پیشنهادی برای جلوگیری از تخریب‌های اصفهان

به گزارش قائم آنلاین، خبرها و گزارش‌های تخریب و وضعیت نامناسب آثار تاریخی در استان اصفهان گاهی اوقات آن‌قدر زیاد است که موج انتقادها، مدیریت شهری و میراث فرهنگی در این استان را زیر سوال می‌برد و حتی فعالان و دوستداران میراث فرهنگی درخواست تغییر این مدیریت‌ها را به عنوان یک عامل بحران‌زا در اصفهان تاریخی مطرح می‌کنند؛ این در حالی است که سیداحمد محیط طباطبایی، رئیس ایکوم ایران و مدیر پایگاه میراث فرهنگی زواره، تنها راه حل برطرف کردن این مشکل را تبدیل اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان به یک سازمان می‌داند.

سیداحمد محیط طباطبایی، مدیر پایگاه میراث فرهنگی بافت تاریخی زواره، ترجیح می‌دهد پرسش خبرنگار ایسنا درباره تاکید سال‌های گذشته‌اش برای ایجاد یک اداره‌ میراث فرهنگی در زواره جدای از شهرستان اردستان را در سطح بالاتری پاسخ دهد.

او می‌گوید: در حال حاضر زواره یک پایگاه بافت تاریخی دارد که فقط چند هکتار بافت تاریخی را در برمی‌گیرد، اما دیگر بناهای تاریخی قرارگرفته در خارج از این بافت تحت مدیریت اداره میراث فرهنگی شهرستان اردستان هستند. باید یک اتفاق خوب در زواره رخ دهد. معتقدم باید ایجاد یک اداره جداگانه در این شهر را حتی در سطح بالاتری دید.

وی با بیان این‌که استان اصفهان استانی نیست که بتواند با یک اداره کار کند، ادامه می‌دهد: میراث فرهنگی این استان باید در سطح سازمان میراث فرهنگی اداره شود و این یعنی اداره‌هایی مرکب از پنج اداره کل زیرمجموعه آن باشند.

رئیس ایکوم ایران یکی از این اداره کل‌های مرکب پیشنهادی را در محدوده‌ کاشان تا نائین تعریف می‌کند و می‌گوید: محور «کاشان، نطنز، بادرود، مهاباد، زواره، اردستان و نائین» را می‌توان در یک اداره کل دید.

او با تاکید بر این‌که میراث‌ فرهنگی امروزِ اصفهان نمی‌رسد به همه این بخش‌ها با یکدیگر سرکشی و در آن‌ها فعالیت کند، اضافه می‌کند: یک بحث اصلی باید مدنظر باشد که استان اصفهان نمی‌تواند اداره کل باشد، مدیرانِ آن در حال حاضر جز خون دل خوردن کاری از دستشان برنمی‌آید. مدیر آن باید دستِ کم ماهی یک بار به همه حوزه‌های خود سر بزند.

محیط طباطبایی حتی با تقسیم‌بندی بخش‌های غربی و شرقی استان اصفهان به عنوان اداره کل‌هایی متمایز از یکدیگر مانند «تیران، نجف‌آباد، خوانسار و گلپایگان» در بخش غربی استان ادامه می‌دهد: محور چهارباغ نیز آن‌قدر ظرفیت دارد که یک اداره کل جداگانه آن را مدیریت کند.

او اضافه می‌کند: تا قبل از انقلاب اسلامی وقتی مقامات رسمی کشور به اصفهان می‌رفتند نفر اول در سطح استقبال مسئول فرهنگی استان بود نه استاندار. فرهنگ در این استان شوخی‌بردار نیست. اگر بخواهند در هر نقطه از این استان حتی یک کانال کوچک آب هم بکشند باید از مدیر میراث فرهنگی اجازه بگیرند و آن مدیریت باید حرف آخر را بزند.

برای تملک سرهنگ‌آباد فقط نیاز به یک جلسه‌ انتقال است

او با تاکید بر این‌که براساس تقسیم‌بندی امروزی حتی آثار تاریخی مانند “بنای سرهنگ‌آباد” در پایگاه بافت تاریخی زواره قرار نمی‌گیرد، ادامه می‌دهد: مالک خانه‌ سرهنگ‌آباد ابراز تمایل کرده این خانه‌ تاریخی را به میراث فرهنگی واگذار کند. معتقدم اگر کاری جز این انجام شود، انجام مرمت و هر کاری برای این بنا پول دور ریختن است.

وی می‌افزاید: در آخرین بازدید حضوری معاونت میراث فرهنگی کشور که با حضور نماینده مجلس منطقه و مدیر اداره از سرهنگ‌آباد انجام شد، علاوه بر عملیات فوری در جهت نجات‌بخشی و یک پست نگهبانی برای این بنا، قرار شد مالک اصلی که بیشترین سهم را دارد، در جلسه‌ای با مدیریت میراث فرهنگی عملیات انتقال مالکیت را انجام دهد. او می‌خواهد خانه‌اش را ببخشد. فقط باید یک جلسه‌ دیگر برگزار شود.

از مسجد پامنار تا خانه‌های تاریخی که درشان به روی گردشگران باز می‌شود

محیط طباطبایی همچنین درباره دیگر اقدامات انجام‌شده برای شهر تاریخی زواره می‌گوید: مطالعات باستان‌شناسی مسجد پامنار زواره قبل از نوروز انجام شد و با تهیه‌ طرح مرمت مسجد و ابلاغ اولیه‌ آن دیگر اقدامات در دست انجام است.

او با بیان این‌که مناره این مسجد دومین مناره کتیبه‌دار بعد از مناره مسجدجامع ساوه باقی‌مانده از قرن پنجم است، ادامه می‌دهد: مناره پامنار متعلق به دوره سلاجقه اول و زمانی است که “علی ابن حسن زواره‌ای” نایبِ حسن صباح در زواره بود و با گرفتن اجازه برای ساخت قلعه، یک قلعه اسماعیلیه در منطقه احداث می‌کند که البته در زمان هلاکوخان ویران می‌شود و در همان حمله نیز جدِ همه‌ طباطبایی‌ها، سادات بهاءالدین حیدر طباطبایی، در  جلو خانه‌ای با همان نام امروزی، مقابل مغول‌ها می‌ایستد و برای مردم زمان می‌خرد که آن‌ها از زیرزمین فرار کنند و به بیرون حصار بروند، قبر او نیز امروز در در همان خانه و به عنوان یک موزه است.

مدیر پایگاه بافت تاریخی زواره اضافه می‌کند: این مسجد و بافت تاریخی زواره هر کدام به صورت جدا ثبت هستند، همچنین خانه بهاءالدین حیدر نیز به صورت جداگانه در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

او ادامه می‌دهد: با گرفتن اعتبار برای مرمت پایگاه یکی از خانه‌های قدیمی با نام خانه “چهارصفه” را به عنوان دفتر پایگاه انتخاب کردیم.

محیط طباطبایی همچنین به ایجاد چند خانه تاریخی زواره به عنوان مرکز گردشگری و توریستی در این شهر اشاره دارد که به گفته او، برای فعال‌تر شدن نیاز به همراهی بیشتری دارند.

قطار گردشگری زواره؛ ظرفیت جدید زواره

او در ادامه با اشاره به هماهنگی ایجادشده بین شورای شهر و شهردار زواره برای معرفی این شهر تاریخی از طریق راه‌آهن سراسری می‌گوید: یک ایستگاه راه‌آهن در زواره ایجاد شده که تا امروز برای آن بلیتی جداگانه فروخته نشده است و مردم برای رفتن به زواره باید بلیت شهرهای دیگر را تهیه کنند تا به آن شهر برسند.

محیط طباطبایی با اشاره به این‌که تا قبل از ماه مبارک رمضان قطار گردشگری زواره راه‌اندازی شد و  سه بار نیز تورهای یک‌روزه به این شهر برد، ادامه می‌دهد: اگر بتوان ایستگاه راه‌آهن زواره را به یک ایستگاه متمرکز تبدیل کرد، قطار گردشگری زواره می‌تواند تورهای یک شب و دوروزه ایجاد کند و حتی امکان بازدید از اردستان، زواره و مهاباد با یکدیگر ایجاد شود.