«شهر فروشی» در خیلی از شهرها و از جمله در پایتخت ادامه دارد

یکی از اصلی‌ترین شعارهای مدیران شهری اصلاحاتی، مقابله با شهرفروشی و از بین بردن چرخه کسب درآمد با فروش اموال شهر بود.شعاری که حال با گذشت بیش از سه سال از تکیه زدن پیروز حناچی بر جایگاه شهردار تهران و همچنین حضور اعضای پنجمین دوره شورای شهر پایتخت در ساختمان خیابان بهشت، جای بررسی دارد.

در واقع باید دید که این دوره از مدیریت شهری که پیش از روی کار آمدن خود، تهران را به دلیل تراکم فروشی مدیران قبلی به «شهر سوخته» تعبیر می‌کردند، حال در دوران مدیریت خود چه میزان در مقابله با شهرفروشی موفق بوده‌اند.

بحث بر سر فروش اموال شهر برای کسب درآمد شهرداری‌ها بحثی است که از ادوار گذشته مدیریت شهری و به ویژه از زمان شهرداری غلامحسین کرباسچی وجود داشته است اما در ماه‌های گذشته و با نزدیک شدن به فرصت‌های پایانی فعالیت این دوره، واکنش‌های متفاوتی درباره میزان شهرفروشی در طول مدیریت شهری پنجم مطرح شده است.
چندی پیش حناچی شهردار تهران در نشست خبری خود با اصحاب رسانه، با‌اشاره بر موضوع جلوگیری از شهرفروشی در پایتخت گفت: ادعا می‌کنیم به قولی که در حوزه شهرسازی به مردم داده بودیم، جامه عمل پوشاندیم.
وی با‌اشاره به اهمیت بودجه شهرداری تهران، گفت: لایحه منابع پایدار را از طریق دولت به مجلس شورای اسلامی فرستادیم و به تصویب رسید. همچنین لایحه مالیات محلی در این مجلس در حال بررسی است. سعی کردیم به قول‌هایی که در حوزه برنامه‌ریزی شهری به مردم داده بودیم، عمل کنیم. ما هم می‌توانستیم با تراکم‌فروشی و مسیرهای نادرست دیگر درآمدزایی کنیم؛ اما امیدواریم دیگر از این مسیرها استفاده نشود.

تردید رئیس‌شورای شهر
بر ادعای صفر شدن شهرفروشی در پایتخت
یک روز پس از سخنان حناچی درباره عمل به وعده خود مبنی بر از بین بردن شهرفروشی در تهران، رئیس ‌شورای اسلامی شهر تهران در جمع خبرنگاران و در واکنش به سخنان حناچی گفت: «شهردار تهران اعلام کردند که بعد از جنگ تحمیلی روش جدیدی برای خودکفایی شهرداری در مدیریت شهری ایجاد شد. این خودکفایی موجب شد تا شهرداری‌ها به سمت قانون فروشی و شهرفروشی بروند و این موضوع در دوره گذشته شهرداری به اوج خود رسید.»

محسن هاشمی ادامه داد: آقای شهردار موضوع دیگری را مطرح کردند و گفتند که باید این روش در مدیریت شهری تغییر کند و شهرفروشی در پایتخت پایان یابد. ایشان اعلام کردند که در تراکم‌فروشی به صفر رسیده‌ایم. حال باید این صحبت ایشان که بدون تراکم‌فروشی در حال مدیریت شهر هستیم، مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد و اطمینان یابیم که آیا تراکم‌فروشی به صفر رسیده است یا خیر.

واکنش محسن هاشمی به سخنان اخیر حناچی و تاکید وی بر لزوم بررسی ادعای شهردار مبنی بر صفر شدن میزان شهرفروشی، ابهامات فراوانی را ایجاد کرد. ابهاماتی که نشان می‌دهد رئیس ‌شورای شهر پایتخت ادعای صفر شدن این معضل را چندان قبول ندارد و حرف شهردار را در این زمینه نپذیرفته است.
ادعای ادامه روند شهرفروشی در تهران تنها به سخنان هاشمی ختم نمی‌شود بلکه سایر اعضای شورای شهر نیز بارها این موضوع را تکرار کرده‌اند.

اعتراض عضو جوان شورا به نبود شفافیت در فروش اموال پایتخت
۵ بهمن ماه و در روند بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۰ شهرداری، حجت نظری عضو شورای شهر در واکنش به اظهارات شهردار تهران درباره درآمدهای پایدار شهری گفت: به نظرم صحبت‌های آقای شهردار حرف‌هایی تکراری است که هیچ تناسبی با عملکرد شهرداری ندارد.

وی تاکید کرد: نمی‌شود ما دارایی‌های شهر را بفروشیم و بعد بگوییم در حال کسب درآمد هستیم. متأسفانه درباره فروش دارایی شهر شفافیت وجود ندارد. امسال پیش‌بینی شهرداری برای درآمدهای غیر نقد ۳۲ هزار میلیارد تومان بود که ۶۵ درصد این درآمد محقق شده و پیش‌بینی دوستان این است که تا پایان سال با فروش املاک درآمدها حاصل شود که درست نیست.
نظری عنوان کرد: متأسفانه شهرداری در این موارد یا پاسخ نمی‌دهد یا پاسخ درست نمی‌دهد.
تا کی می‌توانیم با فروش اموال شهر کسری‌ها را جبران کنیم!

وی پیش‌تر نیز در همین خصوص گفته بود: متأسفانه در برخی موارد شهرداری برای جبران کسری‌ها و درآمدهای محقق نشده خود، به کسب درآمد ناپایدار و فروش اموال و املاک شهر روی آورده است.یکی از این موارد نیز هفته گذشته و در قالب فروش خانه شهرداران تهران بود که ملک بسیار با ارزشی بود اما شهرداری آن را به مبلغ ۱۵۰ میلیارد تومان فروخت.تا چه زمانی می‌توانیم املاک را بفروشیم و کسری‌ها را جبران کنیم؟ روزی که این اموال تمام می‌شوند، می‌خواهیم برای جبران کسری‌ها چه اقداماتی انجام دهیم؟.

عضو شورای شهر با بیان اینکه اینگونه کسب درآمدهای ناپایدار هرگز به نفع شهر نخواهد بود، تاکید کرد: ضمن اینکه درآمدهایی که قرار است از محل فروش املاک شهر حاصل شود، در حال حاضر عمدتاً قرار نیست برای شهر مصرف شود و اغلب قرار است تهاتر شده تا بدهی‌های شهر تسویه شود.

نظری ادامه داد: به طور کلی عملاً شهروندان فایده فروش این اموال را در زندگی شخصی خود حس نخواهند کرد چراکه از محل درآمد فروش این املاک نه اتوبوسی به شهر اضافه و نه واگن متروای به شهر اضافه خواهد شد.

وی با بیان اینکه تمام این درآمدها صرف تسویه بخشی از بدهی‌های پیشین خواهد شد، ابراز داشت: بنده در لایحه دو فوریتی شهردار تهران، پلاکی را سراغ دارم که کاربری پارکینگ دارد اما در لایحه کاربری تجاری برای آن قید شده است و اگر این موارد بخواهد انجام شود یکی از فجایع این دوره از شورای شهر رقم خواهد خورد.

اعضای شورا چندان مخالفتی با کسب درآمد از طریق فروش اموال شهر ندارند!
عضو شورای شهر تهران در پاسخ به این سؤال که در صورت ادامه یافتن روند فروش اموال شهر، ممکن است این موضوع به شکایت از شهرداری، استیضاح یا سؤال از شهردار ختم شود، عنوان کرد: این امر بستگی به نگاه اعضا در صحن شورا دارد. تا جایی که بنده از صحن شورا شناخت دارم، به نظر می‌رسد که در شرایط فعلی، اعضای شورا چندان مخالفتی با این درآمدهای ناپایدار ندارند.
وی یادآور شد: آفت فروش اموال شهر در دوره‌های مختلف مدیریت شهری به ویژه در تهران وجود داشته و به عنوان یکی از راه‌های سهل کسب درآمد بوده است. امیدوارم که این اتفاق دیگر رخ ندهد و شاهد توقف آن باشیم.
طی هفته‌های گذشته، اعضای شورای شهر و شخص شهردار بارها در سخنرانی‌های خود سعی در اعلام مقابله با شهرفروشی به عنوان مهم‌ترین دستاورد این دوره از مدیریت شهری داشتند. هرچند که تا چندی پیش اعضای شورا درباره عملکرد شهرداری در این زمینه نظر مساعدی نداشتند و حتی حناچی نیز از اعضا تذکر دریافت کرده بود.
حق‌شناس: در موضوع خروج از شهرفروشی بازگشت به عقب داشته‌ایم
در همین خصوص نیز محمدجواد حق‌شناس رئیس‌کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر گفت: متأسفانه در لایحه بودجه ۱۴۰۰ شهرداری به جذب منابع درآمدی جدید بی‌توجهی شده است؛ درحالی‌که ما مدام فریاد می‌زنیم که به سمت منابع درآمدی پایدار باید برویم و حرکتی را که در مسیر خارج شدن از شهرفروشی به‌کندی شروع کردیم، متأسفانه می‌بینیم که امسال مجدداً بازگشت پیداکرده‌ایم به همان رویکرد شهرفروشی یعنی بازگشت به عقب کرده‌ایم.
وی افزود: این در حالی است که شورای پنجم مفتخر به این بوده که از این پدیده شوم فاصله گرفته است. پدیده شومی که بیست سال بر شهرداری و مقدرات آن سایه افکنده و امروز این فجایع زیست‌محیطی و ترافیک و آلودگی نتیجه همین شهرفروشی‌ها بوده و ما نباید دوباره به شهرفروشی‌ها برگردیم.
سالاری: شهرفروشی در پایتخت
هنوز ادامه دارد
در همین خصوص محمد سالاری رئیس ‌کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران در گفت‌وگو با مهر، در پاسخ به این سؤال که آیا شهرفروشی در تهران به صفر رسیده است یا خیر، گفت: امروز شاید بتوان توقف شهرفروشی در برخی حوزه‌ها مثل صدور پروانه را از دستاوردهای دوره مدیریت شهری کنونی دانست اما معضل فروش اموال شهر به طور کامل متوقف نشده است و در برخی حوزه‌های دیگر هنوز شهرفروشی در تهران ادامه دارد.
وی با‌اشاره بر مصادیق شهرفروشی در پایتخت که در حال انجام است، عنوان کرد: به عنوان مثال تخلفات ساختمانی هنوز در تهران شکل می‌گیرد و این خود مصداق شهرفروشی به شمار می‌رود. علیرغم اینکه ما سعی کردیم با تقویت ساز و کارهای نظارتی، مجاب کردن عوامل شهرداری و مهندسین ناظر و تدوین آئین‌نامه و دستورالعمل‌ها برای پیشگیری از شهرفروشی، با این معضل مقابله کنیم اما باز هم به دلیل درآمد قابل توجه این نوع تخلفات برای متولیان ساخت‌وساز می‌شود، انگیزه تخلف وجود دارد.
سالاری با بیان اینکه در حوزه تثبیت یعنی بعد از صدور پروانه نیز شاهد برخی تغییر کاربری‌ها و تخلفات مربوط به شهرفروشی هستیم، افزود: به هر حال نمی‌توانیم بگوییم که شهرفروشی صفر شده و به صفر رسیده است اما به اندازه مطلوبی کاهش یافته است.
با وجود اظهارات اعضای شورای شهر درباره تداوم پدیده شهر‌فروشی، نمی‌توان به عملکرد مدیریت شهری در این زمینه نمره قبولی کامل داد و به نظر می‌رسد که پنجمین دوره مدیریت شهری، نتوانسته شعار خود را به طور کامل به مرحله اجرا برساند. هرچند که بنابر گفته اعضا، شهرفروشی در تهران کاهش یافته است اما شواهد نشان می‌دهد که گفته‌های شهردار مبنی بر صفر شدن این آفت، خلاف حقیقت است و همچنان شاهد تداوم فروش اموال شهر هستیم.
در این میان نیز مصوبه اخیر شورای پنجم برای فروش سه مورد از املاک شهرداری با هدف تسویه بدهی‌های این نهاد، مهر تأییدی بر عدم تحقق شعار مقابله با شهرفروشی طی چهار سال گذشته
است.