روستاگردی ظرفیتی مغفول در مازندران

به گزارش عصرقائم، در استان مازندارن و در میان جنگل‌های انبوه و چشم‌اندازهای فوق‌العاده بکر، ده‌ها بهشت کوچک پنهان شده است که به‌خصوص در تابستان و بهار، به مقصدی ایده‌آل برای گردشگری تبدیل می‌شوند.

هر چند روستاها در این عصر، به بکری سابق نیستند اما حال و هوای روستایی و نوستالژی شیرین پرسه در روستا، گمشده شهرنشینان است؛ هر چند مازندران مهد نقاط گردشگری طبیعی محصور در جنگل و دریا است اما روستاهای زیبا و شگفت هم در مازندران کم نیستند، که پشت جاذبه‌های متعدد استان، مستورند.

با وجود برخورداری بسیار مطلوب مازندران از روستاها اما باید گفت عملکرد دستگاه‌های متولی برای تبدیل این روستاها به یک مقصد گردشگری چندان رضایت‌بخش نبوده و هم اکنون در حال تخریب بسیاری از خانه‌های روستایی با بافت‌های قدیمی و معماری‌های همگون با جغرافیای محیطی آنان هستیم.

روستاهایی که می‌شد با توجه مسئولان و یک برنامه منسجم چندین ساله، اکنون به مقاصد گردشگری مبدل و برای تعداد زیادی از جوانان روستایی ایجاد اشتغال کنند.

مهران حسنی در گفت‌وگو با خبرنگار بلاغ  در این باره اظهار کرد: گردشگری روستایی یکی از ظرفیت‌های خوبی است که در بخش گردشگری وجود دارد و امروزه روستاگردی یکی از جاذبه‌های توریستی قابل اتکا است که توجه به آن می‌تواند اثرات بسیار مطلوبی در حوزه‌های گوناگون را بدنبال داشته باشد.

وی افزود: در سال ۹۸، کار پیمایش در روستاهای مازندران با حضور نمایندگانی از بنیاد مسکن، دفتر روستایی استانداری، گردشگری و خود تسهیل‌گر انجام شد تا ظرفیت روستاهای استان را از نگاه گردشگری به عنوان مسیر و مقصد گردشگری ارزیابی کنیم و تعیین کنیم که کدام روستاها از این ظرفیت‌ها برخوردارند.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران، خاطرنشان کرد: شاخصه‌های در نظر گرفته شده برای این تیم پیمایش، در درجه نخست این بود که روستا، بافت سنتی، بومی و با ارزش خود را حفظ کرده باشد، بخش دیگر احیا و ترویج صنایع دستی بود، نکته مدنظر دیگر وجود آثار میراث فرهنگی بود و این معیارها در کنار هم مورد ارزیابی قرار گرفتند.

این مسئول، ادامه داد: از ۲۶۰ روستای مورد بازدید قرار گرفته شده از رامسر تا گلوگاه، ۱۶۰ روستا حائز برخورداری از شاخصه‌های ارزیابی در فاز نخست این پیمایش شناسایی و انتخاب شد تا به روستاهای مسیر و مقصد در مازندران مبدل شوند.

حسنی بیان کرد: ما در همان زمان هم اعلام کردیم که اگر بنا است این روستاها به مقاصد گردشگری تبدیل شوند باید روی ظرفیت‌های این روستاها، هزینه شود تا تبدیل به جاذبه و سپس یک محصول در صنعت گردشگری شود.

وی عنوان کرد: این ظرفیت‌ها را می‌شد به مرور، الویت بندی و فازبندی کرد و روی آن‌ها کار اجرا کرد و این امر نیازمند پای کارآمدن دستگاه‌های مختلف نظیر برق، آب، بنیاد مسکن، گاز و راه بود تا امکانات اولیه را در این روستاها فراهم کنیم، اما این کار به فرجام نرسید.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران، گفت: خیلی از روستاهای ما دارای نقاط دیدنی و جاذبه‌های طبیعی هستند که متاسفانه از امکانات اولیه و مناسب برای حضور گردشگر، محروم‌اند و ما در این طرح بدنبال آن بودیم تا با توجه به ظرفیت‌های خدادادی این روستاها برای آنان امکانات فراهم کنیم تا به یک مقصد گردشگری مبدل شوند.

این مسئول، افزود: انتظار این بود که این روستاها در لیست اولیه سازمان برنامه برای احیای قرار می‌گرفت، تامین اعتبار می‌شد و کار انجام می‌شد و سپس در گام بعدی حتی با اعزام یک تیم دیگر چند روستای دیگر را شناسایی و همین روال طی می‌شد.

حسنی اعلام کرد: می‌شد با بازسازی و احیای این روستاها، اکنون شاهد ۱۶۰ روستای مقصد گردشگری که به اقامتگاه‌های بومگردی مبدل شده بودند، باشیم و حقیقتا این عزم و اراده در تیم پیمایش بود اما در ادامه کار با عدم تامین اعتبار به جایی نرسید.

وی مطرح کرد: اکنون متاسفانه شاهد این هستیم که در روستاهای ما، خانه‌های روستایی با آن قدمت و معماری سنتی تخریب و جای آن‌ها ساختمان‌هایی با معماری‌های غربی و بیگانه ساخته می‌شود که هیچ تناسبی با بافت روستایی ندارد.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران، تاکید کرد: باید دهیاران پای کار بیایند و تلاش کنند تا معماری روستاها، حفظ شود، روستاها باید بر روستا بودنش باقی بماند و این مهم منجر به تبدیل این روستاها به مقصد گردشگری شود.

این مسئول اضافه کرد: البته بنیاد مسکن متولی احیای چند روستا در مازندران شد که خوشبختانه به مقاصد گردشگری روستایی مبدل شده‌اند، روستاهایی نظیر زروم، فریمک و عالم‌کلا از این جمله‌اند.

حسنی تصریح کرد: این نکات، موضوعاتی است که وجود دارد و نیازمند به عزم و اراده استانی و ملی دارد، نمی‌شود تنها با حوزه گردشگری کار به جلو برود و تحقق آن نیاز به پای کار آمدن سایر دستگاه‌ها دارد.

وی در پاسخ به این سوال که تا به امروز در راستای تبدیل مازندران به قطب بومگردی و روستاگردی، چه میزان از راه را طی کرده‌ایم؛ گفت: ما در حفظ بافت که باید بگوییم تقریبا هیچ کاری نکردیم اما در مناطقی که اقامتگاه‌های بومگردی ایجاد شده است تلاش بر این است که آنان را ساماندهی کنیم.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران، افزود: البته ارائه مشوق‌هایی نظیر تسهیلات با سود کم می‌تواند کمک کند تا مالکان نسبت به حفظ و مرمت این خانه‌ها اقدام کنند و قطعا با انجام اینکار توسط چند نفر، سایرین نیز ترغیب می‌شوند.

این مسئول با بیان اینکه باید دهیاران و شوراهای روستا، جلودار حفظ و مرمت روستاها باشند؛ متذکر شد: در کنار تمام این موضوعات مطرح شده اما نقش اساسی که می‌توانند دهیاران در توسعه بومگردی روستایی، احیا و مرمت کنند بسیار حائز اهمیت است.

حسنی تاکید کرد: استانداری‌ به ویژه دفتر معاونت فنی عمرانی باید با حمایت از بومگردی، اجازه ندهند تا هر سازه‌ای با هر نوع معماری در روستاها، ساخته شود و این امر نیازمند یک مدیریت مستقل و یکپارچه است و همانگونه که مدیریت شهری داریم باید مدیریت روستایی نیز اتفاق بیفتد.

وی یادآور شد: دهیاران روستاهای دارای ظرفیت گردشگری باید بپذیرند که تبدیل روستاها به مقاصد گردشگری منشأ تحولات بسیاری برای روستا خواهد بود و لذا باید خلاقانه به این مسئله ورود کنند و حتی در احداث ساختمان‌های جدید، بر لزوم رعایت معماری سنتی و همگون با بافت قدیم روستاها همت کنند.

استان مازندران علیرغم اینکه به عنوان استان اول مقصد گردشگری در ایام مختلف سال در سطح کشوری محسوب می‌شود اما سهم روستاها از حضور گردشگران بسیار ناچیز است.

روستاهای مازندران که شمار آن‌ها در کشور کم نظیر است در کنار زیبایی‌های طبیعی و گردشگری مناطق مختلف از چنان زیبایی‌هایی بصری و خدادادی برخوردار هستند که کمتر روستاهایی در کشور پیدا می‌شوند که این ویژگی‌ها را داشته باشند؛ اما متاسفانه با مغفول ماندن از توجه مسئولان، مدت‌ها است که در ورطه فراموشی و حتی تخریب بناها و خانه‌های قدیمی قرار گرفته است.

باید بپذیریم تا هنگامی که روستاهای‌مان مسیر مدرن شدن را طی می‌کنند و خانه‌های روستاهایی با آن همه قدمت و معماری‌های بومی قدیمی تخریب و به جای آن‌ها ویلاها و ساختمان‌های چند طبقه ساخته می‌شوند، یعنی گردشگری روستایی در مازندران جای نیفتاده است.