بر سرآمد بودن در منطقه تاکید می‌کنیم، ولی فقط یک پردیس علم و فناوری داریم!

به گزارش عصرقائم، دکتر مجتبی بهنام‌تقدسی در گفت‌وگو ، درباره اقدامات آستان قدس در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان توضیح داد: پس از اینکه آیت‌الله رییسی تولیت آستان قدس رضوی را بر عهده گرفت؛ توجه به شرکت‌های دانش‌بنیان در کانون توجه این نهاد قرار گرفت.

وی با بیان اینکه ویژگی‌های متعددی به امام رضا (ع) نسبت داده می‌شود که وجه “عالم آل ‌محمد” یکی از این موارد است، تصریح کرد: آیت‌الله رئیسی معتقد بود، برخی از اقدامات آستان قدس باید بر مبنای وجه “عالم آل ‌محمد” امام رضا(ع) باشد. دو دانشگاه امام رضا (ع) و علوم جامع رضوی، بنیاد پژوهش‌ها و بنیاد فرهنگی بخشی از اقداماتی هستند که بر مبنای وجه عالمیت امام رضا (ع) انجام شده‌اند، اما کافی نیستند.

مدیرعامل شرکت صنایع پیشرفته رضوی با اشاره به تصمیم آستان قدس رضوی برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان‌، گفت: مسئولان این نهاد عمومی تصمیم گرفتند با تاسیس یک شرکت از فناوران و نخبگان حمایت کنند. ممکن است، یک شرکت به اقدامات فناورانه دست بزند، در حالی که دانش‌بنیان نباشد.

دکتر بهنام‌تقدسی ادامه داد: هنگامی که یک طرح نوآورانه ارائه می‌شود و به تولید انبوه می‌رسد، با چالش‌های متعددی همراه است. مهم‌ترین چالش در ارتباط با این موضوع را می‌توان کمبود یا فقدان سرمایه برای تولید انبوه یک محصول دانست. گاهی یک شرکت برای تامین سرمایه تولید محصول خود با هیچ مشکلی مواجه نمی‌شود؛ اما در مقابله و تقابل با رانت‌خوارها شکست می‌خورد، لذا وجود چنین شرایطی سبب شد تا آستان قدس رضوی در زمینه سرمایه‌گذاری خطرپذیر ورود کند.

مدیرعامل شرکت صنایع پیشرفته رضوی با بیان اینکه نهادهای عمومی نباید به عنوان شتابدهنده عمل کنند، تصریح کرد: نهادهای عمومی مثل بنیاد کوثر، بنیاد مستضعفان، آستان قدس رضوی باید نقش سرمایه‌گذار را ایفا کنند؛ چرا که اعتبار، برند و سرمایه کافی را در اختیار دارند. علاوه بر این موارد، به نحوی به حاکمیت هم وابسته هستند. با توجه به بهره‌مندی آستان قدس رضوی از ظرفیت اجتماعی نام امام رضا (ع)، این نهاد از سایر نهادهای عمومی متمایز است.

وی با بیان اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان برای برخورداری از حمایت آستان قدس رضوی باید چندین ویژگی داشته باشند، اظهار کرد: محصول تولیدشده باید بازار داشته باشد. برخی از فناورها دست به ساخت یک محصول های‌تک می‌زنند، اما درباره بازار هدف تحقیق نکرده‌اند. گاهی مشابه خارجی یک محصول ایرانی با قیمت بسیار کمتر در بازار وجود دارد که فرصت رقابت را از شرکت‌های دانش‌بنیان سلب می‌کند. “میزان بازده داخلی” یک محصول باید بیش از ۴۰ درصد باشد. بر اساس نرخ ۴۵ درصدی تورم در ایران، اگر میزان بازده داخلی یک محصول کمتر از ۴۰ درصد باشد؛ آن محصول شکست می‌خورد و ما در همان وهله نخست، این موضوع را به شرکت‌ها یادآوری کرده و از شکست آنها جلوگیری می‌کنیم.

دکتر بهنام‌تقدسی خاطر نشان کرد: شرکت‌ها برای برخورداری از حمایت آستان قدس رضوی باید آورده نقدی هم داشته باشند. هنگامی که یک شرکت بخشی از سرمایه مورد نیاز خود را تامین می‌کند، با تمام وجود در این مسیر گام برمی‌دارد. یک شرکت که محصول نوآورانه‌ای ارائه می‌دهد، باید بیست درصد از هزینه‌ها را تامین کند.

وی با بیان اینکه برخی از ساختمان‌های قدیمی را می‌توان به یک مکان مناسب برای دانش‌بنیان‌ها تبدیل کرد، گفت: تامین مکان‌یابی شرکت‌های دانش‌بنیان مستلزم همکاری معاونت علمی ریاست‌جمهوری است. آستان قدس رضوی حاضر است که زمین‌های خود را با کمک این معاونت در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان قرار دهد. البته حضور شرکت‌ها نیز باید به برخی شروط وابسته باشد، به طوری که اگر یک شرکت نتوانست در بازه زمانی معین به شاخصه‌های مورد نظر دست یابد، محل استقرارش را ترک کند. آستان قدس رضوی نمی‌خواهد با نگاه سودآورانه در زمینه شرکت‌های دانش‌بنیان ورود کند.

مدیرعامل شرکت صنایع پیشرفته رضوی درباره اقدامات کشورهای همسایه در زمینه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، توضیح داد: جمهوری اسلامی پاکستان حدود ۸۰ هکتار از زمین‌های حیدرآباد را به یک مرکز نوآوری اختصاص داده است. عربستان سعودی، مرکز نوآوری عبدالعزیز به مساحت ۱۰۰ هکتار را تاسیس کرده که بزرگترین مراکز علمی دنیا مقالات علمی خود را در اپلیکیشن “ذاین” مرکز ثبت می‌کند. کشور ترکیه نیز در بخش اروپایی خود، یک مرکز نوآوری در استانبول تاسیس کرده است. جمهوری اسلامی ایران بر سرآمد بودن خود در منطقه تاکید می‌کند، اما تنها یک پردیس علم و فناوری دارد.

دکتر بهنام‌تقدسی با اشاره به اینکه دانشگاه در سطح جهان به چهار گروه آموزشی، پژوهشی، کارآفرینانه و فناورانه تقسیم می‌شوند، گفت: دانشگاه‌های ایرانی تنها به ارائه مقاله توجه می‌کنند. مقاله یک معیار برای ارتقاء اساتید و فارغ‌التحصیلان در مقطع دکترا به حساب می‌آید، در حالی که کشورهای صنعتی شرط فارغ‌التحصیلی را منوط به ارائه پروژه می‌دانند. متاسفانه فضای آکادمیک ایران با معنا و مفهوم دانشگاه کارآفرین آشنا نیست.

وی در پایان گفت: سال جاری از سوی رهبری به عنوان “سال تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین” انتخاب شد و به همین دلیل، نهادهای وابسته به بیت رهبری باید به شرکت‌های دانش‌بنیان‌ بیشتر توجه کنند. البته این احتمال وجود دارد که به واسطه شعار سال به شعارزدگی دچار شویم و تنها چند سمینار برگزار کنیم.