در دنیای پیشرفته علمی حدود ۵۰ سال از دانش روز عقب هستیم

به گزارش قائم آنلاین، دکتر مصطفی معین در مراسم اهدای بیست‌ویکمین جایزه ترویج علم که عصر امروز پنج‌شنبه(۳۰ بهمن) برگزار شد در ابتدا با تشکر از زحمات دکتر اکرم قدیمی، رئیس انجمن ترویج علم ایران و ابراز تاسف از توقف فعالیت‌های ایشان در گروه ترویج علم مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور گفت: ترویج علم، سابقه‌ی دیرینه‌ای در دنیا دارد.

وی افزود: در دنیای پیشرفته علمی، متأسفانه ما حدود ۵۰ سال از دانش روز علمی چه در علوم پزشکی و چه غیرپزشکی عقب هستیم. در هیچ مقطعی از تاریخ ایران، اینطور نبوده که بیش از یک چهارم جمعیت دارای مدرک دانشگاهی باشند؛ هم اکنون چنین است، لکن چه استفاده‌ای از این دانش آموخته‌ها صورت می‌گیرد؟

وزیر اسبق علوم با بیان این که «در دوران وزارت علوم، معتقد بودم که توسعه علمی، زیربنای توسعه کشور است» گفت: اما امروز معتقدم که باید زیرساخت‌های دیگری نیز برای آن در نظر گرفته شود تا خود جامعه پشتیبان توسعه علمی کشور شود. همچنین باید اذعان داشته باشم که پس از تأسیس موسسه رحمان که در حوزه آسیب‌های اجتماعی فعالیت می کرد، معتقدم که باید توسعه اجتماعی، زیربنای توسعه کشور قرار گیرد.

به گفته‌ی معین امروزه نقش دولت در تمام کشورها در حال کمرنگ شدن است و این به دلیل افزایش آگاهی مردمی است که خود به ایفای نقش کلیدی می پردازند.

رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی، آسم و آلرژی با بیان این که «برنامه چهارم توسعه، عملاً در دولت های نهم و دهم زیرپا گذاشته شد» خاطرنشان کرد: ما باید در زمینه ترمیم شکاف های اجتماعی، فرهنگی و علمی تلاش کنیم تا سرمایه اجتماعی کشور بالا رود.

وی خاطرنشان کرد: نسل جوان جدید، بیشتر خردگرا شده و کمتر احساسی تصمیم گیری می‌کنند و این برای رسیدن به آینده ای بهتر بسیار مطلوب است.

معین در پایان اظهار کرد: بزرگترین افتخارم آن است که در طول ۱۰ سال وزارتم، بهترین افراد را فارغ از جناح بندی سیاسی مورد استفاده قرار داده و تلاش کردم از خرد جمعی به بهترین شکل استفاده کنم.

در این مراسم از دکتر مصطفی معین، به پاس یک عمر تلاش علمی تقدیر شد.

موفق‌ترین کارنامه نظام، کارنامه علمی آن است

در بخش دیگری از این برنامه، دکتر جعفر توفیقی، وزیر اسبق علوم، تحقیقات و نوآوری با بیان این که انجمن ترویج علم وظیفه سنگینی را بر دوش دارد گفت: علم باید وارد جامعه شود و مورد استفاده عموم قرار بگیرد و این امر شدنی نیست مگر با توجه به بحث ترویج علم. این انجمن جزو حلقه‌های مفقوده نظام علمی کشور بوده است.

وی با اشاره به فعالیت‌های دکتر مصطفی معین افزود: علی رغم همه‌ی چالش‌هایی که در مسائل آموزش، پژوهش و فناوری داریم حرکت نظام علمی کشور را موفق ارزیابی می‌کنم و موفق‌ترین کارنامه نظام را کارنامه علمی آن می‌دانم. دکتر معین تاثیرگذارترین مسئولی بودند که در سه دوره‌ی مسئولیت ایشان(سال‌های ۶۸ تا ۷۲- ۷۶ تا ۸۰ و ۸۰ تا ۸۲) در این دستاوردها نقش ایفا کردند.

توفیقی ادامه داد: دکتر مصطفی معین موفق شدند در بحث شکل گیری سرمایه های انسانی کشور، افزایش دسترسی به آموزش عالی، تنوع بخشی در نظام های عرضه علمی، توسعه دوره‌های تحصیلات تکمیلی در مقاطع ارشد و دکتری، سیاستگذاری برای رشد مقالات علمی کاربردی، توسعه مجلات علمی و افزایش انجمن های علمی نقش قابل توجهی ایفا کنند.

به گفته‌ی وی آموزش الکترونیکی کشور که امروز در شرایط کرونا خدمت رسانی کرده، مرهون تلاش های دکتر معین در دهه هفتاد بوده است. بحث تبدیل وزارت فرهنگ و آموزش عالی به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مسبب تبدیل کشور به یک کشور مبتنی بر فناوری بوده که تمام آن مرهون تلاش های دکتر معین بوده است. در زمان دکتر معین شعار هفته پژوهش «بدون توجه به پژوهش، تصمیم نمی گیریم» بود که سبب شد حکمرانی مبتنی بر پژوهش صورت پذیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس افزود: در خصوص پژوهش‌های کاربردی، خاطرم هست که در قانون برنامه سوم، ماده‌ای گنجانده شد که اگر دستگاه‌های اجرایی با دانشگاه‌ها قرارداد پژوهشی منعقد کنند، دولت ۶۰ درصد اعتبارات را تامین می‌کند. این قانون برای ارتباط بین دانشگاه و صنعت بسیار مترقی بود.

وزیر اسبق علوم، تحقیقات و فناوری خاطر نشان کرد: من تعجب می‌کنم که گاهی بعضی از مسئولان تاریخ را فراموش می‌کنند وقتی از پارک‌های علم‌وفناوری، مراکز رشد و زیست‌بوم‌های علم و نوآوری صحبت می‌کنند مثلا می‌گویند در پنج سال گذشته این‌ها رشد کرده‌اند. همه‌ی این‌ها مرهون قانون برنامه سوم است. آن چه امروز شما به اسم شرکت‌های دانش‌بنیان و صندوق نوآوری و شکوفایی  می‌بینید در قانون برنامه سوم ریشه دارد.

توفیقی در پایان بیان کرد: قانون برنامه چهارم توسعه در زمینه دانشگاه ها حاصل تلاش های دور سوم مدیریت دکتر معین و سیاستگذاری های ایشان بوده است. نظام علمی ما در مسیر حکمرانی خود فراز و نشیب داشته و نامهربانی دیده است اما بالاخره نهال‌هایی در دوران مسئولیت دکتر معین کاشته شده است که پیش می‌روند و موانع را از سر راه برمی‌دارند.