چرا سوریه به جنگ نیابتی دچار شد؟

به گزارش عصرقائم، در مقدمه کتاب می‌خوانیم: از جمله مفاهیم بنیادینی که دانش مطالعات منطقه‌ای و عرصه روابط‌ بین‌الملل را در دهه دوم قرن بیست و یک (به‌ویژه در منطقه غرب آسیا)، تحت تأثیر جدی قرار داده، مفهوم «جنگ نیابتی» است. هرچند مصادیق این مفهوم از دیرباز در سطوح مختلف منازعات و مخاصمات به چشم می‌خورد اما بروز تحولات عمیق سیاسی و نظامی منطقه غرب آسیا (از سال ۲۰۱۱ تا امروز) و به‌کارگیری «جنگ نیابتی» به عنوان راهبرد اساسی قدرت‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، جهت تأثیرگذاری بر این تحولات، موجب رواج این مفهوم در میان رسانه‌ها و به دنبال آن در ادبیات آکادمیک شده است.

در همین راستا، جمهوری اسلامی ایرن از جمله نخستین کشورهایی است که در دوران معاصر با این شکل خاص از منازعه روبه‌رو شده و به همین دلیل حوزه‌های تصمیم‌سازی و به تبع آن مراکز دانشگاهی با هدف دفاع از امنیت و منافع ملی ناگزیر از شناخت جدی این مفهوم مطالعه مصادیق آن در دوران معاصرند. از این رو اثر حاضر با هدف شناخت نظری این مفهوم و مطالعه آن در عرصه واقعیت به رشته تحریر درآمده است.

در این پژوهش پس از مرور ادبیات رایج درباره مفهوم جنگ نیابتی، تعریف اختصاصی این اثر ارائه شده تا نواقص موجود در تعاریف رایج درباره این مفهوم، برطرف و قدرت انطباق آن با موضوع مورد مطالعه (بحران سوریه) افزایش یابد. این تعریف، برآمده از بررسی مصادیق مختلف این مفهوم در دوران معاصر و به‌ویژه در جغرافیای منطقه غرب آسیا است؛ چراکه هدف نهایی از انجام چنین پژوهش‌هایی، تلاش برای تبیین و صورت‌بندی روشمند وقایع پیرامونی با هدف حفظ و ارتقای امنیت ملی است.

در گام دوم و با هدف بررسی مصداقی مفهوم جنگ نیابتی، بحران سوریه به عنوان یکی از جدی‌ترین عرصه‌های به‌کارگیری این مفهوم مورد مداقه و کنکاش قرار گرفته و لذا، تاریخ معاصر سوریه به اجمال بررسی شده تا زمینه‌های شکل‌گیری جنگ نیابتی در این کشور مورد شناسایی قرار گیرد.

کتاب «جنگ نیابتی، چیستی و چرایی: مطالعه موردی، بحران سوریه ۲۰۱۱-۲۰۱۸» نوشته محمد صادق کوشکی در ۱۴۲ صفحه با شمارگان ۵۰۰ نسخه و با قیمت ۶۰ هزار تومان در سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران منتشر شده است.