ژن‌های نئاندرتال می‌توانند متابولیسم دارو را کند کنند

به گزارش عصرقائم، به نقل از نیو اطلس، پژوهشی که به سرپرستی دانشمندان “موسسه انسان‌شناسی تکاملی ماکس پلانک”(MPI EVA) انجام شده، دو نوع ژنتیکی را بررسی کرده است که به اجداد نئاندرتال ما بازمی‌گردند و می‌توانند بر میزان متابولیزه شدن داروها تأثیر بگذارند. فرض بر این است که این ژن‌های باستانی نئاندرتال ممکن است دلیل برخی از تفاوت‌های موجود در فعالیت دارویی را از فردی به فرد دیگر نشان دهند.

اگرچه ما انسان‌های خردمند در حال حاضر تنها گونه‌ از انسان‌های ساکن زمین هستیم اما همیشه این گونه نبوده است. برای صدها هزار سال، یک خانواده کامل از انسان‌های وابسته به یکدیگر، در این سیاره سهیم بودند.

انسان خردمند ممکن است نهایتا در نبرد تکاملی پیروز شده باشد اما ردپای بسیاری از گونه‌های دیگر در DNA ما وجود دارد. ظاهرا انسان‌های مدرن در زمان‌های مختلف تاریخ، با گونه‌های مختلف بسیار خوب کنار آمده‌اند و هنوز هم می‌توان ردپای DNA نئاندرتال را در بسیاری از مردم سراسر جهان یافت.

این ژن‌های باستانی نئاندرتال گاهی اوقات می‌توانند سودمند باشند. به عنوان مثال، پژوهشی که در سال ۲۰۲۰ انجام شد، نشان داد که از هر سه زن اروپایی، یک زن حامل یک نوع ژن نئاندرتال است که گیرنده‌های پروژسترون را رمزگذاری می‌کند. این بدان معناست که این زنان احتمالا میزان کمتری از سقط جنین را تجربه می‌کنند و میزان باروری در آنها افزایش می‌یابد.

اما گاهی اوقات این ژن‌های نئاندرتال، کمتر کمک‌کننده هستند. این پژوهش جدید، یک جفت گونه ژنتیکی مرتبط با کاهش متابولیسم دارو را شناسایی کرده است. این دو نوع ژن نئاندرتال، فعالیت آنزیم‌های کلیدی را کاهش می‌دهند که تعدادی از داروهای مختلف را متابولیزه می‌کنند.

این پژوهش نشان می‌دهد که حاملان این انواع ژنتیکی ممکن است متابولیسم‌های آهسته‌ای داشته باشند و احتمالا کاهش متابولیسم داروها را نشان ‌دهند. این داروها، داروهای ضد دیابت مانند “پیوگلیتازون”(Pioglitazone)، استاتین‌ها مانند “سریواستاتین”(Cerivastatin)، داروهای ضد التهابی مانند “ایبوپروفن”(Ibuprofen) و عوامل شیمی‌درمانی مانند “پاکلیتاکسل”(Paclitaxel) را شامل می‌شوند.

“هوگو زبرگ”(Hugo Zeberg)، پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: پیامدهای بالینی احتمالی برای حاملان این گونه‌های ژنتیکی وجود دارد. دوزهای استاندارد داروهایی مانند “وارفارین”(Warfarin) رقیق‌کننده خون و “فنی‌توئین”(Phenytoin) ضد تشنج می‌توانند در برخی از افراد مبتلا به انواع خاصی از فعالیت آنزیمی کم، سمی شوند.

وی افزود: این یکی از مواردی است که در آن، اختلاط با نئاندرتال‌ها تأثیر مستقیمی در مرحله درمانی دارد.

تخمین زده می‌شود که حدود ۱۲ درصد از مردم اروپا ممکن است حامل این انواع ژنتیکی باشند. پژوهشگران در نهایت نگفتند که این یافته‌ها مستقیما روی عملکرد بالینی تأثیر می‌گذارند اما در عوض می‌توان از آنها برای کمک کردن به توضیح چگونگی تأثیر اجداد مختلف بر نتایج درمانی استفاده کرد.