خدمات در دسترس نیست!

به گزارش عصرقائم، معلولان بخش مغفولی از جامعه کشور ما هستند که جمعیت قابل توجهی از جمعیت کشور را به خود اختصاص می‌دهند و جدا از مشکلات جسمی-حرکتی و ناتوانی‌ها و کم توانی‌هایی که به دلیل ژنتیکی و گاه حوادث و تصادفات با آن در طول زندگی، دست و پنجه نرم می‌کنند، با مشکلات فراوان دیگری در جامعه مواجه هستند که گاه این مشکلات در برابر معلولیت‌شان گُم است!

از محدودیت ارائه خدمات بیمه‌ای و درمانی گرفته تا هزینه بالای خرید تجهیزات مورد نیازشان، از محدودیت حمایت‌های مالی گرفته تا مشکل اشتغال، از ازدواج گرفته تا رفت‌وآمد ذر سطح شهرها و اماکن تفریحی و ادارات و دستگاه‌ها، از نگاه‌های گاه ترحم آمیز و گاه نصف و نیمه در اجتماع گرفته تا مشکلات مسکن؛ عدم اجرای کامل قانون جامع معلولان تا عدم اجرای قانون ۳ درصدی اشتغال، همه و همه بخشی از مشکلات روزمره این قشر از جامعه ما است که حل و فصل آن‌ها هنوز در گیر و دار اما و اگرها و تخصیص اعتبار و تصویب قانون است.

اشتغال و مناسب‌سازی مطالبات روی زمین مانده معلولان!

جامعه معلولین کشور که تعداد آن‌ها هم کم نیست، همواره برای برخورداری از یک زندگی حداقلی، با مشکلات و محدودیت‌های زیادی مواجه هستند و گاه یا قوانینی برای حل مشکلات‌شان وجود ندارد و گاه هم قوانین مصوب، یا به درستی اجرا نمی‌شود و یا نصف و نیمه و دست و پا شکسته انجام می‌شود؛ این در حالی است که همچنان، اشتغال و وضعیت نامناسب مناسب‌سازی در رأس هرم مشکلات معلولان قرار دارد و معلولان از این مسئله بیشترین رنج را می‌برند.

برای آشنایی بیشتر از مشکلات رایج و حال حاضر معلولان و اقدامات و برنامه‌های در دستور کار بهزیستی برای کاهش این چالش‌ها به سراغ عبدالرضا قلندری معاون توان‌بخشی بهزیستی مازندران رفتیم که گپ‌وگفت ما را در این گفت‌وگو می‌خوانید:

مازندران ۶۲ هزار معلول دارد

عبدالرضا قلندری معاون توانبخشی بهزیستی استان مازندران در حاشیه مراسم گرامیداشت هفته افراد دارای معلولیت در پارک بوستان ولایت ساری در گفت‌وگو با بلاغ اظهار کرد: جامعه معلولان استان مازندران نزدیک به ۶۲ هزار معلول دارد که در حال ارائه خدمات به این عزیزان هستیم.

وی با بیان اینکه معلولان را در واقع باید به سه طیف مختلف تقسیم کنیم؛ افزود: ، معلولان بازتوان و غیربازتوان، آن‌دسته از معلولانی هستند که با ارائه خدمات تخصصی و بهینه، امکان حضور مستمرتری در جامعه دارند، این خدمات عمدتا معطوف به خدمات کمک توانبخشی، کاشت حلزونی و اقدامات مناسب سازی است که می‌تواند به یک فرد معلول امکان یک زندگی مستقل‌تر و پویاتر در سطح جامعه داشته باشد.

پرداخت ماهانه ۲۲ میلیارد تومان خدمات مستمری به معلولان مازندرانی

معاون توانبخشی بهزیستی مازندران، خاطرنشان کرد: در کنار این خدمات، خدمات مستمر داریم که درواقع خدمات حمایتی است که معلولان ارائه می‌شود؛ خدمات مستمر معطوف به پرداخت حمایت‌های مختلف است که به صورت ماهانه نزدیک به ۲۲ میلیارد تومان خدمات مستمر به معلولان پرداخت می‌شود.

این مسئول ادامه داد: در کنار خدمات مستمر و غیرمستمر یک سری خدمات توانبخشی داریم که در مراکز توانبخشی به معلولان ارائه می‌شود و این مراکز توانبخشی به دو دسته اصلی روزانه و شبانه روزی تقسیم می‌شوند.

قلندری بیان کرد: مراکز شبانه روزی مراکزی هستند که افرادهای دارای معلولیت در آن نگهداری می‌شوند؛ عمدتا این افراد دارای خانواده نیستند تا در کانون گرم خانواده مراقبت شوند و اجبارا در مراکز سازمان بهزیستی مراقبت و نگهداری می‌شوند.

کوچک‌سازی رویکرد جدید بهزیستی در مراکز توانبخشی

وی عنوان کرد: اکنون در حال حرکت به سمت کوچک سازی مراکز توانبخشی یا همان خانه‌های بهزیستی هستیم، که تعداد این مراکز را از ۱۰۰ نفر به خانه‌های ۳۰ تا ۱۰ نفره در حال کاهش هستیم.

معاون توانبخشی بهزیستی مازندران، افزود: در کنار این مراکز شبانه روزی، مراکز روزانه، مراکز ویزیت در منزل و مراکز مراقبتی نیز از دیگر مراکز مراقبتی تحت پوشش بهزیستی مازندران است.

این مسئول تشریح کرد: مراکز ویزیت در منزل در راستای تکریم خود افراد است، فرد معلول در کانون گرم خانواده نگهداری می‌شود و برای اقدامات توانبخشی او، تیم ما به منزل این افراد می‌رود و خدمات توانبخشی ارائه می‌دهد؛ در مراکز روزانه ما آموزش‌های توانبخشی انجام می‌شود که فرد معلول به صورت روزانه از ۸ تا صبح تا ۱۳ خدمات توانبخشی در این مراکز می‌گیرد.

قلندری گفت: در این مراکز سبک مهارت زندگی، کاردرمانی، فیزیوتراپی، اقدامات روانشناختی بخشی از خدمات ارائه شده به این افراد است.

بستر جامعه هنوز معلول است!

وی تاکید کرد: اقدامات خوبی در راستای توانمندسازی معلولان در حال انجام است و در حضور فعالیت‌های خودشان کاملا مستقل هستند؛ اما متاسفانه بستر جامعه هنوز معلول است و هنوز بستر جامعه ما کاملا از معلولیت خارج نشده است.

معاون توانبخشی بهزیستی مازندران، اضافه کرد: وظیفه ما در سازمان توانبخشی بهزیستی مازندران به عنوان متولی، توانمندسازی افراد معلول در جامعه است، اما متولی توانمندسازی فضای شهری را همه آحاد جامعه باید سهیم باشند و لذا باید تمامی اماکن دولتی، اماکن عمومی، فضای شهری و حتی نگاه و باور مسئولان باید به سمتی برود که فضا را به نحوی آماده کنند که افراد معلول بتوانند در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی و سایر فعالیت‌ها بیشتر و بهتر چشمگیر باشند.

این مسئول اعلام کرد: آنجایی که فضای برای حضور معلولان فراهم بود، توانستند خودشان را نشان دهند و امروز هم روز جهانی معلولان است که شعار این روز، پیش به سوی جامعه‌ای فراگیر، پایدار و دسترس پذیر است.

سهم ۳ درصدی اشتغال برای معلولان کافی نیست

قلندری اذعان کرد: ۱۰ درصد جامعه ما را افراد معلول تشکیل می‌دهند و جامعه باید از این پتانسیل برای شکوفایی و بهتر شدن فضای جامعه بهره ببرد.

وی در پاسخ به گلایه معلولان از عدم رعایت و اجرای قانون ۳ درصدی اشتغال از سوی دستگاه‌های دولتی، تصریح کرد: طی سال‌های اخیر در بحث اشتغال، وضعیت خیلی بهتر شده است و اقدامات مثبتی در حال انجام است؛ هر چند اشتغال معلولان که در قانون ۳ درصد دیده شده است به طور دست و پا شکسته اجرا می‌شود اما نگاه ما این است که اشتغال برای معلولان نباید تنها محدود به دستگاه‌های دولتی باشد و دستگاه‌های غیردولتی و حتی به طور مثال فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز در هنگام جذب نیرو، به این نگاه و باور برسند که از معلولان هم استفاده کنند.

معلولیت ۶۰ درصدی مناسب سازی در اماکن دولتی و عمومی مازندران

معاون توانبخشی بهزیستی مازندران، افزود: واقعا سهم ۳ درصدی اشتغال برای معلولان بسیار کم است و نگاه ما این است که همه بخش‌های غیردولتی نیز از پتانسیل معلولان در اشتغال بهره ببرند.

این مسئول در خصوص مناسب سازی و دسترسی پذیری خدمات شهری برای معلولان که همواره از مطالبات جدی این قشر است، پاسخ داد: ما در مناسب سازی و دسترس پذیری واقعا در سطح استان با مشکل مواجه هستیم و هر چند طی سالیان اخیر با پیگیری‌های مستمر، از میانگین ۳۳ درصد مناسب سازی در اماکن عمومی و دولتی به حدود ۴۰ درصد دست پیدا کرده‌ایم؛ علیرغم اینکه پیشرفت داشتیم  اما وضعیت چشمگیر و مطلوبی نیست.

قلندری متذکر شد: نگاه ما و مطالبه جامعه معلول مازندران این است که همه آحاد جامعه با یک نهضت همگانی، فضایی را ایجاد کنند که میزان دسترس پذیری معلولان به خدمات شهری، بهبود پیدا کند.

وی یادآور شد: از مجموع جمعیت حدود ۶۲ هزار نفری معلولان در سطح استان، خانوارهای دو معلول ما ۹۱۶ خانواده، سه معلول ۶۰ خانواده، چهار معلول ۵ خانواده و خانواده دارای پنج معلول یک مورد در سطح استان داریم.

سخن پایانی…

مع‌الوصف باید گفت اگر فضای شهری و امکانات رفاهی و تفریحی را متناسب برای استفاده از معلولان طراحی و ایجاد نکنیم، بی شک متهم اصلی خانه‌نشینی و منزوی شدن معلولان هستیم؛ بد نیست در ذهن‌مان گاه خود را جای فرد معلول و یا نابینایی بگذاریم که قصد دارد از خانه‌اش خارج و برای کار، تحصیل، اشتغال، درمان و یا حتی تفریح به سطح شهر بیاید، آن‌گاه از خود بپرسیم من مسئول برای این فرد جامعه‌ام چه کرده‌ام؟

با وجود برخورد اغماض‎گونه و همراه با تبعیض جامعه، دولت و بخش‌خصوصی در قبال قشر معلول این افراد با کاستی‎هایی فراوانی نظیر بیکاری، تحصیل، معضل اقتصادی، ازدواج و … مواجه هستند، به طوری‌که تحمل انبوه مصائب آن هم برای جسم معلول آن‌ها موجب تضعیف روحیه این افراد برای مقابله با بیماری و تقویت اعتماد به نفس‎شان می‎شود.

همان‌طور که گفته شد معلولان فارغ از نوع و شدت معلولیت‌شان به دلیل ناتوانی جسمی‌شان و فراهم نبودن زیرساخت‌های موجود در جامعه، اغلب در کنج منازل می‌مانند و کسی صدای حق‌خواهی آنان نمی‌شنود؛ اگرچه در سال‌های اخیر با تصویب «قانون جامع حمایت از معلولان» در مجلس، گام‌های خوبی در این راستا برداشته شده و وضعیت آنان تا حدودی بهبود یافته، ولی به اعتقاد معلولان، تا رسیدن به وضع مناسب فاصله بسیاری وجود دارد که آن هم بیشتر به عدم اجرای قوانین موجود و یا اجرای ناقص قانون بر می‌گردد.