انقراض گونه‌های زیستی و ایجاد طوفان نمک پیامد خشک‌شدن زاینده‌رود

به گزارش عصرقائم، دکتر بهران نادی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد امروز در وبینار تخصصی فرونشست اصفهان، با بیان این که جمعیت ۵ میلیون نفری را در سطح استان اصفهان داریم که آب مورد نیاز آنها وابسته به ۱.۶ میلیارد متر مکعبی است که در ذخایر سدهای استان جمع آوری می شود، افزود: الان در کشور شرایط مناسبی برای مخازن سدها متصور نیستیم و زمانی که آب‌های سطحی کاهش یابد، فشار بر روی منابع آب زیر زمینی بیشتر خواهد شد.

نادی، فرونشست را از پیامدهای کاهش سطح آب‌های زیر زمینی دانست و اظهار کرد: ۲۷۳ دشت کشور ممنوعه، ۱۳۵ دشت جزو دشت های ممنوعه بحرانی و ۲۲۱ دشت آزاد در کشور داریم که این دشت‌های آزاد به مفهوم برداشت آب از آنها نیست و آب محدودی را در خود دارند.

وی با اشاره به ۳۵ میلیارد متر مکعب واردات آب مجازی به صورت واردات محصولات کشاورزی، باغی و دام و ۵ میلیارد متر مکعب صادرات آب مجازی کشور، خاطر نشان کرد: روند کاهش منابع آب تجدید پذیر به ازای هر نفر را در کشور شاهدیم، به گونه ای که از ۴۲۷۲ متر مکعب برای هر فرد در سال ۱۳۵۰ به ۱۵۹۲ متر مکعب برای هر فرد در سال ۱۳۹۵ رسیده‌ایم.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اظهار کرد: بر اساس اعلام بانک جهانی، رابطه معناداری میان اقتصاد ضعیف کشورها و مصرف زیاد آب در بخش کشاورزی وجود دارد از این رو ما نیازمند بازنگری در توسعه اقتصاد پویا  و پایدار هستیم.

نادی، مصرف آب در بخش های مختلف اقتصادی را از دیگر دلایل فرونشست زمین نام برد و تاکید کرد: برای تولید یک کیلوگرم گوشت گاو نیاز به ۱۵ هزار و ۴۱۵ لیتر آب است؛ یعنی اگر میزان مصرف آب روز یک فرد ۱۵۰ لیتر در روز در نظر گرفته شود، حدودا مصرف آب ۱۰۰ روز یک فرد صرف تولید یک کیلوگرم گوشت گاو خواهد شد.

نادی با بیان اینکه از مجموع ۸ سد در استان اصفهان، سد زاینده رود ۹۰ درصد حجم کل مخازن سدهای این استان را در اختیار دارد، ادامه داد: این نشان می‌دهد که سدهای پراکنده ای که در سطح استان هستند، حجم قابل ملاحظه ای ندارند و باید مصرف آب را از سد زاینده ای تامین کنیم که خودش با چالش هایی مواجه است.

این محقق، مصرف آب شرب سالانه شهر اصفهان را ۳۰۰ میلیون متر مکعب ذکر کرد و با بیان این‌که تعداد چاه مجاز و غیر مجاز در دشت اصفهان ۵ هزار و ۴۲۱ حلقه است، خاطر نشان کرد: این تعداد حلقه چاه در حال حاضر برداشت ۵۱۷ میلیون متر مکعب آب زیر زمینی در سال را بر عهده دارند.

به گفته وی، تعداد چاه ها در محدوده شهری اصفهان ۳۶۰۰ حلقه است.

نادی با بیان اینکه اگر زاینده رود به صورت دائمی جریان داشته باشد، به طور متوسط حدود ۱۱۰ میلیون متر مکعب آبخوان را تغذیه خواهد کرد، گفت: نفوذ آب بارندگی ۲۰.۸ میلیون متر مکعب است که باید در این زمینه برنامه ریزی صورت گیرد.

این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد با اشاره به آثار خشکسالی زاینده رود اشاره کرد و گفت: انقراض گونه های زیستی، خشکی تالاب گاو خونی، گسترش بیابان و ایجاد طوفان نمک بر اثر ایجاد یک بیابان نمک بزرگ، از بین رفتن پایداری اکولوژی، ناپایداری اقتصادی و فرونشست زمین از جمله پیامدهای خشکسالی زاینده رود خواهد بود.

وی افزایش مهاجرت و آثار مخرب آن بر آبخوان و به خطر افتادن سلامتی انسان را از دیگر پیامدهای خشک شدن زاینده رود عنوان کرد و گفت: از طریق آموزش همگانی برای خلق ثروت پایدار، شناسایی منابع جدید و افزایش بهره وری می توان از این بحران عبور کرد.