لزوم تحول رفتاری و ساختاری در ارتقای وضعیت زندانیان

به گزارش عصرقائم، حجت‌الاسلام غلامحسین محسنی اژه‌ای همزمان با ساعات تحویل سال ۱۴۰۱ هجری شمسی، به صورت از پیش اعلام نشده و به مدت حدود سه ساعت در زندان ساری حضور یافت و ضمن بازدید از بخش‌های مختلف این زندان، ساعات منتهی به تحویل سال را همراه با زندانیان این زندان گذراند.

رئیس دستگاه قضا در جریان بازدید از زندان ساری با تعدادی از مددجویان زندان ساری به صورت چهره به چهره گفت و گو کرد و ضمن استماع مسائل و مشکلات آنان، دستورات مقتضی را صادر کرد.

رئیس دستگاه قضا از سازمان زندان‌ها خواست پرونده‌های زندانیانی که دچار اطاله شده را احصا و به رییس قوه قضاییه ارسال کنند تا دلایل اطاله تحقیق و روشن شود.

رئیس دستگاه قضا با اشاره به مرخصی‌های اعطاء شده به تعداد قابل توجهی از زندانیان برای حضور در جمع کانون گرم خانواده در ایام نوروز، بار دیگر متذکر شد که اعمال ارفاقات قانونی برای زندانیان شامل محکومان جرائم خشن و تهدیدکنندگان امنیت مردم نمی‌شود.

محسنی اژه‌ای گفت: با توجه به مناسبت‌های ملی و مذهبی زیادی که در کشورمان وجود دارد، برای جلب رضایت شاکیان خصوصی خود جهت قرار گرفتن نام‌تان در فهرست عفو تلاش کنید و از ارتکاب مجدد جرم در دوران مرخصی نیز بپرهیزید.

وی گفت: برای گذشت از اجرای احکام قصاص تلاش کنید لازم است پس از رسیدگی و بررسی‌های لازم، نسبت به تعیین تکلیف آن دسته از احکام قصاص که از زمان ارتکاب جرم و صدور حکم آنها تا امروز مدت زیادی گذشته و فرد مذکور نیز هیچگونه مجازات دیگری ندارد، اقدامات لازم صورت بگیرد.

رئیس دستگاه قضا گفت: افرادی که در محیط زندان‌ها مسئول مواجهه با خانواده زندانیان هستند باید از آموزش لازم برخوردار باشند و با سعه صدر با خانواده زندانیان مواجه شوند.

رئیس قوه قضائیه ادامه داد: در مواردی که بازداشت نکردن فرد متهم ضرری ندارد و‌ بیم فرار یا تبانی او نمی‌رود یا هنگامی که تحقیقات کم است و برای تکمیل تحقیقات و جمع‌آوری اطلاعات می‌خواهند فرد را بازداشت کنند، نباید قرار بازداشت موقت صادر شود چرا که ضرر این کار قطعا بیش از نفع آن است.

وی گفت: در صورتی که بازداشت موقت فردی اجرا شد و بعد از مدتی امکان آزاد کردن او وجود داشته باشد، وی باید فوراً آزاد شود و‌ در اینگونه مواقع نباید منتظر ماند که حتما زمان بازداشت موقت به پایان برسد و سپس فرد بازداشتی را آزاد کرد.

به گفته محسنی اژه‌ای گاهی اوقات یک شب زندان رفتن و در بازداشت ماندن، زندگی آدم‌ها را زیر و رو می‌کند، بنابراین مسئولان قضایی حتی الامکان شرایطی را فراهم کنند که قبل از بازداشت، فرد مورد نظر بتواند وثیقه‌اش را تامین کند یا آنکه موضوع را به وکیلش اطلاع دهد‌.

قاضی‌القضات گفت: اقدامات مربوط به جمع‌آوری اسناد و مدارک و استعلامات، حتما باید قبل از بازداشت فرد انجام شود و نباید بعد از اجرای قرار بازداشت، تازه به سراغ جمع‌آوری اسناد و مدارک‌ رفت.

رئیس قوه‌قضائیه گفت: باید شرایط اصلاح ، تربیت ،بازاجتماعی شدن و اشتغال زندانیان فراهم شود و این مهم با حجم زیاد زندانیان امکان پذیر نیست لذا دادیاران ناظر بر زندان ها ، دادستان‌ها و سازمان زندان ها نظارت داشته باشند تا فردی که ضرورت ندارد، در زندان نباشد؛ همچنین از لحاظ فنی و قضایی ترتیبی اتخاذ شود که افرادی که شرایط قانونی را دارند با پابند الکترونیک خارج از زندان دوران محکومیت خود را بگذرانند و تا آن جا که مقدور است و قانون اجازه می‌دهد از مجازات‌های جایگزین حبس استفاده شود.

رئیس قوه قضائیه گفت: علاوه بر ضرورت تقویت کمیت قضات ناظر زندان که باید در دستور کار قرار گیرد، لازم است فرآیندی ترتیب داده شود که به نامه‌ها و درخواست‌های آنان نیز با فوریت و سرعت پاسخ داده شود؛ نباید شرایط به نحوی باشد که نامه و درخواست قاضی ناظر زندان، مدت‌ها بدون پاسخ بماند و پاسخی از سوی اجرای احکام واصل نشود.

در جریان این بازدید، برخی محکومان از بیان مسائل و مشکلات خود در جمع معذوریت داشتند و خواستار ملاقات خصوصی با رئیس قوه قضاییه بودند که این خواسته آنها از سوی حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای اجابت شد.

بهبود وضعیت زندان‌ها و زندانیان، از جمله تاکیدات همیشگی حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای بوده و وی طی مدت اخیر شخصا ً ۷ بازدید از زندان‌های سراسر کشور انجام داده است. زندان مرکزی ایلام، زندان رجایی‌شهر، زندان دماوند، زندان اوین، زندان مرکزی مشهد، زندان مرکزی اصفهان و زندان ساری، ندامتگاه‌هایی هستند که رئیس قوه قضاییه از آنها سرکشی کرده و در جریان این سرکشی‌ها بر لزوم تحول رفتاری و ساختاری در امر زندانبانی و ارتقاء وضعیت زندانیان در حوزه‌های مختلف تاکید کرده است.

«ایجاد شرایط و بستر اصلاح، تربیت و بازاجتماعی شدن زندانیان»،«اشتغال زندانیان»، «حبس‌زدایی» ، «اعمال تأسیسات ارفاقی» و «ایجاد ترتیبات فنی و قضایی برای استفاده از پابند الکترونیک در قبال محکومان واجد شرایط قانونی» از جمله رویکردهای تحولی در مقوله زندان و زندانیان است که مورد تاکید جدی رئیس قوه قضاییه است.