وقتی کتاب گل سرسبد دورهمی‌های مردم یک روستا می‌شود

به گزارش عصرقائم، در سال ۱۳۷۲، ۲۴ آبان ماه به عنوان روز کتاب و کتاب‌خوانی تعیین و در تقویم جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسید. این روز، یکی از روزهای هفته کتاب و فرصتی برای بازخوانی فواید کتاب است‌.

اگرچه در دهه اخیر کتب موجود در فضای مجازی گنجانده شده در موبایل های هوشمند رقیب تقریبا قدری برای کتاب محسوب میشوند اما هیچ چیز جای کتاب‌های واقع در کتابخانه‌ها را نمی‌گیرد، کتاب‌هایی در اندازه و رنگ های مختلف که هر یک به نامه سربسته‌ای می مانند که مطالعه آن‌ها خالی از لطف نیست.

قطعا همه ما حتی شده یک بار از جلوی نمایشگاه‌های کتاب یا کتاب‌فروشی‌هایی با تخفیف ۵۰درصدی عبور کرده ایم، ارزان بودن، در دسترس بودن و ماندگاری از جمله خصوصیات بارز کتاب این یار دیرین و دوست راستین انسان از گذشته‌های دور تا کنون بوده و هست.

به استناد آمارها، شاید امروزه نسبت به گذشته از طرفداران کتاب کاسته و یا کتاب مظلوم واقع شده باشد اما هنوز هم هستند کسانی که به کتاب و کتابخوانی علاقه دارند و این مهر و محبت را با دیگران به اشتراک می‌گذارند؛ آن‌ها برای ترویج کتابخوانی ایده‌هایی نو دارند، ایده‌هایی که منصه ظهور گذاشته شده و حرفی برای گفتن دارد.

شهیده آقاجانی مسئول کتابخانه شهید عشقعلی آقاجانی روستای مرزون آباد شهرستان بابل که کتابدار کتابخانه این روستای برگزیده در هشتمین جشنواره روستاها وعشایر دوستدار کتاب است، ناگفته‌هایی دارد که گویی از زبان کتاب‌های واقع در کتابخانه باصفای این روستا نقل می‌شوند‌.

اما قبل از اینکه پای صحبت‌های جالب این بانوی دوستدار کتاب بنشینیم بد نیست که بدانیم، ” کتابخانه این روستا در سال ۱۳۹۴ در زمینی به مساحت ۳۵۰ مترمربع و زیربنای ۲۹۰مترمربع در زمین اهدایی خانواده شهید عشقعلی آقاجانی و کمک مالی یک میلیارد ریالی حاج محمود یزدان پور، خیّر اهل روستای درویش خیل ساخته شد و مورد بهره‌برداری قرار گرفت.

همچنین اینکه روستای مرزون آباد دارای یک هزار و ۳۰۰ نفر جمعیت بوده و کتابخانه عمومی شهید عشقلی آقاجانی تنها کتابخانه روستایی است که ۶۳۰ عضو و ۷ هزار جلد کتاب دارد.

به گفته خانم آقاجانی این کتابخانه دارای ۵ هزار جلد کتاب بزرگسال، یک هزار و ۸۰۰ جلد کتاب کودک و نوجوان، ۵۳۰ جلد کتاب کمک درسی و ۲هزار و ۳۸ نشریه بوده است.

*قرار بود درب کتابخانه بسته شود!

وی می‌گوید: در ابتدا کمتر کسی فکر می‌کرد که این کتابخانه بتواند در میان مردم این روستا جایگاهی یابد و بعد از مدتی احتمالا بسته خواهد شد اما جای بسی خرسندی است که توانسته است مردم این بخش را عاشق مطالعه کند، این عشق به مطالعه در فرهنگ این روستا اثرات بسيار مطلوبی برروی جوانان و نوجوانان گذاشته است و باعث شده که با فاصله گرفتن از فضای مجازی با فرهنگ مطالعه آشنا شوند.

مسئول کتابخانه شهید عشقلی آقاجانی درباره انتخاب روستای درویش خیل به عنوان روستای دوستدار کتاب، توضیح می.دهد: این جشنواره به مانند همه ساله با محوریت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می‌شد که سال گذشته از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با این جشنواره آشنا شدم و در آن شرکت کردم و خوشبختانه این کتابخانه توانست مقام خوبی را در اين جشنواره کسب کند.

*عشق و علاقه‌ای که از خانواده‌ها شروع شد

به اذعان خانم آقاجانی در واقع نقطه آغازین ایجاد عشق و علاقه به کتاب و کتابخوانی از خانواده آغاز می‌شود، پس لازم و ضروری است که خانواده‌ها به صورت عملی به فرزندان خود مطالعه را بیاموزند زیرا یکی از مهم‌ترین کارهایی که می‌تواند آفت جهل را در جامعه ازبین ببرد‌ مطالعه است.

مسئول کتابخانه عمومی شهید عشقعلی آقاجانی با بیان اینکه امروز با وجود گوشی‌های هوشمند و فضای مجازی دیگر امانت کتاب صرف و انباردار کتاب بودن از سوی کتابداران پذیرفته نیست، تاکید می‌کند: بلکه باید کتابخانه را به پایگاه فرهنگی فعال برای اهالی محل تبدیل کرد تا بتوان فرهنگ مطالعه را در جامعه نهادینه کرد پس لازم است کتابداران نیز با برنامه‌های متنوع اعضای کتابخانه را به آمدن به این محل تشویق کنند که در این راستا کتابخانه شهید عشقعلی آقاجانی با اجرای برنامه‌های متنوعی مانند نشست با کتابخوان‌ها وهمچنین برنامه‌های متنوع اردویی و تفریحی و برگزاری دوره‌های قصه‌خوانی و شرکت در کلاس‌های متنوع آموزشی توانسته است جایگاه خوبی را در بین اعضا کسب کند.

*اینجا هم کتاب‌گریزی معضلی بود

آقاجانی خاطرنشان می کند: یکی از مشکلات و کاستی‌های جامعه روستایی ما مشغله‌کاری فراوان و گریز از کتاب و پایین بودن سطح فرهنگ مطالعه است‌ این نقیصه، ریشه‌ها و علت‌های مختلفی می‌تواند داشته باشد که شاید در رأس آنها “عدم احساس ضرورت” است، در این راستای این کتابخانه با ارائه کتاب‌های تخصصی کشاورزی توانسته است مشکلات پیش رو را حل کند و پای کشاورزان را به کتابخانه براساس نیازشان باز کند.

وی با بیان اینکه کتاب خواندن از عادات باارزشی است که باید در جامعه همه‌گیر شود، عنوان می‌کند: همه بزرگان در طول تاریخ به این نکته تاکید کردند که سعادت یک جامعه در گرو میزان علاقه‌ی مردم آن جامعه به دانستن و کسب علم به خصوص از طریق مطالعه است پس همگان باید تلاش کنند که فرهنگ مطالعه در جامعه بسط و گسترش یابد.

* اجرای برنامه‌های شاخص فرهنگی

خانم آقاجانی در بخش دیگری از سخنانش به اجرای برنامه‌های شاخص فرهنگی در روستا اشاره کرده و ادامه میدهد: برگزاری کارگاه‌های آموزشی اعم از نقاشی، گلدوزی، خوشنویسی، جواهردوزی و غیره، نشست با کشاورزان محله در روز جهاد کشاورزی (که با استقبال خوبی روبرو شد) و همچنین برنامه شب یلدا با همکاری هیات امنای مسجد و کمک دهیار، برنامه “پنجشنبه‌ها تفریحگاه کودکان کوچه” که با هدف برپایی برنامه فرهنگی در داخل کتابخانه با کشاندن بچه‌های محله در کوچه به این مکان، برگزار شده بود، برگزاری مسابقه فرهنگی با سیره ائمه اطهار که جایزه‌اش سفر به مشهد مقدس بود)و غیره از جمله برنامه‌های اجرا شده د راستای ترویج کتابخوانی در روستا در طول یک سال گذشته بوده است.

وی با تاکید بر اینکه ما برنامه‌های مختلف دیگری را در طول سال انجام دادیم میگوید: قصد دارم در آینده (برنامه‌ای تحت عنوان کتاب در قهوه خانه را اجرا کنم) چرا که در اطراف روستای ما قهوه‌خانه و قلیان‌سرا زیاد به چشم میخورد و جوانان زیادی نیمی از روز خود را در این مکان‌ها می‌گذارند تلاش بر این دارم تا ضمن ایجاد ارتباط با مدیران این مکان‌ها کتاب را وارد این محیط کنم.

این کتابدار یادآور می‌شود: همچنین برنامه مسجد و کتابخانه به این صورت که داخل مسجد محله کتابخانه کوچکی راه‌اندازی کنم تا افراد مسجدی و مذهبی کم حوصله این قشر راهم کتابخوان کنیم و احساس می‌کنم در جذب عضو هم موثر باشد، برنامه دیگری با عنوان نذر فرهنگی با تهیه قلکی برای جمع آوری از اعضا در طول سال برای خرید کتاب‌های پرطرفداری که در کتابخانه موجود نیست.

*کلام آخر

وی در پایان تاکید میکند: روی صحبتم با کتابداران است اینکه الان فرصت خوبی برای برنامه‌ریزی برنامه‌های فرهنگی است تا افراد را به محیط کتابخانه بخوانند چون اگر بخواهیم فقط پشت میز بنشینیم و در حد امانت دادن و ثبت کتاب باشد خیلی موثر نیست چرا که اعضا با در دست داشتن موبایل‌های هوشمند کمتر جذب کتاب‌خوانی می‌شوند.

اینها سخنان یک کتابدار باانگیزه بود، او برای برگزاری تک تک برنامه‌هایی که ذکر شد تلاش کرد تا به نتیجه رسید، روستای مرزون آباد اکنون روستای برگزیده در هشتمین جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب است و به‌نوعی گام مهمی در ترویج فرهنگ کتابخوانی و مطالعه برداشته و قرار است در آینده کتاب خودش را در سینی چای نباتی که جلوی جوانان روستا گذاشته می‌شود باز کند؛ یعنی جوانان لحظات مفرح و شاد خود را با چاشنی کتابخوانی به ثبت می‌رسانند.