بارش‌های اخیر کفاف کم‌آبی را نمی‌دهد

به گزارش عصرقائم، در یادداشتی در روزنامه اطلاعات آمده است: «بارندگی‌هایی که از ابتدای این هفته بخش‌های وسیعی از کشور را فراگرفته و حتی موجب تعطیلی مراکز آموزشی و ادارات در برخی از استان‌ها شده است، هرگز کفاف تأمین آب ماه‌های آینده و جبران خشکسالی گذشته را نمی‌کند. گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی سال‌های اخیر، ایران را در معرض یکی از خشک‌ترین دوران‌های تاریخی خود قرار داده است؛ به گونه‌ای که برای نخستین بار در ۵۴ سال گذشته سه دوره متوالی خشکسالی را سپری کرده‌ایم و اینک حجم ذخایر آبی کشور به کمترین حد در نیم‌قرن اخیر رسیده است. طبق آمار رسمی میانگین بارش های جوی ایران در ۱۱۵ روز سپری‌شده از سال آبی جاری، هنوز به ۷۰ میلی متر نرسیده است و این یعنی از میانگین بارش‌ها در شرایط طبیعی حدود ۳۵درصد عقب هستیم. پارسال هم با ۲۸درصد کسری بارندگی‌ها نسبت به سال قبل از آن به پایان رسید و سه سال پیش هم مجموع بارندگی‌های کشور ۲۰درصد از دوره ماقبل کمتر بود.

کاهش بارش‌ها حتی در مناطق پُرآب شمال کشور کاملا مشهود است و استان‌های گیلان و مازندران که در شرایط طبیعی بارش‌هایی به میزان ۱۰۰۰ میلیمتر در سال دارند، ظرف سه سال گذشته زیر خط نرمال بوده‌اند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد هم‌اینک در ۲۶ استان از ۳۱ استان کشور با کاهش بارش‌های جوی به میزان ۲۰ تا ۹۵درصد نسبت به سال قبل روبه‌رو هستیم. در تهران هم که حدود ۲۴درصد از جمعیت کشور را در خود جای داده است، شرایط بارشی حدود ۵۱ درصد نسبت به دوره بلندمدت ۵۴ سال گذشته و حدود ۴۲ درصد نسبت به پارسال کاهش دارد.

اُفت متوالی بارش‌های جوی زمینه فشار بیش از حد به ذخایر آب پشت سدها و همچنین منابع آب‌های زیرزمینی کشور را فراهم کرده است.

مجموع ذخایر آب‌های زیرزمینی قابل استحصال ایران که یک دهه قبل حدود ۱۴۰ میلیارد متر مکعب بود، اکنون به ۱۰۰ میلیارد متر مکعب رسیده و فشار بیش از حد برداشت آب در چاه‌های کشاورزی باعث شده تا در ۴۰۰ دشت از مجموع ۶۰۹ دشت کشور با فرونشست سریع سطح زمین روبه‌رو شویم.

حجم پرشدگی تمامی سدهای کشور در شرایط فعلی کمتر از ۶۰ درصد است و سرمای هوا هم باعث شده تا ذوب برف در ارتفاعات به تاخیر افتاده و میزان ورودی مخازن سدها کاهش یابد.

برفی که در سه روز گذشته اغلب استان‌های شمالی و غربی کشور را سفیدپوش کرده، فقط یک توده حجیم و کم‌تراکم است که به محض پایان سرما در هفته آینده، آب می‌شود و عمر آن به مصارف بهاره و تابستانی نخواهد رسید.

در خوش‌بینانه‌ترین حالت، حتی اگر شرایط طبیعی بارش‌ها تا پایان زمستان ادامه یابد، فقط ۲۰درصد از کسری منابع آبی کشور جبران خواهد شد و همچنان با ۸۰درصد کسری انباشته‌شده در سه سال اخیر روبه‌رو هستیم که به هیچ عنوان با رژیم بارش‌های بهاره و تابستانه جبران نخواهد شد.

غرض از بیان این نکته آن است که نباید فریب سه روز برفی اخیر را بخوریم و صرفه‌جویی در مصرف آب را از یاد ببریم. سرانه مصرف آب در ایران همچنان دو تا سه برابر بیش از متوسط سرانه جهانی است و ادامه این روند اتلاف آب در کشور باعث خواهد شد تا در تابستان آینده برای تأمین آب شهرهای پرجمعیت با یک بحران بزرگ مواجه شویم.»