نکاتی که باید درباره آتش‌سوزی جنگل و فضای سبز بدانیم

به گزارش عصرقائم، محمود قدیری، کارشناس ایمنی و از معاونین سابق سازمان آتش‌نشانی تهران، در گفت‌وگو ، درباره آتش سوزی در فضای سبز و جنگل ها و راهکارهای جلوگیری از آن اظهار کرد: آتش‌سوزی در جنگل‌ها یکی از معضلات بین‌المللی است که در برخی کشورهای دیگر که اغلب گرم و خشک هستند نگرانی از بابت آتش‌سوزی در جنگل‌ها وجود دارد. به عنوان مثال شاهد حریق در مناطق گرم و خشکی از جنگل‌ها در استرالیا و آمریکا نیز بوده‌ایم که این دست از حوادث را نتوانستیم کنترل کرده و این مشکل را برطرف کنیم.

وی با بیان اینکه با آتش‌سوزی جنگل ها صدمه به سطح زمین وارد می‌شود و همه از آن آسیب می‌بینیم، ادامه داد: زمانی که سه عامل اکسیژن، ماده سوختنی و حرارت در کنار یکدیگر قرار گیرند شاهد آتش سوزی در فضای سبز و جنگل‌ها خواهیم بود.حتی در برخی از موارد شبنمی که روی برگ گیاهان تشکیل می‌شود نیز باعث وقوع حریق می‌شود. پیش از صبح شبنم روی برگ گیاهان تشکیل می‌شود و زمانی که خورشید طلوع می‌کند، شبنم به حالت ذره بینی عمل می‌کند و نور را متمرکز می‌کند. این یکی از دلایل آتش سوزی در جنگل و فضای سبز است که معمولا هم در دسترس نیستند.

قدیری اظهار کرد: کار اساسی که در این موارد باید انجام شود منطقه بندی حریق است. یکی از عوامل وجین کردن، جمع آوری برگ و شاخه های خشک است که یکی از فاکتورهای اساسی برای جلوگیری از بروز آتش سوزی های بزرگ در جنگل و فضای سبز است. البته جنگل ها این معضل را دارند که دسترسی به آن ها سخت است و حریق نیز به سمت بالا می‌دود. یعنی از آنجایی که هوای گرم، به سمت بالا حرکت می‌کند، آتش نیز به سمت بالا می‌رود و اگر به موقع اقدام به خاموش کردن حریق نکنند عملا نمی‌توانند به حریق برسند. همچنین اگر آتش به صورت ناخودآگاه در پایین دست افراد قرار گیرد ممکن است راه فرار برای آن ها بسته شود و دیگر امکان خروج از حریق را نداشته باشند. از آن جایی که در این محل درجه حرارت بالا است حتی اگر فرد اکسیژن هم به همراه خود داشته باشد پس از مدتی که اکسیژنش تمام می‌شود می‌سوزد و از دست می‌رود.

این کارشناس ایمنی گفت: یکی از اقدامات اساسی در جنگل داری و فضای سبز این است که تا آن جا که امکان دارد فضای سبز را منطقه بندی کرده و سپس از وجود برگ های خشک پاکسازی کنیم. حتی می‌توان در فضاهای سبز جنگلی مرزهایی را ایجاد کرد که در صورت وقوع حریق، شاهد سرایت از مرزی به مرز دیگر نباشیم که البته این اتفاق مستلزم این است که محدوده به صورت منظم پاکسازی شود و از رشد علف‌های هرز نیز جلوگیری شود.

وی گفت: هر آنچه که دنیا از تجهیزات جدید استفاده کرده است به نتیجه ای نرسیده که عملا بتواند از وقوع آتش سوزی های جنگلی جلوگیری کند؛ شاید توانسته باشد که احتمال وقوع آن را کاهش دهد اما آن‌چنان موثر نبوده است. در فضای سبز شهری البته تا حدی می‌توان این اقدام را با استفاده از جمع آوری علف های هرز و برگ‌های خشک انجام داد.

قدیری اظهار کرد: همچنین باید در نگهداشت جنگل ها نیز جدی باشیم چرا که می‌توان سال ها برای یک جنگل هزینه کرد اما به سرعت آن را از بین برد.

وی گفت: بحث کشف زودهنگام حریق جنگل و فضای سبز نیز یکی از مسائلی است که باید به صورت جدی تری به آن نگاه کرد. از آن جایی که جنگل ها بزرگ هستند متوجه دود ناشی از حریق جنگل نمی‌شویم. همچنین نکته ای وجود دارد که حریق در جنگل ها به یک دفعه اتفاق نمی‌افتد و با کند سوزی آغاز می‌شود. حریق از نقطه ای شروع می‌شود و حتی گاهی هم خودش خاموش می‌شود. در برخی موارد نیز خاموش نمی‌شود اما در نقاطی که کوهستانی است گاهی حریق جنگل را دیر متوجه می ‌شویم و این ممکن است حادثه را غیر قابل کنترل کند. اگر حریق زودتر کشف شود شاید بتوان با راهکار هایی مثل پاشیدن آب از بالا آن را خاموش کرد.

معاون سابق پیشگیری سازمان آتش‌نشانی تهران اظهار کرد:‌ سیستم هایی در نقاطی از دنیا طراحی شده است که یا از تصاویر ماهواره‌ای یا به وسیله دوربین‌های مادون قرمز، جنگل‌ها را پایش می‌کنند. برد این دوربین ها نیز زیاد است که گاهی با شعاع پنج کیلومتر نیز پوشش دارند. اگر جنگل ها با این دوربین ها پایش شوند متوجه می‌شویم که تعداد اپراتورها و دوربین ها آنقدر زیاد نیست و منطقی است چرا که ضرری که از آتش‌سوزی جنگل‌ها خواهیم دید بسیار زیاد است.

وی گفت: در جنگل ها باید از سیستم های کشف و هشدار به موقع برخوردار باشیم چرا که معمولا مشخص می‌شود که یکی از عوامل گسترش حریق جنگل ها کشف دیرهنگام است.

قدیری افزود:‌ جنگل و فضاهای سبزی که در حال خشک شدن هستند پتانسیل آتش سوزی بسیار زیادی دارند پس باید سعی کنیم که درصد احتمال این آتش سوزی ها را کم کنیم. این آتش سوزی ها معمولا در این فصول بیشتر دیده می‌شود و متاسفانه از یاد می‌رود.

این کارشناس ایمنی تصریح کرد:‌ حریق فضاهای سبز شهری را به راحتی می‌توان خاموش کرد و اگر این ها را کنترل نکنیم واقعا سوء مدیریت است. اگر لازم باشد باید منابع را اختصاص دهیم، نیروی انسانی فراهم است و امکان منطقه بندی حریق نیز وجود دارد. این پیچ و خم های اداری موجب می‌شود که آتش‌سوزی هایی در مناطق جنگلی مثل جنگل لویزان را داشته باشیم.

وی گفت: اگر به عنوان یک شهروند شاهد وقوع حریق فضای سبز بودیم باید اول نسبت به این موضوع آگاه باشیم که جان خودمان را تهدید نکند، این نکته بسیار مهم است که ما همواره باید پایین تر از حریق باشیم. اگر حریق کوچک است می‌توان سریع روی آن آب یا خاک ریخت که سریع اطفا شود اما اگر شاهد این بودیم که حریق در حال توسعه است ابتدا باید با آتش ‌نشانی تماس گرفت.