امنیت و آرامش جهانی در گرو تحقق اهداف عاشورائیان

به گزارش عصرقائم، محرم‌ها و عاشوراها می‌آیند و می‌روند و در کنار خود اشک و آه  و شیدایی محبان و عزاداری‌ها و اطعام دهی‌ها و عرض ارادت‌ها نیز به این مناسبت ویژه جلوه خاصی می‌بخشد که از منظر جهانیان قابل توجه و احترام و انجام آنها بسیار لازم و ضروری است، اما از نظر مبانی اعتقادی شیعه، که ایمان دارد: “کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا”، فراتر از این ارادت‌ورزی‌ها و اقدامات عاشقانه باید اهداف سیدالشهداء و یاران شهیدش مورد بازبینی و اهتمام قرار گیرد تا فلسفه عاشورا در همواره زمان زنده و الهام بخش باشد.

اهداف نهضت حسینی از زبان پایه‌گذارآن
امام حسین علیه‌السلام ضمن بیان انگیزه‌هاى قیام خویش، به عنصر مهم امربمعروف و نهی از منکر اشاره مى‌فرماید و آن را از اهداف قیام خود مى‌شمارد. امام (ع) قبل از حرکت از مدینه وصیتنامه‌اى نوشت و آن را به بردارش محمد حنفیه سپرد در آن وصیتنامه چنین آمده است:

من از روى خود خواهى و خوشگذرانى و يا براى فساد و ستمگرى قيام نكردم، من فقط براى اصلاح در امّت جدّم از وطن خارج شدم. مى‌خواهم امر به معروف و نهى از منكر كنم و به سيره و روش جدّم و پدرم على بن ابيطالب عمل كنم.»

در اين سخن چند نكته مهمّ، شايان توجّه است:۱ ـ اصلاح امّت، ۲ ـ امر به معروف و نهى از منكر، ۳ ـ تحقّقِ سيره و روش پيامبر و على(عليهم السلام).
امام حسین علیه‌السلام در جای ديگرى فرموده است:  (بار خدايا! تو مىدانى كه آنچه از ما اظهار شده براى رقابت در قدرت و دستيابى به كالاى دنيا نبوده، بلكه هدف ما اين است كه نشانه هاى دينت را به جاى خود برگردانيم و بلادت را اصلاح نماييم، تا ستمديدگان از بندگانت امنيّت يابند و به واجبات و سنّتها و دستورهاى دينت عمل شود.) در اين سخن هم چند نكته قابل توجّه است:۱ ـ برگرداندن نشانه و علائم دين به جاى اصلى خود،۲ ـ اصلاحات در همه شهرها،۳ ـ ايجاد امنيّت براى مردم،۴ ـ فراهم ساختن زمينه عمل به واجبات و مستحبّات و احكام الهى.

تشکیل حکومت اسلامی، هدف اصلی سیدالشهداء
اگر بخواهیم فلسفه قیام سیدالشهداء علیه‌السلام را بر مبنای فرمایشات آن حضرت فهرست کنیم، باید بگوئیم: اصلاح امّت، امر به معروف و نهى از منكر، تحقّق سيره پيامبر و على، برگرداندن علائم و نشانه‌هاى دين به جاى خود، اصلاحات در شهرها، امنيّت اجتماعى، فراهم ساختن زمينه اجراى احكام، همه و همه اين امور، زمانى قابل تحقّق و اجراست كه ولايت و حكومت در مجرا و مسير اصلىاش قرار گيرد و به دست امام(عليه السلام)بيفتد؛ لذا فرمود: «ما اهل بيت شايسته اين مقاميم نه متصرّفانِ متجاوز و جائر».

پس هدف نهايى آن حضرت، تشكيل حكومت اسلامى بر اساس سيره پيامبر و على بوده است; كه در پرتو آن، احكام الهى اجرا مى‌شود و نشانه‌هاى دين آشكار و شهرها اصلاح و امنيّت پابرجا و امر به معروف و نهى از منكر انجام، و سيره و سنّت پيامبر و على متحقّق، و در نتيجه كار امّت اصلاح مى‌گردد.

راهبرد سیدالشهداء در همواره زمان‌ها و مکان‌ها
اولین مرحله فریضتین امربمعروف و نهی از منکر از منظر امام معصوم حسین‌ابن علی علیهماالسلام آن است که انسان در درون، دوستدار خوبی‌ها و معروف‌ها باشد و از منکرات و مفاسد و گناهان بیزارى بجوید. این محبت و نفرت قلبى، به زبان هم جارى مى شود و در عمل هم تجلى مى‌یابد. علاقه و انکار قلبى سالار شهیدان به هنگام وداع با قبر رسول خدا (ص) چنین ابراز شده است: “اللّهُمَ وَ انّى اُحِبُّ المعروفَ و اکرهُ المنکَر” (خدایا من معروف را دوست مى دارم و منکر را بد مى‌دانم.)

در مرحله دیگر، سالار شهیدان به امر به معروف و نهى از منکر زبانى مى پردازد. آن حضرت در بیان‌هایى صریح، حکومت بنى امیه را منکرى مى‌داند که باید با آن مبارزه کرد. یزید را نیز مردى شرابخوار و فاسق و جنایتکار مى‌داند و پیروان او را ملازمان شیطان و واگذارندگان «طاعت خدا» مى شمارد و حکومت اموى را حرام کننده حلال و حلال کننده حرام معرفى مى کند که بدعت‌ها را زنده و سنت‌ها را میرانده‌اند. از آنجا که نهى از منکر زبانى نیز دیگر اثرى در تغییر اوضاع ندارد. شوریدن بر ضد حکومت ضداسلامی را به عنوان سومین مرحله نهى از منکر، وظیفه خود می‌داند. با این مبناى دینى است که امام، بیعت با یزید را رد مى کند و آن را مایه ننگ مى داند و حماسه کربلا را پدید مى آورد.

مهم‌ترین منکر از منظر مکتب حسینی
سکوت در برابر ظلم و بدعت و انحراف، منکرى بود که در آن عصر رواج داشت و مردم از ترس جان یابیم خطرها و ضررها یا به طمع دنیا و دریافت زر و سیم، در مقابل آشکارترین منکرات که در بالاترین سطوح انجام مى گرفت، اعتراض نمى کردند. قیام کربلا نهى از منکرى بود که راه «انتقاد از حکومت جور» و «اعتراض علیه ستم» و قیام بر ضد طاغوت را گشود و از آن پس بسیارى از خون شهداى کربلا الهام گرفتند و مبارزات خود را مبتنى و مستند به نهضت حسینى کردند.

پیامبر اکرم (ص) فرموده بودند: در شرایطى که همه جا را فساد گرفته، حلال خدا حرام، و حرام خدا حلال شده است، بیت‌المال مسلمین در اختیار افراد ناشایست قرار گرفته و در غیر راه رضاى خدا مصرف مى شود. هر کس چنین اوضاع و احوالى را ببیند «فَلَم یُغَیِّر عَلَیهِ بِفِعْلٍ وَ لا قَولٍ» و در صدد دگرگونى آن نباشد، در مقام اعتراض بر نیاید «کان حقاً على اللّه اَن یُدخِلُهُ مُدخلَهُ» شایسته است که خدا چنین کسى را به آن جا ببرد که ظالمان، جابران، ستمکاران و تغییر دهندگان دین خدا مى روند، و سرنوشت مشترک با آنها داشته باشد.

اجرای احکام حیات‌بخش اسلام، رسالت حکومت اسلامی است
امام حسین (ع) نیز در کربلا در سخنانى خطاب به یاران خویش اهمیت این مطلب را چنین بیان فرمود: “اَلا تَرَوَنَ اِلَى الحقِّ لا یُعمَلُ بِهِ وَ اِلى الباطِلِ لا یُنتَاهى عَنْهُ لیَرغَبِ المُؤمنُ فِى لِقاءِ اللّه ِ، فَاِنّى لا اَرَى المَوتَ اِلا سَعادهً و الحیاهَ مَعَ الظالِمیِنَ الاّ بَرَماً” (شما را به کتاب خدا و سنت پیامبرش دعوت می‌کنم. همانا سنت مرده و بدعت زنده شده است).

لازم به یادآوری است که دین پیوسته از سوی دشمنان در معرض تحریف، سوء استفاده، تفسیر نادرست و بدعت آفرین است. از سوی دیگر رسالت امامان حق و علمای دین، صیانت دین و معتقد است اسلامی از تحریف و مقابله با بدعت‌ها است. تاکید امام حسین (ع) بر رفتن به راه و روش پدرش امیرالمومنین و جدش رسول خدا، گونه‌ای از همین بدعت ستیزی و حفاظت از دین است.

بزرگ‌ترین معجزه هدف سیدالشهداء
نقش امربمعروف و نهی ازمنکربه‌عنوان یکی از مهم‌ترین اهداف امام حسین علیه‌السلام در دوران کنونی ما موجب شد تا عموم مردم ایران در مقابله با رژیم ستمشاهی احساس وظیفه و حضور پیدا کنند. نتیجه این حضور و احیاء فریضتین این شد تا هدیه بزرگ الهی، یعنی پیروزی انقلاب اسلامی به ملت برگزیده ایران بواسطه امربمعروف و نهی از منکر عنایت شود آنچنانکه قرآن می‌فرماید: ” وَ لْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ”‌ (و از ميان شما بايد گروهى باشند كه (ديگران را) به خير دعوت نمايند و امر به معروف ونهى از منكر كنند و آنها همان رستگارانند).

در زمینه اهمیت امربمعروف و نهی از منکر از منظر آیات قرآن و امامان معصوم مطالب مفصل فراوانی وجود دارد که تنها به این جمله آقا امیرالمومنین علی علیه‌السلام بسنده می‌شود که فرموده بود: ”

پیام‌های عملیاتی فریضتین برمحور هدف‌گذاری سیدالشهداء
برای آنکه محرم‌ها و عاشوراها برای محبان اهل‌بیت علیهم‌السلام دستاورد مورد انتظار اباعبدالله‌الحسین علیه‌السلام را هر ساله به ارمغان آورد، باید به چند نکته توجه عملی داشت:
۱ – در جامعه اسلامى، بايد گروهى بازرس و ناظر كه مورد تأييد نظام هستند، بر رفتارهاى اجتماعى مردم نظارت داشته باشند. “وَ لْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّه”.
۲ – اصلاح جامعه و جلوگيرى از فساد، بدون قدرتِ منسجم و مسئول مشخّص امكان ندارد. “مِنْكُمْ أُمَّةٌ”.
۳ – دعوت‌كننده‌ى به خير ومعروف بايد اسلام‌شناس، مردم‌شناس وشيوه‌شناس باشد. لذا بعضى از افراد اين وظيفه را به عهده دارند، نه همه آنها. “وَ لْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ”
۴ – دعوت به خير و امر به معروف و نهى از منكر، بايد به صورت دائمى باشد، نه موسمى و موقّتى. «يَدْعُونَ، يَأْمُرُونَ، يَنْهَوْنَ» فعل مضارع، نشانه استمرار است.
۵ – امر به معروف، بر نهى از منكر مقدّم است. اگر راه معروف‌ها باز شود، زمينه براى منكر كم مى‌گردد. «يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ»
۶ – كسانى كه براى رشد و اصلاح جامعه دل مى‌سوزانند، رستگاران واقعى هستند وگوشه‌گيرانِ بى‌تفاوت را از اين رستگارى سهمى نيست. “أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ”.
۷ – فلاح و رستگارى، تنها در نجات و رهايى خود خلاصه نمى‌شود، بلكه نجات و رشد ديگران نيز از شرايط فلاح است. “يَأْمُرُونَ، يَنْهَوْنَ، أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ”.
اگر امر به معروف و نهى از منكر ترك شود، كارهاى نيك و خير تعطيل و اشرار و بَدان بر خوبان مسلّط مى‌شوند”.

لزوم سنجش دائمی در کشور
نهی از منکردر اسلام، شرط بقاء طهارت و پاکی در شئون مختلف اجتماعی و مناسبات مدیریتی، به حفظ و اجرای مستمر و بی‌وقفه فریضتین در همه سطوح و با مشارکت عموم جامعه است. وقتی، انتخاب دین و مشارکت اجتماعی به مردم سپرده شده تا با عمق آگاهی و بصیرت دست به انتخاب زنند و در آن صورت است که حس تملک نسبت به انقلاب خواهند داشت، بنابراین حضور مردم در عرصه الهی امر بمعروف و نهی از منکر نیز باید با درک ضرورت حیاتی آن و بر مبنای مسئولیت‌پذیری آحاد جامعه قوام و دوام بیابد.

از پیروزی انقلاب تاکنون در تشریح وضع فریضتین در نظام اسلامی‌مان باید اظهار داشت که هیچ‌گاه در سطح حکومتی و مدیریت کلان کشور به آن بصورت جدی و معتقدانه پرداخته نشده و برای آن برنامه‌های زمانی و تقویم پیشرفت اقدامات و تلاشهایی، که شبانه‌روزی باید به انجام برسد، تدوین نشده و از توش و توان مردم نیز در این ارتباط بهره‌گیری نگردیده است.

به اعتقاد بسیاری از مردم، با تعطیلی فعالیت ستاد امربمعروف و نهی از منکر، اوضاع ظاهری جامعه بشدت در حال فاصله‌گیری با ارزش‌های اسلامی و از جمله موضوع “حجاب” است. فضای حاکم بر جامعه نیز چندان قرابت با این دو فریضه مهم خداوند را ندارد. حمایت از آمران و ناهیان در مراجع قانونی و اداری، فوق‌العاده ضعیف است.

خلاء‌های قانونی در غیبت اراده معتقدانه
در حال حاضر، کشورمان دارای طرح و برنامه فردی و اجتماعی در تحقق فریضتین نیست. شهید نواب صفوی در تلاش برای ایجاد حکومت اسلامی در کشور ایران، می‌گوید که یکی از مهم‌ترین وزارتخانه‌ای که بعد از استقرار حکومت اسلامی باید شکل گیرد، “وزارت امربمعروف و نهی از منکر” است.
بسیاری از صاحب‌نظران علوم اجتماعی و سیاسی، می‌گویند که امربمعروف و نهی از منکر، از عوامل مهم حضور مردم در ارزیابی از وضع دولت و ملت بشمار می‌آید و اگر نسبت به این دو واجب خداوند تعلل و کوتاهی صورت پذیرد، به همان نسبت نیز میزان بزه و ناهنجاری در کشور زیاد می‌شود و باید دستگاه قضایی را نیز به جهت ساختار تشکیلات اداری و هم به جهت نیروی انسانی متخصص تامین کرد.

رئیس دولتی که بهشتی‌کردن مردم را وظیفه خود نمی‌دانست
نظام اسلامی به نص قرآن برای استقرار عدل و ستاندن حق مظلوم از ظالم و مبارزه با ناهنجاری‌ها و مشکلات دارای وظیفه ذاتی است و برای همه قوانین اسلامی و از جمله فریضتین، مسئولیت مستقیم دارد، اما وقتی آقای رئیس جمهور قبلی کشور می‌گفت که وظیفه دولتش نیست مردم را به بهشت ببرد، آنگاه است که اجرای فریضتین مغایر حکومت‌های لیبرال می‌شود و دولت ما نیز در قبال اجرای فریضتین واکنش منفی از خود نشان می‌داد.
بدین جهت، تا زمانی که فریضتین با اولویت ممتاز مورد اهتمام دولت و سران سه قوه قرار نگیرد، دغدغه امامان معصوم بویژه امیرالمومنین علی علیه‌السلام در حاکم شدن بدان و اشرار بر سرنوشت جامعه، برطرف نمی‌شود.

دهه اول محرم و فراموشی تعمدی ملی ایرانیان
سال‌هاست دهه اول محرم در انطباق با روح قیام اباعبدالله‌الحسین علیه‌السلام، به “دهه امربمعروف و نهی از منکر” نامگذاری شد و هر ساله با اجرای چند مصاحبه و برنامه، این دهه مورد یادآوری قرار می‌گرفت هرچند در طول سال، دیگر از حضور و فراخوانی مردم در اجرای این دو فریضه آسمانی خبری نبود.

امسال که کرونا همه برنامه‌های جهان و کشورما را تحت تاثیر جدی خود قرار داد، بهانه جدی برای نپرداختن و حتی صحبت نکردن پیرامون این دو واجب فراهم شد و فریضتین به غربت اهداف سیدالشهداء سپرده شد.

واقعیت در این است که وجه تشخیص و تمایز حکومت‌ها در کشور اسلامی ایران به میزان توجه‌شان به استراتژی‌سازی فریضتین در زوایای پیدا و پنهان جامعه باید قرار گیرد و مجلس شورای اسلامی برای تصویب برنامه‌ای جامع‌نگر به فریضتین، انرژی بگذارد و غبارغربت دیرپای را از سیمای نورانی فریضتین بزداید تا مردم اهلبیتی کشورمان از ثمرات فراوان این دو واجب الهی بهره‌مند شوند و جامعه جهانی نیز از آن سود ببرد.

امید به دولت مردمی برای احیاء ارزش‌ها
با انتخاب حماسی ۲۸ خرداد امسال و روی کار آوردن دولت آقای رئیسی، امیدهای فراوانی به احیای ارزش‌های دینی و از جمله آنها فریضتین امربمعروف و نهی از منکر بوجود آمد. بطور قطع، مبارزه با آلودگی‌ها و مفاسد اداری و اقتصادی، از جلوه‌های اصلی مبارزه با منکرات است و تقویت ارزش‌هایی از جمله تلاش برای تحقق عدالت به‌خصوص در حوزه برخورداری جامعه از رفاه نسبی شامل: رفع دغدغه‌های معیشتی، اشتغال، مسکن و امنیت روانی و آسودگی خاطر برای حداقل‌های زندگی، از مصادیق بارز “معروف”ها و اهداف مکتب حسنی است که ان‌شاءالله در دولت آقای رئیسی به این اهداف نزدیک خواهیم شد.