مهاجرت چه تاثیری بر الگوهای غذایی افراد دارد؟

به گزارش عصرقائم، از دیرباز مهاجرت یکی از واکنش‌های معمولی انسان به شرایط سخت زندگی، جابجایی مکان زندگی بوده است. مهاجرت، شرایط مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی زندگی و به دنبال آن رفتارهای غذایی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

درکشورهای در حال ‌توسعه و از جمله ایران، مهاجرت از روستا به شهر یکی از مهم‌ترین مسائل اجتماعی و اقتصادی است. عوامل مختلفی در شدت یافتن رشد شهرنشینی در کشور دخالت داشته است؛ که از جمله آن‌ها می توان به رشد اقتصاد و توسعه صنعت و خدمات و تمرکز آن‌ها در مناطق شهری، نابرابری درآمد بین شهرنشینان و روستانشینان، کمبود امکانات زیربنایی در مناطق روستایی اشاره کرد.

ساختارهای اجتماعی از طریق میزان دسترسی و فراهمی موادغذایی و طرز تهیه و فرآوری آن؛ بر انتخاب‌های غذایی افراد تاثیر می‌گذارد. همچنین این امکان وجود دارد که یک فرد، با آن‌که در کشور دیگری زندگی می‌کند، از الگوی غذایی سنتی خود پیروی کند.

بر همین اساس؛ پژوهشگران دانشگاه‌های علوم پزشکی شهید بهشتی و تهران، با انجام یک مطالعه مروری، عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مؤثر بر رفتارهای غذایی مهاجران را بررسی کردند. برای انجام این بررسی؛ مقالات مرتبط با موضوع در پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر داخلی و خارجی از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ جستجو شدند و ۵۱ مقاله استخراج‌شده از این منابع، مورد مطالعه قرار گرفتند.

بررسی‌های این مطالعه حاکی از این است که عوامل مختلف فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، جمعیتی و محیطی می‌توانند اثرات مختلفی بر رفتارهای غذایی مهاجران بگذارند.

فرهنگ‌پذیری رژیم غذایی فرآیندی چند بعدی، پویا و پیچیده است و در طی یک فرآیند خطی از یک فرهنگ به فرهنگ دیگر اتفاق نمی‌افتد. مهاجرانی که وارد یک کشور می‌شوند، فرهنگ، باورها و عقاید متفاوتی دارند و تغییرات اساسی در سبک و محیط زندگی‌شان می‌تواند الگوهای غذایی آن‌ها را نیز متاثر کند و اثرات منفی آن می‌تواند منجر به شکل‌گیری بیماری‌های غیر واگیر شود.

از طرفی در برخی مقالات عنوان شده که بعضی از افراد مهاجر، به دلیل افزایش آگاهی در مورد تغذیه، تفاوت در روش‌های تهیه غذا و حفظ روش‌های فرهنگی و دسترسی بیشتر به انتخاب‌های غذایی سالم، رژیم غذایی خود را بعد از مهاجرت سالم‌تر می‌دانستند.

در مجموع یافته‌های این مطالعات حاکی از آن است که عوامل مختلف جغرافیایی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در وقوع گذار تغذیه‌ای موثر است. شهرنشینی، رشد درآمد، تغییرات تکنولوژی در زمینه کار و فراغت، رشد رسانه‌های جمعی و سرمایه‌درای جهانی از جمله عوامل موثر در رفتار تغذیه‌ای افراد مهاجر هستند.

پژوهشگران این مطالعه بر اساس مرور مقالات منتشر شده می‌گویند: الگوی خوراکی هر قومیت و فرهنگی متفاوت بوده و این الگو در برگیرنده غذاها و آشامیدنی‌های رایج و متعارف محلی، ملی و جهانی است که از ثبات نسبی در میان مصرف‌کنندگان برخوردار است. افراد بر مبنای چارچوب فرهنگی، فردی و گروهی، سطح اجتماعی و اقتصادی، عوامل زمینه‌ای محیطی، میزان تطابق مذهب غالب در دو مکان، میزان تسلط به زبان جدید و سطح حمایت‌های اجتماعی در کشور مقصد، تصمیم به مصرف یا عدم مصرف خوراک یا نوشیدنی می‌کنند.

این محققان معتقدند که آشنایی با الگوهای غذایی اولیه افراد مهاجر، همچنین طرز تهیه و فرآوری آن‌ها و در نظر گرفتن اثرات مثبت و منفی آن بر سلامت آن‌ها در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌های غذا و تغذیه؛ به مسئولان کمک قابل توجهی خواهد کرد و فرصت‌های مناسبی را هم در زمینه بهبود و حفظ سلامت مهاجران و هم تقویت تنوع غذایی در کشور میزبان در اختیار خواهد گذاشت.

در انجام این تحقیق مینا باباشاهی و سمیرا شکری؛ پژوهشگران سیاست‌های غذا و تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و بهداشت و ایمنی مواد غذایی دانشگاه علوم پزشکی تهران، با یکدیگر مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه تابستان سال جاری به صورت مقاله علمی با عنوان «عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی موثر بر رفتارهای غذایی در مهاجران» در مجله سلامت و بهداشت زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی اردبیل منتشر شده است.