سرنخ‌‌ گزارش‌های بدون‌سند «سی‌ان‌ان» به کجا می‌رسد؟

به گزارش عصرقائم، جریان غالب رسانه‌ای غرب این روزها تمام توان و ابزارهای خود را به کار گرفته تا از اغتشاشات در ایران در راستای منافع سیاستمداران بهره‌گیری کند و به نظر می‌رسد برخی رسانه‌های غربی در این زمینه حتی خط‌مشی حرفه‌ای رسانه‌ای و اعتبار خود را نیز به میان گذاشته‌اند.

رسانه‌هایی که به نوعی خود را معتبر و مرجع می‌دانند و از سابقه‌‎ای چند ده‌ساله برخوردارند، اکنون گزارش‎هایی را منتشر می‎کنند که با این ادعای آنها سازگار نیست اما در کارزار کنونی به نظر می‌رسد در برابر مقاصدی که این رسانه‌ها در سر می‌پرورانند  اعتبار رسانه‌ای از اهمیت چندانی برخوردار نیست و باید فدا شود. در این بین شبکه آمریکایی سی‌ان‌ان که گوی سبقت را در انتشار اخبار غیرمستند و آمارسازی‌ها از دیگران ربوده، در چند مورد اقدام به انتشار گزارش‌هایی کرده که بررسی محتوایی آنها به‌جز گاف‌ها و تناقض‌های متعدد چیز دیگری را نشان نمی‌دهد. دروغ، اولین گام و  پایه و اساس جنگ ترکیبی است که علیه جمهوری اسلامی ایران تحمیل شده  و سی‌ان‌ان نیز به‌عنوان یک بازوی رسانه‌ای در این چرخه نقش ایفا می‌کند. بررسی گزارش‌های سی‌ان‌ان نشان می‌دهد گویا این رسانه خود را مرجع می‌داند و ادعاهایی را که از سوی رسانه‌ها و افراد دیگر مطرح شده، تایید می‌کند.

پرونده نیکا شاکرمی و گاف‌های سی‌ان‌ان
۳۰ شهریورماه پیدا شدن پیکر دختری در حیاط خلوت یک خانه در خیابان لبافی‌نژاد تهران به پلیس گزارش داده شد که بر اثر سقوط از پشت‌بام فوت شده و کوله‌پشتی و گوشی موبایل متوفی، روی سکوی پشت‌بام خانه چهارطبقه مجاور قرار داشت. فوت نیکا شاکرمی ۱۶ساله و اهل خرم‌آباد استان لرستان که در تهران زندگی می‌کرد، همزمان با اغتشاشات در ایران موجب شد  رسانه‌های معاند از این پرونده در پروژه کشته‌سازی خود استفاده کنند.

شبکه سی‌ان‌ان نیز همگام با جریان رسانه‌ای غرب و با انتشار دو فیلم، مدعی شد که نیکا شاکرمی در اغتشاشات بازداشت شده است. این شبکه خبری آمریکایی در گزارش خود برای اثبات بازداشت نیکا شاکرمی، استنادهای عجیبی مطرح کرده بود.
به عنوان مثال، حضور نیکا شاکرمی را در اغتشاشات دلیلی بر بازداشت وی مطرح کرده بود در صورتی که موضوع حضور وی از پیش و حتی از سوی مادر و خاله وی مطرح شده بود. از سوی دیگر سی‌ان‌ان مدعی شده بود نیکا شاکرمی در ساعت۲۰و۳۷دقیقه دستگیر و بازداشت و تلفن همراه وی از دسترس خارج شده است اما این ادعای سی‌ان‌ان به‌سادگی تماس‌های نیکا را با خانواده و اطرافیان پس از ساعت ذکر شده نادیده گرفته بود.

مادر نیکا در ویدئویی که درباره فوت دخترش منتشر کرده، می‌گوید  که بین ساعت ۱۱و۳۰ دقیقه تا ۱۱و۴۰ دقیقه شب با وی تماس گرفته و مادر دوست او نیز دائم با وی در تماس بوده است. مادر نیکا شاکرمی شب قبل از حادثه از طریق پیامک‌های متعددی از وضعیت او اظهار نگرانی می‌کند و خواستار برگشت وی به خانه می‌شود اما با وجود چند پیام ارسالی از طرف مادر وی از ساعت ۲۱و۲۶ دقیقه تا ۲۳و۵ دقیقه شب ۲۹شهریور و بی‌پاسخ گذاشتن آنها از طرف نیکا، سرانجام در ساعت ۴و۵۷دقیقه و ۴۸ثانیه بامداد ۳۰شهریور فقط در یک پیام خطاب به مادر می‌نویسد: تقصیر هیچ‌کس نبود!

پروژه جدید سی‌ان‌ان و ادامه گاف‌های متعدد
سی‌ان‌ان پس از گزارش خود درباره نیکا شاکرمی برای بار دوم گزارشی جدید منتشر کرد. این گزارش جدید در روز ۲۱نوامبر منتشر شده و ادعای «آزار و تجاوز جنسی» بازداشت‌شدگان را در ایران مطرح می‌کند.  گزارش جدید سی‌ان‌ان از ابعاد بسیاری قابل بررسی است و بررسی‌های دقیق آن تناقض‌ها را آشکار می‌کند. سی‌ان‌ان گزارش جدید خود را گزارش ویژه و به اصطلاح گزارش تحقیقی عنوان می‌کند اما الزامات یک گزارش ویژه و تحقیقی در آن به چشم نمی‌خورد، چراکه در یک گزارش تحقیقی استنادها و ارجاع‌ها به نهادها، سازمان‎ها، مقامات یا اسناد محکم و متقن صورت می‌گیرد اما در این گزارش اثری از این گونه ارجاع و استنادها به چشم نمی‌خورد. سی‌ان‌ان در تمام این گزارش خود فقط به گفته شاهدان و منابع استناد کرده و با بهانه امنیت از ذکر نام خودداری کرده است.
زمانی که در یک گزارش به یک منبع ارجاع داده می‌شود، طبیعتا اعتبار گزارش زمانی حاصل می‌شود که  افراد یا نهادهایی به‌جز تهیه کننده آن نیز بتوانند نوعی راستی‌آزمایی درباره ادعاها انجام دهند  یا اسناد و شواهد ارائه شده به حدی محکم باشند که جای هرگونه تردید و شبهه را برطرف کنند. ارائه شواهد و مدارک و حتی آمار کار دشواری نیست اما موضوع اعتبار سنجی آنها چه می‌شود؟
سؤال این است که آیا فرد و نهادی به جز سی‌ان‌ان نیز امکان بررسی این شواهد را دارد؟ بررسی این شواهد ارائه شده فقط در مجموعه داخلی سی‎ان‎ان امکان‎پذیر است. سی‌ا‌ن‌‎ان گزارش خود را به شیوه‌ای داستان‌وار آغاز می‌کند و به بیان نقل قول افرادی می‌پردازد که به‌هیچ عنوان مشخص نیست آنها چه کسانی هستند، نامی از فردی به میان نمی‌‎آید و ارجاع به یک نهاد معتبر در این گزارش وجود ندارد.
سی‌ان‌ان حتی در روایت خود از پرونده آرمیتا عباسی، دائم از واژه‌هایی مانند ظاهرا و احتمالا استفاده می‌کند. این شبکه خبری آمریکایی در بخشی از گزارش خود به ویدئوهایی ادعایی اشاره می‌کند که ظاهرا آزار جنسی زنان  معترض را در خیابان‌ها نشان ‌دهند!
سی‌ان‌ان در پایان گزارش خود اذعان می‌کند که برای گزارش خود به منابع و بازماندگانی که آزادی و امنیت خود را برای گزارش آزار جنسی به خطر انداخته‌اند، متکی بوده است. این تنها توضیح سی‌ان‌ان از مدارکی است که گزارش خود را بر اساس آنها تهیه‌کرده است. در بررسی یک گزارش برای اثبات داده‌‎ها به عنوان مثال به اطلاعات منتشر شده از سوی یک نهاد دولتی ارجاع داده می‌شود که با مراجعه به آن نهاد می‌توان داده‌ها را راستی‌آزمایی کرد اما در گزارش اخیر اثری از این‌گونه ارجاعات نیست. سی‌ان‌ان در بخش‌های ابتدایی گزارش از فردی به نام هانا سخن می‎‌گوید و از ذکر نام وی به بهانه امنیت خودداری می‌کند و در طول گزارش روایت‌هایی از این فرد ادعایی مطرح می‌شود. شاهدان دیگر نیز به همین ترتیب بدون هیچ نام و نشانی در این گزارش به چشم می‌خورند که سی‌ان‌ان از آنها روایت‌هایی را بازگو می‌کند. اما این افراد چه کسانی هستند؟ آیا این افراد وجود خارجی دارند؟ چگونه می‌توان این ادعاها را راستی‌آزمایی کرد؟

منبع: روزنامه جام جم