تئاتر به ما چه می‌گوید؟

به گزارش عصرقائم، محمدعلی خبری ـ رئیس دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی ـ به مناسبت روز جهانی تئاتر پیامی را منتشر کرد.

در متن این پیام آمده است:

«تئاتر در طول تاریخ حیات خود، همواره آیینه تمام نمای زندگی انسانی بوده و تجربه‌های زیسته انسانی را به نمایش در آورده است. اصلی‌ترین تصورات کلیدی انسان را از زیستن و زندگی انسان را می‌توان در آثار تئاتری تجربه کرد.

تئاتر تنها هنری است که همراه با مخاطب آفرینشگری می‌کند که اگر مخاطب نباشد، اجرای تئاتر شکل نخواهد گرفت. پس انسان، محوری ترین عنصر در تئاتر است و در حقیقت آنچه در تئاتر به نمایش در می‌آید به اصلی‌ترین مشکل و اصلی ترین سوال انسان، در هر دوره تاریخی مربوط می شود.

من کی هستم ؟ زندگی چیست؟ عشق چیست؟ مرگ چیست؟ آزادی چیست؟ صلح و دوستی چیست؟ چرا در این جهان هستم؟ رابطه من با جهان و هستی چیست؟ وظیفه و هدف من در این زندگی چیست ؟و …

تئاتر چگونگی قوام گرفتن شخصیت انسان را به نمایش می‌گذارد و بیزاری خود را، از هرچه صفت غیرانسانی از بدی‌ها، کژی‌ها، ظلم‌ها، بی‌عدالتی‌ها، جنگ‌ها، خونریزی‌ها، قدرت طلبی‌ها و ناراستی‌ها در صحنه‌ای که از زندگی می‌سازد، اعلام می‌دارد.

تئاتر به ما می‌گوید که انسان همیشه در زمان حال زندگی می‌کند و در حال رقم زدن خود و کیش شخصیت خویش و در حال یافتن خویش و شناخت خویشتن است.

انسان امروز، در عصر جدید با خطر غریبه شدن با خود روبه روست، فرار از خویشتن در رفتار انسان امروزی به خوبی مشخص است. در هیچ دوره‌ای، به اندازه امروز، امکان ارتباطی برای انسان وجود نداشته است. علی‌رغم این همه امکانات ارتباطی، در هیچ زمانی به اندازه روزگار ما، رابطه انسانی دشوار نبوده و اینقدر انسان‌ها با یکدیگر فاصله نداشته‌اند. امروزه زمان و مکان، معنای دیگری یافته و گسست نسلی به گونه‌ای رقم می‌خورد که حتی، هم‌نسل‌ها نیز دیگر حرف یکدیگر را درک نمی‌کنند.

انسان امروز برای پوشاندن پاره‌ای از ضعف‌های کنونی خویش، پاره‌ای از حقایق وجودی خویش را می‌پوشاند. انسان ایستاده بر قله دانش، پژوهش، تکنولوژی‌های پیشرفته و دنیای ارتباطات، در حال تنزل خود در هستی است. دگرگونی‌های عمیقی در زندگی انسان امروز رخ داده و از خود بیگانگی به شدت او را تهدید می‌کند. اما این هنر تئاتر است که می‌تواند به گونه خاص و متناسب به کمک انسان امروز بشتابد. همان‌گونه در همه دوران‌ها به کمک انسان آمده است و این را وظیفه خود می‌داند. هیچ رسانه دیگری، رسالت و توانایی این مهارت را در کمک به انسان امروزی، به جز هنر تئاتر ندارد.

تئاتر بهترین تجربه‌های انسانی را به نمایش می‌گذارد به مانند زندگی، همان‌گونه که مردم هنگام زندگی کردن بازی نمی‌کنند. تئاتر تمام دریچه‌ها را می‌گشاید، تئاتر زبان مشترک همه نسل‌ها و همه انسان‌ها در زمان و مکان است. تئاتر می‌تواند تمام فضاهای انسانی را به هم نزدیک و زبان مشترک تولید کند.

اگر باور داریم که تئاتر دارای این ویژگی‌ها و خصوصیات است، در سال ۱۴۰۱ و در قرن جدید، شرایطی فراهم کنیم که هیچ سالن تئاتر، بدون اجرا نباشد و همه هنرمندان تئاتر در تمام ایران اسلامی بتوانند فرهنگ غنی و اصیل انسانی را که سرشار از بن‌مایه‌های نمایشی است برای انسان امروز، در فضا و زبانی مشترک به نمایش بگذارند.

تا در طلب گوهر کانی، کانی
تا در هوس لقمه نانی، نانی
این نکته رمز اگر بدانی، دانی
هر چیز که در جستن آنی، آنی
محمدعلی خبری»