به گزارش عصرقائم، طبق اعلام بانک مسکن تا کنون از ۸۶۴۰ میلیارد تومان آورده متقاضیان ۲۸۴۰ میلیارد تومان آن برای احداث پروژه‌های طرح اقدام ملی مسکن به حساب سازندگان واریز شده است. ۲۴۴ میلیارد تومان هم تسهیلات بانکی پرداخت شده که مجموع دو عدد مذکور را به ۳۰۸۴ میلیارد تومان می‌رساند. مابقی نیز که حدود ۵۸۰۰ میلیارد تومان است به تدریج با پیشرفت فیزیکی و آغاز احداث پروژه‌ها تخصیص خواهد یافت.

هزینه ساخت هر واحد مسکن ملی ۳۷۵ میلیون تومان

با احتساب هزینه حدود ۵ میلیون تومان برای هر متر مربع واحدهای اقدام ملی، برای ساخت یک واحد ۷۵ متری به حدود ۳۷۵ میلیون تومان نقدینگی نیاز است. یعنی ۳۰۸۴ میلیارد تومان فقط تکافوی ساخت ۸۲۲۴ واحد اقدام ملی مسکن را می‌دهد.

البته تا کنون ۴۰ هزار و ۷۸ واحد مسکن ملی افتتاح شده که محمود محمودزاده ـ معاون وزیر راه و شهرسازی ـ به ایسنا گفت: عمده واحدهایی که به بهره‌برداری رسیده از روشهایی همچون تعاونی‌سازی با دریافت وام اوراق، استفاده از تسهیلات ۹ درصد بافت فرسوده و دریافت زمین بدون اتکا به منابع بانکی ساخته شده است.

تنها ۱۵ هزار واحد مسکن ملی به مرحله قرارداد رسیده است

در حال حاضر ۵۳۴ هزار واحد اقدام ملی مسکن به مرحله اجرا رسیده است. آمار افتتاح حساب از سوی متقاضیان هم بدون احتساب حسابهای فسخ شده از واریز وجوه توسط ۲۳۷ هزار نفر حکایت دارد. این بدان معناست که ممکن است بر اثر طولانی شدن فرآیند ساخت واحدها بخشی از متقاضیان انصراف داده باشند. با وجود آنکه دو سال از آغاز عملیات اجرایی طرح اقدام ملی مسکن می‌گذرد ۶۲ هزار و ۴۹۳ واحد برای دریافت تسهیلات به بانک مسکن معرفی شده و تنها ۱۵ هزار و ۱۰۲ واحد قراردادهایشان به امضا رسیده است.

سازندگان می‌گویند به دلیل رشد بیش از ۱۰۰ درصدی قیمت نهاده‌های ساختمانی طی یک سال گذشته هر متر مسکن ملی ۵ میلیون تومان هزینه در بر دارد. اما وزارت راه و شهرسازی بر اساس هزینه‌های تابستان ۱۳۹۹ نرخ پایه در قرارداد با سازندگان را ۲.۷ میلیون تومان در هر متر مربع تعیین و هنوز این نرخ را به‌روزرسانی نکرده است.

با این حال مردادماه امسال تعدادی واحد مسکن ملی در شهر جدید پرند افتتاح شد که محمودزاده ـ معاون وزیر راه و شهرسازی ـ هزینه ساخت هر واحد از این پروژه را متری ۴ میلیون تومان و قیمت زمین را متری ۷۰۰ هزار تومان اعلام کرد.

گلایه سازندگان از بی‌توجهی سیستم بانکی به بخش مسکن

فرشید پورحاجت ـ دبیر کانون انبوه سازان ـ با بیان این ادعا که احتمالا بخشی از ۴۰ هزار واحد افتتاح شده مسکن ملی مربوط به پروژه‌های نیمه تمام مسکن مهر بوده است گفت: مقدار منابعی که در حال حاضر در بخش مسکن تزریق می‌شود به هیچ عنوان پاسخگوی تقاضای موثر نیست. به اذعان خود مسئولان ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر برای مسکن ملی نام‌نویسی کردند که از تقاضای بالا برای مسکن در کشور حکایت دارد.

وی تاکید کرد: تنها راه تامین مسکن کشور به کارگیری توان بخش خصوصی است و دولت توانایی ساخت و ساز ندارد. اما بخش خصوصی با انواع و اقسام موانع و مشکلات درگیر است. برای یک استعلام ساده حدود دو ماه وقت سازنده را می‌گیرند. دستگاههای خدمات‌رسان نیز هزینه‌های سنگینی را مطالبه و هر از گاهی  خدمات خود را قطع می‌کنند. سیستم بانکی هم که قرار است ۲۰ درصد تسهیلات خود را به حوزه مسکن اختصاص دهد هیچگونه رغبتی برای پرداخت این نوع وام ندارد و تنها بانک مسکن به پرداخت تسهیلات مسکن می‌پردازد که به هیچ عنوان منابع آن پاسخگوی این بخش نیست.

دبیر کانون انبوه‌سازان، هزینه‌های مسکن ملی را به فنر جمع شده‌ای تشبیه کرد و گفت: اگر وزارت راه و شهرسازی نخواهد بر روی عدد ۲.۷ میلیون تومان تجدیدنظر کند هیچ سازنده‌ای زیر بار پذیرش ریسک ساخت واحدهای اقدام ملی نخواهد رفت. آماری که بانک مسکن ارایه کرده نشان می‌دهد یک هشتم ظرفیت صنعت ساختمان در پروژه اقدام ملی به کار گرفته شده است؛ چرا که بخش خصوصی واقعی از این پروژه استقبال نکرده و با این روند نمی‌توان کاری از پیش برد.

به گفته پورحاجت، سیستم بانکی باید حدود دو برابر مبالغ واریزی از سوی متقاضیان، منابع به ساخت پروژه‌های مسکونی اختصاص دهد. این در حالی است که کل وامی که تا کنون از طریق بانک مسکن برای پروژه‌های اقدام ملی اختصاص یافته یک سی و پنجم رقمی است که متقاضیان واریز کرده‌اند.

شرایط فعلی حاکی از آن است که جای خالی بانکها در پروژه اقدام ملی احساس می‌شود. تسهیلات مسکن ملی به ۲۵۰ میلیون تومان افزایش یافته که اگر مشکلات اولیه همچون دریافت پروانه ساختمانی از سوی شهرداری‌ها اجازه پیشرفت کارها را بدهد و تسهیلات هم به داد پروژه برسد با ۲۵۰ میلیون تومان می توان طرح را به مرحله مناسبی از پیشرفت رساند. اما احتمالا با این رویه تسهیلات بانکی حکم نوشدارو بعد از مرگ سهراب را در پروژه مسکن ملی ایفا خواهد کرد.

مسکن ملی در یک نگاه

بنابراین گزارش، شهریوماه ۱۳۹۸ طرح اقدام ملی مسکن کلنگ‌زنی شد و ۱۸ آبان ماه ۱۳۹۸ ثبت نام از متقاضیان در چهار استان آغاز و سپس به دیگر استانها تسری پیدا کرد. ابتدا برای این پروژه ۴۰۰ هزار واحد تعریف شد که هم‌اکنون ۵۳۴ هزار واحد در مرحله اجرا قرار دارد. در پنج مرحله ثبت نام این طرح در سامانه اقدام ملی به نشانی tem.mrud.ir مجموعا ۲.۵ میلیون نفر نام‌نویسی کردند که ۵۳۰ هزار خانه اولی مشمول این طرح قرار گرفتند. تا کنون دو مرحله افتتاح صورت گرفته که روز یکم آبان ماه ۱۳۹۹ تعداد ۱۱ هزار و ۵۶۰ واحد و روز ۲۱ تیر ۱۴۰۰ تعداد ۲۸ هزار و ۵۱۸ واحد جمعا ۴۰ هزار و ۷۸ واحد به بهره‌برداری رسیده است.

این پروژه از طریق آورده متقاضیان و وام بانکی پیش می‌رود. از ابتدا تسهیلات این طرح ۱۰۰ میلیون تومان با نرخ سود ۱۸ درصد بود که به ۲۵۰ میلیون تومان افزایش یافته است. آورده متقاضیان در مرحله اول حدود ۴۰ میلیون تومان است. میانگین قیمت این واحدها در کل کشور طبق شاخص سازمان برنامه و بودجه در سه ماهه دوم سال ۱۳۹۹ متری ۲.۸ میلیون تومان است که البته بر اساس آخرین محاسبات اداره کل راه و شهرسازی استان تهران به ۳.۷ میلیون تومان در هر متر مربع رسیده است. با این حال سازندگان، هزینه ساخت را حدود ۵ میلیون تومان در هر متر مربع عنوان می‌کنند.