایران برای کنار گذاشتن برخی تعهداتش از قبیل اجرای پروتکل الحاقی، این بحران باید قبل از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ایران مهار و کنترل شود. لازم به ذکر است که نامه توقف اجرای اقدامات داوطلبانه ایران تحت برجام، ۲۷ بهمن‌ماه تحویل مدیرکل آژانس شد و از این نهاد خواسته شد در اسرع وقت اقدامات لازم را برای اجرای درخواست‌های ایران به منظور توقف اقدامات مختلف داوطلبانه، شامل اجرای پروتکل الحاقی، به عمل آورد.

«اندیشکده کارنگی» در گزارشی تحلیلی با عنوان «اروپا در کجای توافق هسته‌ای ایران قرار دارد؟» به بررسی بن‌بست کنونی در ارتباط با برجام پرداخت و از نقش منفعلانه طرف‌های اروپایی این توافق علی‌رغم ادعاهای ماه‌های گذشته درباره قصدشان برای حفظ برجام ابراز تعجب کرد.
در این گزارش آمده است: اروپا باید از مخفی شدن پشت آمریکا در موضوع برجام دست بکشد.

گستاخی آلمان
به گزارش فارس، یک منبع در آلمان که دولت کشورش تاکنون به تعهداتش در برجام پایبند نبوده از تصمیم ایران برای متوقف کردن اجرای پروتکل الحاقی انتقاد کرده است.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع دیپلماتیک در برلین گفت: «متوقف کردن بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کاملاً غیرقابل قبول خواهد بود.»
وی اضافه کرد: «از ایران می‌خواهیم از انجام دادن این اقدام خودداری کند. ما درخصوص این موضوع با شریکانمان از جمله ایالات متحده آمریکا در تماس نزدیک هستیم.»
منبع دیپلماتیک آلمانی در ادامه تصریح کرده لازم است ایران به سمت تنش‌زدایی حرکت کرده و به دیپلماسی فرصت بدهد.
به گزارش خبرگزاری‌ها، وزارت خارجه آلمان از رایزنی رئیس‌ دستگاه دیپلماسی این کشور با همتای فرانسوی خود درباره موضوعات مهم منطقه و جهان از جمله برجام خبر داد.
اروپا در برجام به ایران بدهکار است اما با گستاخی در تقلا است تا در جایگاه طلبکار بنشیند.
طفره وزارت خارجه آمریکا
وزارت خارجه آمریکا از ارائه محتوای گفت‌وگوهای اخیر نماینده ویژه دولت این کشور در امور ایران با مقامات چینی در زمینه برجام امتناع کرد.
شبکه خبری فاکس نیوز در این زمینه گزارش داد که وزارت خارجه آمریکا از دادن اطلاعات یا تایید در گفت‌وگوی «رابرت مالی» نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران با پکن درباره تلاش‌های دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور ایالات متحده برای ورود مجدد به برجام خودداری کرد.

بر اساس این گزارش، «ما ژائوکس» معاون وزارت خارجه چین در روزهای گذشته به درخواست رابرت مالی درباره موضوع هسته‌ای ایران، با چین گفت‌وگو کردند.
فاکس نیوز گزارش داد که وزارت امور خارجه  آمریکا با خودداری از هرگونه اطلاع‌رسانی در این زمینه تنها اعلام کرده که رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در مراحل نخست همکاری با کنگره، متحدان، شرکا و دیگران است و  این وزارتخانه  هیچ جزئیاتی را در زمینه گفت‌وگوها با چین ارائه نمی‌دهد.
لازم به ذکر است که سخنگوی وزارت امور خارجه چین در هفته‌های گذشته تاکید کرد: دولت بایدن باید بدون پیش شرط به برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) بازگردد.