«دارویار»؛ دورخیزی برای ارتقاء نظام سلامت

به گزارش عصرقائم، طرح «دارویار» از ۲۳ تیرماه روند اجرایی خود را در کشور آغاز کرده و به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ابلاغ شده، هدف از اجرای این طرح افزایش تعداد داروهای تحت پوشش بیمه و کاهش هزینه‌های پرداختی از سوی بیماران است.
دولت مردمی سیزدهم در راستای اجرای سیاست‌های کلی نظام سلامت مبنی بر مدیریت منابع از طریق نظام بیمه‌ای درصدد انتقال داروها به انتهای زنجیره بوده و داروها را از طریق بیمه‌ها به مصرف‌کننده نهایی (بیماران) خواهد رساند.

مزیت دیگر طرح «دارویار» آن است که تمام دهک‌ها از یارانه دارو بهره‌مند خواهند شد، همچنین عدم تغییر پرداخت از جیب بیماران، اجرای بیمه همگانی برای آحاد مردم، برقراری پوشش بیمه‌ای برای داروهایی که پیش از این تحت شمول حمایت‌های بیمه‌ای نبوده‌اند، اصلاح الگوی مصرف دارو و کاهش تقاضای القایی، کنترل قاچاق معکوس و رشد صادرات رسمی دارو، حمایت ویژه از داروهای مصرفی بیماران خاص و صعب العلاج از مزایای اجرای طرح «دارویار» است.

حال این سوال مطرح می‌شود که بیماران فاقد بیمه چگونه باید داروهای مدنظر خود را دریافت کنند، پاسخ این است که در این طرح دولت اعتبار ۶ هزار میلیارد تومانی را در راستای تحت پوشش قرار دادن افراد فاقد بیمه هزینه کرده است.

بر اساس آمارها ۶ میلیون نفر در کشور فاقد هر بیمه‌ای هستند و با طرح «دارویار» این افراد بدون مراجعه حضوری تحت پوشش بیمه سلامت قرار گرفته و داروهای خود را بر اساس همان یارانه‌ای که مشمول سایر بیمه‌ها است دریافت خواهند کرد.

همچنین اتباع خارجی برای قرار گرفتن تحت پوشش بیمه می‌توانند به دفاتر خدمات پیشخوان مراجعه کنند و اتباع غیرمجاز نیز در صورت تأیید وزارت کشور تحت پوشش بیمه قرار خواهند گرفت.

شاید این سوال در ذهن مخاطبان خطور کند افرادی که به صورت آزاد برای دریافت دارو اقدام می‌کنند می‌توانند دارو دریافت کنند؟ پاسخ در طرح «دارویار» آمده، به اینصورت که اگر افراد دارای بیماری مزمن باشند مشمول دریافت یارانه دارو خواهند شد.

مقرر شده برای پایش طرح «دارویار» تیم بازرسی ویژه از وزارت بهداشت، درمان و آموزشی بهداشتی در راستای تضمین بهره‌مندی مردم از خدمات طرح «دارویار»، اعلام عمومی قیمت دارو در برنامه کاربردی تیتک و سایت رسمی سازمان غذا و دارو، امکان گزارش موارد تخلف از طریق سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت یا برنامه کاربردی تیتک حضور فعال داشته باشد.

افزایش داروهای تحت پوشش بیمه و کاهش هزینه‌های بیماران
به طور خلاصه افزایش تعداد داروهای تحت پوشش بیمه و کاهش هزینه‌های بیماران از مزیت‌های طرح «دارویار» به شمار می‌رود، بنابراین با اجرای این طرح تعداد داروهای تحت پوشش بیمه‌ای و هم سهم پرداختی بیمه‌ها افزایش می‌یابد، حال بیماران چگونه از مزایای این طرح برخوردار خواهند شد؟

سازمان‌های بیمه‌گر این طرح را در دست اجرا دارند و دانشگاه‌های علوم پزشکی درصددند این طرح را در بخش سرپایی و بستری به صورت کامل به اجرا بگذارند.

حال افرادی که از بیمه تأمین اجتماعی بهره نمی‌برند چگونه باید از طرح «دارویار» بهره‌مند شوند و چند قلم دارو مشمول این بیمه‌ها قرار می‌گیرند، به گفته مسئولان، یک‌هزار و ۳۰۰ قلم دارو مشمول این طرح قرار گرفته و برخی داروها نیز مشمول بیمه تکمیلی شده‌اند، به طوری که بعد از حذف یارانه ارز ترجیبحی دارو این مبلغ به صورت یارانه پرداخت خواهد شد و بیماران با افزایش پرداختی در مقایسه با قبل از اجرای طرح مواجه نخواهند شد.

مقرر شده با اجرای این طرح دسترسی مردم به داروها تسهیل شود، به‌خصوص داروهایی که در صنعت تولید دچار کمبود شده و با طرح «دارویار» دسترسی به داروها بسیار زیادی خواهد شد.

سوال دیگری که مطرح می‌شود این است که در طرح «دارویار» کدام داروها تحت پوشش بیمه قرار گرفته و اینکه آیا شامل داروهای بیماران خاص خواهند شد؟ پاسخ این است که در فاز نخست بیشتر داروهای عمومی و پرمصرف مشمول طرح می‌شود، مانند داروهای قلبی و عروقی، بیماران دیابتی و حتی داروهای ساده‌ای مانند سرماخوردگی که مشمول بیمه نبود.

از سوی دیگر طرح «دارویار» تنها با نسخه پزشک قابل اجرا خواهد بود، به طوری که اگر بیماری تقاضای دارو داشته باشد تنها با نسخه پزشک قادر خواهد بود دارو دریافت کند.

اما در خصوص داروهای خاص سال‌ها است تمهیداتی برای تأمین این قبیل داروها و در اختیار مردم قرار دادن آن‌ها اندیشیده شده تا بیماران متحمل هزینه‌های بالایی نشوند و این موضوع با طرح «دارویار» تداوم خواهد داشت و اگر قرار باشد ارز ترجیحی داروهای خاص برداشته شود، مطمئناً طرح‌های تکمیلی برای این قبیل داروها اجرا خواهد شد.

خبرنگار ما با این مقدمه به سراغ علی‌اصغر باقرزاده، نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی و زهرا شیخی مبارکه، پزشک حوزه سلامت، متخصص طب سنتی ایرانی، لنفولوژیست و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی رفته تا درباره طرح «دارویار»، ویژگی‌ها و چگونگی اجرای این طرح، مدیریت مصرف، تعادل قیمت و … با این متخصصان گپ‌وگفتی داشته باشد.

اجرای طرح زیرساخت و هوشمندسازی می‌خواهد
باقرزاده با تأکید بر اینکه «دارویار» طرح بسیار خوبی است که نیاز به تأمین زیرساخت و هوشمندسازی دارد، گفت: متأسفانه در دولت گذشته نیز طرح‌های زیادی اجرا شد، اما در نهایت این طرح‌ها به سرانجام نرسید و این مردم بودند که دود مشکلات ناشی از عدم اجرایی شدن طرح‌ها به چشم‌شان رفت.

وی بیان کرد: اجرای درست طرح «دارویار» منوط به تأمین منابع مالی آن از سوی دولت است و اینگونه نیست که بیماران با کمبود دارو جانشینی برای تهیه آن داشته باشند، بلکه نبود دارو جان بیماران به‌خصوص بیماران خاص و صعب‌العلاج را به خطر می‌اندازد.

نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: بنابراین در صورتی که خدای ناکرده کوچک‌ترین اشتباهی صورت گرفته و منابع مالی حتی یک روز دیرتر تامین شود، بیماران دچار مشکل خواهند شد و باید از جیب خودشان پرداخت کنند، در صورتی که بسیاری از بیماران حتی فاقد بیمه هستند.

باقرزاده در ادامه با بیان اینکه منابع اجرای طرح «دارویار» بسیار سنگین است و قطعاً دولت مردمی سیزدهم تمهیدات لازم را برای تأمین بودجه این طرح اندیشیده است، توضیح داد: برای ما نمایندگان ملت نیز «هوشمندسازی» و «چگونگی تأمین منابع مالی» طرح «دارویار» محل سوال بوده و نگران‌کننده است، اما با ظرفیت مردمی دولت سیزدهم و عملکرد این دولت قطعاً اتفاقات خوشایندی خواهد افتاد.

وی در پاسخ به این سوال که منبع تخصیص طرح «دارویار» کجا خواهد بود؟ تشریح کرد: منبع این طرح از محل حذف ارز ترجیحی به دست خواهد آمد و سازمان برنامه و بودجه نیز در این راستا باید اقدامات لازم را انجام دهد و رسالت سنگینی برای تأمین منبع مالی دارد.

نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: دولت سیزدهم با کمک مردم و سایر نهادهای دولتی و خصوصی مرتبط با حوزه بهداشت می‌تواند طرح «دارویار» را اجرایی کند، در این صورت انقلاب بزرگی در حوزه بهداشت و سلامت جامعه رخ خواهد داد.

باقرزاده در پاسخ به این سوال که آیا همه دهک‌های جامعه از طرح «دارویار» بهره خواهند برد؟ عنوان کرد: بله. حتی دهک‌های پایین دارای بیمه سلامت هستند و با طرح دولت قادر خواهند بود داروهای مورد نیاز خود را از داروخانه‌ها با استفاده از یارانه دارو دریافت کنند و در صورتی که نسخه الکترونیکی کامل شود (که هنوز نیست) بسیاری از مشکلات رفع خواهد شد.

وی همچنین تصریح کرد: بیمارانی که سر ساعت، دقیقه و ثانیه باید دارو مصرف کنند، در صورت عدم تأمین منابع مالی ممکن است به مشکل خورده و پولی نیز برای تهیه دارو نداشته باشند، بنابراین دولت باید در این زمینه هوشیار باشد.

لزوم تضمین اجرای موفقیت‌آمیز طرح «دارویار»
عضو کمیسیون بهداشت مجلس و پزشک حوزه سلامت نیز درباره ماهیت و چگونگی اجرای این طرح، گفت: «دارویاب» روی کاغذ طرح بسیار خوبی است و ممکن است در آینده اتفاقات بسیار خوبی رخ دهد و در این راستا نقش بیمه‌ها به‌عنوان پشتیبان اجرای این طرح بسیار مهم و حیاتی است.

زهرا شیخی مبارکه متذکر شد: دولت ابتدا باید تضمین بدهد که هزینه دارو از جیب بیمار پرداخت نمی‌شود و مردم متحمل هزینه‌های اضافی نخواهند شد، اما نکته‌ای که وجود دارد اینکه موفقیت طرح «دارویار» در گرو آن است که این طرح در مجموعه مشتمل بر واقعیت اجرا شود.

وی یادآور شد: هنوز مردم اجرای نادرست طرح تحول نظام سلامت را از ذهن خود پاک نکرده‌اند که به دلیل ضعف مدیریتی و عدم تأمین منابع مالی به شکست منتهی شد، بنابراین سازمان برنامه و بودجه کشور باید بودجه اختصاصی برای اجرای طرح «دارویار» داشته و درباره ساز و کار اجرای آن توجه شود.

سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه دولت برای موفقیت طرح «دارویار» باید شفاف‌سازی را سرلوحه فعالیت خود قرار دهد، ادامه داد: مردم و نمایندگان ملت انتظار دارند که بودجه تخصیص یافته برای اجرای این طرح شفاف شده و سازمان برنامه و بودجه اعلام کند این بودجه از چه محل و با چه ساز و کاری تأمین شده است.

شیخی مبارکه تبیین کرد: باید مشخص شود که این بودجه چگونه به دست سازمان‌های بیمه‌گر می‌رسد و این موضوع نیازمند شفاف‌سازی سازمان برنامه و بودجه است، بنابراین انتظار می‌رود داریم بودجه نام و نشان‌دار باشد و از سوی دیگر سازمان‌های بیمه‌گر باید پولی که بابت مابه‌التفاوت نرخ ارز از دولت دریافت می‌کنند به موقع در اختیار داروخانه‌ها قرار بدهند تا خللی در تأمین دارو به وجود نیاید.

وی خاطرنشان کرد: در این حالت پرداخت یارانه دارویی به صورت منظم در زنجیره سلامت محقق خواهد شد، اگر زیرساخت‌ها مهیا شده، نشان‌دار باشد و به موقع به دست داروخانه‌ها برسد و مشخصاً هزینه این موضوع شود.

این پزشک حوزه سلامت تصریح کرد: از سوی دیگر نیازمند زیرساخت‌های دیگری برای تأمین دارو هستیم، مانند یکسان‌سازی سامانه الکترونیک، نظام ارجاع و …، چراکه طرح «دارویار» بر پایه پزشک خانواده و نظام ارجاع بنا نهاده شده است.

شیخی مطرح کرد: بنابراین این موارد باید به‌روزرسانی، مدیریت و اجرایی شود، به عنوان مثال افرادی در کشور بیمه ندارند و دچار چالش‌ها و نگرانی هستند، اما اگر طرح «دارویار» به خوبی اجرایی شود تمامی این نگرانی‌ها برطرف خواهد شد.

وی درباره اینکه تأمین بودجه طرح «دارویار» از کانال حذف ارز ترجیحی انجام می‌شود یا سازمان برنامه و بودجه؟ گفت: نقطه آغاز موفقیت طرح «دارویار» آن است که سازمان برنامه و بودجه در این زمینه شفاف‌سازی و مشخص کند که منابع مالی را از کجا تأمین خواهد کرد.

سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که آیا به اجرای موفق طرح «دارویار» هستید؟ چنین پاسخ داد: خاطره ما از طرح «تحول سلامت» تلخ است و این نگرانی وجود دارد که طرح «دارویار» به‌خوبی اجرایی نشود، اما با ظرفیت و توانایی‌های دولت مردمی سیزدهم امیدوار به اجرای موفق آن هستیم، امیدوارم این طرح تئوریک در عمل به‌خوبی اجرایی شود.

شیخی در پایان تبیین کرد: با اجرایی شدن طرح «دارویار» دیگر با کمبود دارو در داروخانه‌ها مواجه نخواهیم بود و بیماران به راحتی داروهای موردنظر خود را دریافت خواهند کرد.