پلتفرم‌های امن، نیاز ضروری کسب و کارهای اینترنتی

باید بفوریت پلتفرم‌های داخلی تقویت شوند

زهرا عباسی استاد حوزه و دانشگاه در پاسخ به این سؤال که نقش و وظیفه دستگاه‌های دولتی کشورمان در قبال پلتفرم‌های داخلی چیست، تصریح می‌کند:« در این باره دولت وظیفه محوری دارد. ببینید در گسترش پلتفرم‌های داخلی، تشویق و موظف کردن آن بخش‌هایی از توسعه‌ای کشور که در مسائل آموزشی دخیل هستند ضروری است. یعنی سعی کنیم آنها را موظف کنیم که از پلتفرم‌های داخلی استفاده کنند و همچنین دستگاه‌های دولتی حتما از شبکه‌های داخلی استفاده کنند و مصوبات و قوانین خاصی در این زمینه داشته باشند. پس وقتی مصوبات و قوانین لازم الاجرا در استفاده از پلتفرم‌های داخلی وجود داشته باشد و پهنای باند و بسترهای لازم را هم به خوبی فراهم کنیم آن وقت می‌توانیم مراکز علمی و صنعتی و آموزشی را موظف کنیم تا بنا بر مطابقت زیست بومی به صورت کیفی برای خودمان این پلتفرم‌ها واین فضای مجازی را با توجه به شاخص‌ها و آیتم‌های بومی و ملی درون کشوری تولید ومدیریت کنند. سختگیری و دقت در ارزیابی و ارائه خدمات بومی توسط پلتفرم‌های داخلی به نحوی که یک ایرانی با توجه به شاخص‌های ایرانی بودنش بتواند از این فضای مجازی استفاده کند و حتی به آن افتخار کند، یک نیاز جدی جامعه امروز است.»

لزوم گسترش زیرساخت‌های مجازی داخلی
خانم عباسی به ضرورت گسترش زیرساخت‌های مجازی داخلی اشاره می‌کند و می‌گوید: «گسترش زیرساخت‌های ایران نت خیلی مهم است و باید در دستور کار مسئولان باشد. ما باید از فضای پلتفرم‌ها و اینترنت‌های غربی فاصله بگیریم و خودکفا شویم و باید بتوانیم فضای داخلی یا همان«اینترانت» یا «ایران نت» را ایجاد کنیم. ایران‌نت همان کاری است که کشورهای دیگر مثل ژاپن، چین، کره یا حتی ترکیه انجام دادند و ما هم باید فضای مجازی بومی و داخلی را تقویت کنیم. توسعه زیرساخت‌های بومی مجازی برای در امان ماندن از فضای مجازی کشورهای غربی لازم و ضروری است و باید این تغییرات را انجام دهیم تا کشورمان بتواند از زیر بار سلطه زیرساخت‌های اینترنتی و مجازی کشورهای متخاصم بیگانه خارج شود.»

مقایسه پهنای باند پلتفرم‌های ایرانی و خارجی آخرین سؤالی است که از خانم دکتر عباسی می‌پرسم. ایشان پاسخ می‌دهد:«نسبت پهنای باند خارج به داخل برای ما خیلی نگران‌کننده است. اکثر ایرانی‌های داخل کشور از پهنای باند خارجی استفاده می‌کنند که حتماً مسئولان محترم باید برای این مهم تدابیر جدی و فوری اتخاذ کنند و حتماً باید تیم کاری قوی، جوان، ایده پرداز و پرانگیزه داشته باشیم و ما باید از این مقطع عبور کنیم و در این عرصه هم باید این باور «ما می‌توانیم» را در عرصه مجازی هم به نمایش بگذاریم و امیدواریم بتوانیم در این زمینه قوی شویم البته با صبر و پشتکار و قناعت و امید و سواد و رصد فناوری‌های نوین و جوان گرایی و جمع سپاری کارها بتوانیم کیفیت لازم را در کارهایمان داشته باشیم.ان شاءالله»

یکی دیگر از اساتید فنآوری در پاسخ به این سؤال که آیا پلتفرم‌های داخلی می‌توانند جایگزینی مناسب برای خارجی‌ها باشند، می‌گوید:« اگر شبکه‌های داخلی تقویت شوند قطعاً می‌توانند جایگزین مناسبی باشند، چون ما در برنامه نویسی و توانایی‌های سایبری بسیار قوی هستیم و الحمدالله به این خودباوری رسیده ایم که می‌توانیم بهتر از خارجی‌ها در این زمینه ظاهر شویم، فقط باید دولت و مسئولان مربوطه از این شبکه‌ها حمایت کنند و موانع پیش روی آنها را برطرف نمایند. مثلا شنیده ام که می‌گویند شبکه «ایتا» دیگر ظرفیت پذیرش کاربر جدید را ندارد. خب این باید پهنای باندش تقویت شود و الان فرصت مناسبی است تا شبکه‌های خارجی را برای همیشه حذف کنیم، چرا که حضور در شبکه‌های داخلی نفع ملی، اخلاقی، اقتصادی و فرهنگی ما را در پی دارد و باید طراحان پلتفرم‌های ایرانی برابر نیاز داخلی و با حمایت همه‌جانبه دولت به تقویت این شبکه‌ها بپردازند.»

سهم مهم کسب و کارهای اینترنتی در بخش اشتغال

محدودیت و اختلال در پلتفرم های خارجی، کسب‌وکارهای فضای مجازی  به ویژه اینستاگرام را تحت ‌تاثیر قرار داده است. اما سوال اساسی این است که این اختلال ها کسب وکار چند نفر را تحت تاثیر قرار می دهد و آمار واقعی چقدر است ؟ مسئولان رسمی همچون وزارت صمت و مرکز توسعه تجارت الکترونیکی (تتا) سهم اینستاگرام به عنوان پلتفرم شاخص در عرصه تجارت الکترونیک را از بازار تجارت الکترونیک کشور  حدود ۳ درصد اعلام  می کنند .

 «علیرضا شاه‌میرزایی» معاون وزارت صمت اعلام کرد: «تجارت الکترونیکی» و کسب و کار مجازی در کشور، دست ‌کم ‌هزار و ۳۰۰ هزار میلیارد تومان در سال فروش دارد و صدها زیرشاخه دارد و کسب‌وکارهایی که در اینستاگرام بودند، کمتر از ۳ درصد این عدد بودند. وی افزود :متأسفانه عده‌ ای آمار‌های غلط از میزان کسب‌وکار‌های تعطیل شده می­‌دهند که هیچ پایه و اساسی ندارد و از سوی دیگر، عده‌­ای نیز ساده‌انگاری می­‌کنند و راه­‌حل­‌های سطحی می‌دهند که هر دو طرف غلط است.اگر می‌خواهیم پلتفرم­‌های داخلی، پذیرای کسب‌وکار باشند، باید کمبود‌های فنی آن‌ها رفع شود و از نظر جذابیت فرهنگی و اجتماعی هم ارتقا یابند.

اما «امین کلاهدوزان» سرپرست مرکز توسعه تجارت الکترونیکی (تتا) اظهار می‌دارد: مطابق آمارهای سال ۱۴۰۰ جمع گردش مالی رسمی تجارت الکترونیک کشور ‌هزار و ۲۳۰ همت (هزار میلیارد تومان) است؛ این آمار مربوط به شرکت‌ها و کسب و کارهایی است که نزد وزارت صنعت، معدن و تجارت شناسنامه داشته، «اینماد» گرفته یا عضو اتحادیه هستند و بر این اساس پایش و از حمایت‌های موجود بهره‌مند می‌شوند.  مطابق این گزارش، گردش مالی تجارت الکترونیک در فضای اینستاگرام در سالی که گذشت بین ۲۵ تا ۳۰ همت بود که حدود ۲٫۷ درصد از کل گردش مالی تجارت الکترونیک کشور را شامل می‌شود؛ در این میان، حتی اگر تبلیغات، استوری‌ها و غیره در فضای اینستاگرام را به این رقم اضافه کنیم حدود ۳٫۵ درصد از گردش مالی در این حوزه را شامل خواهد شد.وی به اثرگذاری و درگیر شدن افراد در شبکه‌های اجتماعی اشاره و اظهارکرد: تخمین زده می‌شود بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار نفر در اینستاگرام صفحه تجارت الکترونیک داشته باشند که بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار شغل را شامل می‌شود.

کلاهدوزان در عین حال با اشاره به این که  تمام این مشاغل تمام وقت و کامل نیستند، می افزاید : متوسط دنبال‌کننده‌های اینستاگرامی در ایران ‌هزار و ۴۰۰ نفر بوده اند. وی  همچنین خاطر نشان می کند : ما توصیه می‌کنیم که دولت مداخله‌ای در حوزه انتخاب و معرفی پلتفرم و محیط کسب و کار نداشته باشد و اجبار نکند، اما می‌تواند توصیه و راهنمایی و مشوق‌هایی  داشته باشد.ولی بخش دیگری از فعالان اقتصادی و استارت آپی و مراکز پژوهشی آمارهای متفاوت تری ارائه می دهند .

پلتفرم‌های ایران نیازمند اعتماد کاربر هستند

سوال مهم در جایگزینی پلتفرم‌های داخلی در این است که نحوه برخورد مناسب با  این پلتفرم ها  چیست؟ آیا می‌توان به یک باره پلتفرم‌های خارجی را حذف و با معرفی یک پلتفرم جدید آن را جایگزین کرد؟. برای این کار چه مقدمات و الزاماتی نیاز است ؟. سینا فرحی، کارآفرین و موسس چند استارت آپ زوم استار، تگ استار و… می گوید: «ما قبلا تجربه فیلتر را داشتیم. آن روزهایی که تلگرام را فیلتر کردند همان فضای تلگرام را در سروش بازسازی کردند تا مردم بگویند حالا که تلگرام بسته شده باید سراغ سروش برویم. در حالی که مردم به یک بستر خارجی دیگر رفتند. البته آن زمان بحث زیرساخت و فناوری و بستر نرم افزاری هم وجود داشت ولی حالا  پلتفرم های داخلی چندهزار میلیارد بودجه گرفته اند و قطعاً توانسته اند مشکلات زیرساخت و بستر نرم افزاری و… را حل کنند. اما در شبکه های اجتماعی فقط بستر فناوری و نرم افزار وجود ندارد. وقتی یک شبکه اجتماعی ترند و پرمصرف می شود که مردم به آن اعتماد کنند. روبیکا هرچند که هنوز زیر بار نرفته و کاربر زیادی جذب نکرده ولی ما می گوییم که این پیام رسان با توجه به هزینه هایی که برای آن شده  از نظر فناوری و نرم افزاری مشکلات سابق پیام رسان های ایرانی را ندارد.

طرح شبکه ملی اطلاعات، پایان‌بحش نگرانی‌ها

به اعتقاد همه صاحب‌نطران، آنچه که می‌تواند رافع دغدغه‌ها و نگرانی‌ها باشد، آنچنانکه برخی از کشورها به این امنیت دست یافتند، راه‌اندازی “شبکه ملی اطلاعات” است.

طرح شبکه ملی اطلاعات در کشور به اواخر سال ۱۳۸۴ برمی‌گردد و مهم‌ترین دلیل پیاده‌‌سازی این شبکه در آن سال‌ کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت اعلام شد.
عیسی زارع پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات چندی پیش در جمع نمایندگان، از مردم خواست به پلتفرم‌های داخلی نگاه ویژه‌ای داشته باشند، چرا که خیلی از این پلتفرم‌ها به مراتب بهتر از نمونه‌های خارجی هستند و قابلیت‌های بهتری دارند.
اجرای شبکه ملی اطلاعات به عنوان زیرساخت فضای مجازی کشور، اکنون حدود ۵۰ درصد پیشرفت داشته است.

در سند «ضرورت تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات» آمده که شبکه ملی اطلاعات به عنوان زیرساخت ارتباطی کل فضای مجازی، شبکه همه شبکه‌های کشور است.
این شبکه متشکل از زیرساخت‌های ارتباطی با مدیریت مستقل کاملاً داخلی، شبکه‌ای حفاظت‌شده نسبت به اینترنت و شبکه‌ای با امکان عرضه انواع محتوا و خدمات ارتباطی سراسری برای آحاد مردم است.