بالاخره ممنوعیت سفر عیدفطر «بین شهری» است یا «بین استانی»؟

به گزارش عصرقائم،  با ظهور بیماری کرونا طی ۱۵ ماه گذشته در کشورمان آگاهانه عکس مثال «آزموده را آزمودن خطاست» را اثبات کردیم؛ یکی از تجربه های تلخی که بارها آزمودیم و نتیجه‌ای جز ناکامی در قالب افزایش پیک‌ها و بالا رفتن خیزهای این بیماری و مرگ و میر بسیاری از هموطنان بی گناه را نداشت، مسافرت‌هایی است که بخش اعظمی از آنها بدون هیچ دلیل متقاعد کننده ای صورت گرفتند.

در این میان گذشته از قصور و اهمال ورزی هموطنان آنچه که به عنوان انگیزه و نکته وسوسه کننده قطعیت سفرها را کلید می زند، اظهارات متناقض مسئولانی است که یا به عنوان نماینده دستگاه ها و ارگان های مختلف در چارت سازمانی ستاد ملی مقابله با کرونا حضور دارند و یا مسئولانی که در حل بحران کرونا و همکاری با ستاد مقابله و وزارت بهداشت در ریشه کنی این بیماری شرح وظیفه دارند.

این دور خود چرخیدن ها امروزه در آستانه تعطیلات عید فطر دوباره اتفاق خواهد افتاد؛ به این معنی که در تکرار این سیکل معیوب دومرتبه تمام رخدادهایی که در موقعیت های مشابهی همچون سفرهای نوروزی با آنها مواجه بودیم، این روزها در حال تکرار شدن هستند.

برای یادآوری به گذشته برمیگردیم. در اسفند ماه سال گذشته وزیر بهداشت اخطاب به مردم گفت: «اولاً من به عنوان وزیر بهداشت تقاضا کرده بودم که همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند بحث سفر را منتفی کرده و از مردم تقاضا کنیم که کمک و همراهی کنند. ما التماس کردیم که سفر نباشد. تقاضا می‌کنم که حتی اگر همه دروازه‌ها باز شد، حضرت عباسی سفر نروید. رفتن همانا و گرفتار شدن در این دام هم همان. نگذاریم خوزستان‌های دیگری ایجاد شود. خطرناک‌ترین عامل در چرخش ویروس موتاسیون یافته سفر است. حتی اگر بلیت و هتل مجانی هم برایتان فرستادند، این را بدانید که دارند برایتان ویزای بیماری و مرگ می‌فرستند.

اما در کنار اصرار و استغاثه وزیر بهداشت و دلایل و برهان هایی که وی آورد مردم تا حد بسیار زیادی متقاعد شدند که در خانه بمانند؛ اما سخنان کوتاه و معنی دار رئیس جمهور کشورمان در جلسه ستاد مقابله با کرونا تمام رشته ها را پنبه کرد؛ وی در رابطه با  سفرهای نوروزی گفت: «سفر نرفتن، بهتر از سفر رفتن است، اما لااقل دستورالعمل ها رعایت شود.» ضمن آنکه در ایام نوروز هم با افزایش شمار جان باختگان و مبتلایان وی هر روز خطاب به مسافران پیام می داد که سفرخود را کوتاه کنند.

این جمله کوتاه موجز اما تاثیر گذار رئیس جمهور درکنار اظهارات عجولانه برخی از پزشکان و مسئولان حوزه مهار و مقابله با کرونا، مبنی بر کاهش چشمگیر جان باختگان و مبتلایان، ماهیتی دیگر به خود گرفت و مسافرت هایی را در نوروز ۱۴۰۰ رقم زد که طبق اظهارات رسمی آمار این سفرها نسبت به سال گذشته بیش از ۸۰ درصد و نسبت به سفرهای نوروز سال  ۱۳۹۸ حدود ۱۸ درصد بیشتر شده بود.

ناگفته پیداست که با گذشت یک ماه از انجام سفرهای نوروز امسال شیب تند ابتلا و مرگ و میرها آمار جانباختگان روزانه را از ۶۰ نفر در اواخر اسفند ماه ۹۹ به حدود ۵۰۰ نفر در اواسط اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ افزایش داد و خیز چهارم کرونا با شدتی باور نکردنی رقم خورد.

پزشکان متفقاً اولین دلیل موج چهارم و افزایش جان باختگان را مسافرت های نوروزی عنوان کردند؛کما اینکه پیشتر هم چنین روزی را یاد آوری کرده بودند؛ اما رئیس جمهور رسما عنوان کرد: «سفرهای نوروزی عامل موج چهارم نبود؛ بلکه ورود مسافران مبتلا به ویروس انگلیسی از مرز عراق به ایران بود.»

این قضیه تا بجایی پیش رفت که رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با مقصر خواندن حسن روحانی در اوج‌گیری بحران کرونا،  خواستار برخورد قضایی با رئیس جمهوری به‌عنوان رئیس ستاد ملی مبارزه با کرونا شد.

باتوجه به آنچه که عنوان شد در روز ۱۷ اردیبهشت علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا از ممنوعیت سفر در تعطیلات عید فطر در سراسر کشور در همه رنگ بندی‌ها خبر داد و گفت: « از روز سه‌شنبه ۲۱ اردیبهشت تا ظهر شنبه ۲۵ اردیبهشت مصادف با تعطیلات عید سعید فطر تردد بین استان‌ها ممنوع خواهد بود.»

رئیسی عصر پنج شنبه در گفت و گویی با اعلام این مطلب افزود: « امروز ۲ تصمیم مهم در جلسه کمیته‌های تخصصی ستاد ملی مقابله با کرونا  با حضور رئیس جمهوری و وزرای علوم و آموزش و پرورش به منظور مدیریت و مقابله دقیق‌تر و ویژه در کنترل پیک چهارم گرفته شد که در تصمیم نخست مقرر شد تمامی سفرها در سراسر کشور در همه رنگ‌بندی‌ها از ساعت ۱۲ ظهر روز سه‌شنبه ۲۱ اردیبهشت تا ساعت ۱۲ ظهر روز شنبه ۲۵ اردیبهشت مصادف با تعطیلات عید سعید فطر ممنوع باشد و تمام راههای ارتباطی ورودی و خروجی این استان ها مسدود و تردد ممنوع خواهد بود.»

وی در پاسخ به این سوال که آیا ممنوعیت برای سفرهای ریلی و هوایی نیز اعمال خواهد شد، توضیح داد: «خیر این ممنوعیت‌ها فقط برای خودروهای شخصی است که از سفر و تردد آنها در سراسر کشور در همه رنگ بندی ها جلوگیری خواهد شد و با اعمال جرائم سنگین رانندگان متخلف اعمال خواهد شد.»

ممنوعیت مسافرت در عید فطر، «بین استانی» است

روز ۱۹ اردیبهشت ماه محسن فرهادی معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با بیان اینکه ممنوعیت مسافرت در عید فطر، «بین استانی» است، می‌گوید: «تردد بین استانی در کلیه استان‌های کشور فارغ از رنگ بندی‌ها ممنوع است. این موضوع شامل شهرهای یک استان نمی‌شود؛ به عنوان مثال اگر فردی بخواهد از کاشان به اصفهان برود چون هردو شهر در یک استان است، شامل ممنوعیت نخواهد شد. ضمن آنکه در این ممنوعیت‌ها استان تهران و البرز یک استان درنظر گرفته می‌شود و ممنوعیت تردد بین استانی شامل حال این دو استان نمی‌شود.»

روز ۲۰ اردیبهشت حسین قاسمی، دبیر کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت کرونا در گفتگو با رسانه ها ممنوعیت های کرونایی در ایام تعطیلات عید فطر را تشریح می کند. وی بر دیدگاه محسن فرهادی صحه گذاشته و  میگوید: « در ایام تعطیلات عید فطر محدودیت وجود ندارد، بلکه ممنوعیت تردد بین استانی اعمال خواهد شد، به این ترتیب ممنوعیت های تعطیلات عیدفطر بین استانی است نه درون استان ها»

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا تردد بین شهرهای یک استان امکان پذیر است یا برای تردد بین شهری همچنان محدودیت های هوشمند پابرجاست (یعنی ممنوعیت شهرهای قرمز و نارنجی)، گفت: «متن مصوبه ناظر بر ممنوعیت بین استانی است.»

 ناجا: سفر بین دو شهر یک استان هم ممنوع

قبل از ظهر روز ۲۰ اردیبهشت سرهنگ احمد شیرانی رییس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور ناجا در گفت و گویی که با تیتر “سفر بین دو شهر یک استان هم ممنوع” منتشر شد اعلام کرده: «مصوبه محدودیت سفر در تعطیلات عیدفطر منع تردد بین دو شهر از یک استان را نیز شامل می‌شود.»

وی در تشریح دیدگاه خود می افزاید: «برابر مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا و ابلاغیه وزارت کشور از ساعت ۱۴ روز سه‌شنبه مورخ ۲۱ اردیبهشت تا ساعت ۱۲ روز شنبه ۲۵ اردیبهشت محدودیت سفر در سراسر کشور و در بین تمامی شهرها  اعمال خواهد شد. این محدودیت سفر، نه تنها بین استانی بلکه بین شهری هم هست؛  بنابراین تردد بین دو شهر در یک استان نیز در این مدت ممنوع خواهد بود و مشمول جریمه و اعمال قانون خواهد شد.»

خبری که احتمال افزایش سفرهای عید فطر را در پی خواهد داشت

تمام این اتفاقاد در حالی رخ داد که بعد از ظهر امروز ۲۰ اردیبهشت ماه آخرین قطعه این پازل نیز برای آنانی که در پی توجیه سفرهای شان هستند پیدا شد. سیماسادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت در خبری با تیتر عبور از قله موج چهارم کرونا در اکثر استان‌های کشور علام کرد: هنوز موج چهارم این بیماری را به صورت کامل پشت سر نگذاشتیم، اما در بیشتر استان‌ها قله موج را رد کرده‌ایم.

 چه کسی “حرف آخر” را می زند؟

بی تردید کارشناسانی هم در حال مطالعه پیچ و خم های موج پنجم و خیزهای دیگر هستند. شاید آنها بر اساس نظریاتی که تداوم کرونا را تا ۱۰ سال دیگر محتمل دانسته، در حال پی‌کنی تشکیلاتی دیگر هستند.

حال اگر ستادی که عظمت ملی بودن یک مقابله را در پی خود به یدک می کشد، در این مقابله و مبارزه، پیشرو و پیشگام بوده و قرار است راه بلد گذر جمعیتی باشد که گرفتار بلایی ناشناخته اند، لااقل تکلیف را با اعضای خود روشن کند و مردم را از این تناقض گویی و بلاتکلیفی نجات دهد.

تغییر جایگاه رئیس ستاد مقابله با کرونا از وزیر به رئیس جمهور از این بابت بود که چنین تردیدها و تک روی هایی در جریان مقابله با این بیماری به وجود نیاید و این ستاد در نهایت حرف آخر را بزند و دیگر دستگاه ها در اجرای آن شک و شبهه ای نداشته باشند؛ نه مانند اکنون که با وجود متخصصان راه بلد و کاربلدی که در ترکیب اعضای ستاد مقابله به چشم می خورند؛ متاسفانه گاهی هنوز پای رفتن برخی از اعضا و سازمان ها لنگ می زند.

اما اگر پذیرفته ایم که سفر موجب گسترش بیماری می شود باید مسافرت (فارغ از موقعیت های استثنایی) با قاطعیت برای تمام احاد جامعه از هر مبداء به هر مقصدی ممنوع اعلام شود. شاید برخی این نگاه را سلبی و قهری به شمار آورند اما بی گمان چنین برخوردی در مهار کرونا موثر خواهد بود و در کمترین زمان ممکن میتوان ریشه این بیماری را خشک کرد و سلامت را برای جامعه به راغان آورد..

بنابراین  به استناد اظهارات صاحب‌نظران حوزه علوم پزشکی تا کنون ارائه کرده اند سفر، یکی از عوامل گسترش ویروس و فراگیری بیماری است؛ لذا بر اساس آنچه گفته شد، دیدگاه پلیس راهور دائر بر ممنوعیت سفر  بین دو شهر یک استان به نظریه ای صاحب نظران علوم پزشکی در امر گسترش بیماری نزدیک تر است. ضمن آنکه در تحقق قرنطینه و محدودیت رفت و آمدها هم این دیدگاه میتواند راهگشا باشد.