مراقب “حقارت” و “سرخوردگی” ناشی از برخورد نامناسب معلم با دانش آموزان باشیم

به گزارش عصرقائم، دکتر علیرضا شریفی یزدی در گفت‌وگو ، با بیان اینکه آثار روانشناختی ناشی از رفتار و نوع برخورد مثبت یا منفی معلم با دانش آموز می‌تواند تا سال‌ها پس از اتمام دوران تحصیل دانش آموز باقی بماند، اظهار کرد: آثار روانی نوع رفتار و برخورد معلم با دانش آموز به طول سال تحصیلی محدود نمی‌شود بلکه اثرات رفتار مثبت یا منفی معلم با دانش آموز به‌ویژه در دوره ابتدایی و سه ساله اول دبیرستان (هفتم، هشتم و نهم دبیرستان) تا مدت‌های طولانی باقی خواهد ماند.

این روانشناس با بیان اینکه معلم حق ندارد و نباید در حضور همکلاسی‌ها، دانش آموزی را مورد انتقاد شدید قرار دهد و شخصیت او را زیر سوال ببرد، تاکید کرد: معلم باید نکات اصلاحی و انتقادی که جنبه فردی برای دانش آموز دارد را در خلوت با او مطرح کند، زبان او ملایم و انتقادش سازنده باشد و در ابتدا محاسن دانش آموز و هدف از انتقادش را بیان کند و انتقاد نیز به گونه‌ای نباشد  که شخصیت دانش آموز زیر سوال رود.

شریفی یزدی اضافه کرد: تنبیه دانش آموز به‌ویژه در حضور همکلاسی‌ها می‌تواند منجر به ایجاد حس حقارت، سرخوردگی و ناکامی شدید در دانش آموز شود، به طوری که دانش آموز نیز به مرور این برچسب‌های منفی را باور کند و پذیرای آن‌ها می‌شود.

به گفته وی، اثرات منفی تنبیه برای سایر دانش آموزان که شاهد تنبیه همکلاسی خود هستند، بیش از فرد تنبیه شونده است.

این روانشناس اجتماعی همچنین این را هم گفت که از منظر روانشناختی افراد دارای سه درجه “والد”، اعم از والد درجه یک یعنی پدر و مادر، خواهر و برادر و اقوام، والدین درجه دو یعنی مربی مهد کودک و معلمین مدرسه و والدین درجه سه یعنی گروه همسالان و رسانه هستند و معلمان مدرسه به عنوان والدین درجه دو تاثیر بسیار زیادی بر روح و روان دانش آموزان دارند.

وی برخورد مناسب و نامناسب و رفتار مثبت و منفی معلم  با دانش آموز را از جمله عوامل اثر گذار بر شکل گیری شخصیت، خود قضاوتی دانش آموز و افزایش و کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس دانش آموز عنوان و اظهارکرد: برخورد منفی معلم با دانش‌آموز می‌تواند به کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس دانش آموز بینجامد که با کاهش این دو مولفه نیز زمینه بسیاری از اختلالات روانی و ناهنجاری و بزهکاری اجتماعی ایجاد می‌شود.

شریفی یزدی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد:  ریشه یابی علت رفتار بسیاری از دانش آموزانی که ترک تحصیل می‌کنندو از چرخه آموزش خارج می‌شوند و یا افرادی که با ناهنجاری‌ها دست به گریبان هستند و در دام بیکاری می‌افتند، نشان می‌دهد که والد درجه دو آنان یعنی مربی مهد کودک و یا معلمشان نقش روشنی در رفتار این افراد داشته‌ است. عکس این امر نیز صادق است و بررسی رفتار دانش آموزانی که پیشرفت خوبی دارند و روی پای خود می‌ایستند و از انحرافات اجتماعی به دور هستند نیز نشان می‌دهد این دانش آموزان تحت تاثیر رفتار و برخورد مناسب معلمان خود بوده‌اند.