در حوزه حقوق بشر تنها با یک راهکار نمی‌توان اوضاع را بهبود بخشید

به گزارش قائم آنلاین، شهیندخت مولاوری عصر شنبه (۱۳ مرداد) در نشست «حقوق بشر؛ از موانع تا راهکارهای تحقق و توسعه در ایران امروز»، ضمن تسلیت مصیبت وارده به عبدالفتاح سلطانی، با بیان اینکه “لازم است سالروز صدور فرمان مشروطیت را تبریک گفت”، اظهار کرد: با توجه به آیه ۷۹ سوره اسرا خداوند می‌فرماید ما ابنای بشر را کرامت بخشیدیم. در رابطه با روز صدور فرمان مشروطه می‌توان گفت یکی از مهمترین تحولات سیاسی ایران در صد سال اخیر همین صدور فرمان مشروطیت محسوب می‌شود. مقدمه منشور حقوق شهروندی این است که تاریخ معاصر ایران را آیینه‌ای روشن از مطالبات و آزادیخواهی‌های مردم می‌داند. دوام مشروعیت و قدرت حکومت در رضای شهروندان و ایفای حقوق آنها قرار دارد.

دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور حقوق شهروندی با اشاره به اینکه اولین گزارش سالانه منشور حقوق شهروندی امروز (یکشنبه ۱۴ مرداد) اطلاع‌رسانی خواهد شد، عنوان کرد: اگر به صورت علمی سالی دو بار این گزارش ارائه شود، می‌تواند تأثیر زیادی در تحقق منشور داشته باشد. در بحث حقوق بشر باید سه ساحت را مورد توجه قرار داد. اول گفتمان منطقی و فلسفی بشر، دوم گفتمان قانونی که از ایده به سمت عمل و قاعده حرکت می‌کند و سوم، گفتمان سیاسی – اجرایی است که باید شکل بگیرد تا شاهد تحقق حقوق بشر باشیم. برای بررسی دستاوردها و ناکامی‌های حقوق بشر به ناچار باید در این چارچوب‌ها حرکت کنیم.

وی خاطرنشان کرد: شاید ما در یکی از این گفتمان‌ها نقص‌هایی داشته باشیم که باید در هر بحثی از حقوق بشر به آن توجه کرد. دولت‌ها یعنی حاکمیت‌ها مسئولیت اصلی در احترام و تحقق حقوق بشر را دارند. مسئولیت اصلی در این حیطه متوجه دولت‌هاست. ما به اندازه کشورهای جهان با موانع محلی برای احقاق و توسعه حقوق بشر روبرو هستیم که شامل موانع تاریخی، اجتماعی و فرهنگی می‌شود. موانع دیگر خاص جوامع خاص است که از آن با عنوان موانع منطقه‌ای حقوق بشر یاد می‌شود.

مولاوردی افزود: در کشوری مثل کشور ما به مجموعه ای از موانع محلی مانند ازدواج‌های زودهنگام می‌رسیم. اینجاست که با طیف گسترده‌ای از موانع ملی، منطقه و جهان‌شمول روبرو می‌شویم. این ملاحظه را باید جدی گرفت. از طرف دیگر لازم است در مقایسه با کشورهای در حال توسعه بررسی شود که این جوامع با چه موانع و راهکارهایی مواجه هستند. یکی از مواردی که در این جوامع وجود دارد این است که ارتباطات رسانه‌ای و تکنولوژی رو به پیشرفت اطلاعات، منجر به افزایش انتظارات شهروندان شده است.

دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور حقوق شهروندی، بیان کرد: بستگی دارد ما از چه زاویه‌ای به حقوق بشر می‌نگریم تا براساس آن موانع و راهکارها را بیان کنیم. ما از مباحث بنیادی مانند تعریف حقوق بشر یعنی حقوقی که بما هو انسان تعلق می‌گیرد عبور کرده‌ایم اما هنوز با چالش و مانع روبرو هستیم. ساز وکارهای اداری، قضایی و شبه‌قضایی اگر کارآمد نباشند قطعا برای شهروندان جامعه حتی اگر حق و حقوقی برایشان شناخته شده باشد، تأثیرگذار است. ملاحظه دیگر این است که در حوزه حقوق بشر که حوزه پیچیده و چندوجهی است تنها با یک راهکار نمی‌توان اوضاع را رو به بهبودی برد.

مولاوردی با بیان اینکه باید دید رویکرد ما در تحقق حقوق بشر حق‌محور است یا راهکار محور، گفت: ما در کشور خود باید به تعهدات کشور در خصوص اسناد بین‌المللی و تعهدات موجد حق توجه کنیم. در این چهار دهه برای کاهش بار این تعهدات رویکردهای مختلفی را اتخاذ کردیم. از طرفی اعتراض به اسناد که به زعم ما با شرع مطابقت ندارد را داشتیم. برای اولین‌بار یک دولت اراده خود را برای احقاق حقوق شهروندان در قالب منشور حقوق شهروندی به نمایش گذاشت. ما نهادینه‌سازی را از ابتدای این مسیر آغاز کردیم. گزارشی را که ارائه می‌شود در معرض نقد عموم شهروندان قرار می‌دهیم و از هر نقد و پیشنهادی استقبال می‌کنیم.

بر اساس این گزارش، این نشست با حضور شهیندخت مولاوردی دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور حقوق شهروندی، علی اکبر گرجی ازندریانی معاون ارتباطات و پیگیری اجرای قانون اساسی ریاست جمهوری، سید ناصر سلطانی وکیل دادگستری و استاد حقوق عمومی دانشگاه تهران برگزار شد.