تغییرات برنامه درسی شیمی مبتنی بر شایستگی در دانشگاه باشد

به گزارش قائم آنلاین، دکتر مهشید گلستانه استاد دانشگاه فرهنگیان اصفهان ضمن تبیین وظایف آموزش عالی و اهداف برنامه درسی آموزش عالی درباره علل نیاز به بازنگری برنامه‌های درسی با توجه به نظرات محققان و دانشمندان شیمی، گفت: عدم توفیق برنامه‌های درسی آموزش عالی در پرورش و تقویت شایستگی‌های مورد نیاز دانش آموختگان، عدم سازگاری برنامه‌های درسی با تقاضای بازار کار و عدم توانمندسازی دانشجویان برای ایفای نقش موثر در دنیای کار متغیر امروزی نیاز به بازنگری برنامه‌های درسی را نشان می‌دهند.

وی ادامه داد: یکی از راه‌های برون‌رفت از این شرایط، استقرار نظام آموزش مبتنی بر شایستگی است.

گلستانه منظور از برنامه‌ریزی درسی مبتنی بر شایستگی را برنامه‌ای دانست که بر اساس دانش، توانایی، مهارت و نگرش مورد نیازی که دانش آموخته یک رشته برای موفقیت در حرفه‌اش باید داشته باشد، طراحی و تدوین شده است.

وی منفک بودن کسب دانش‌ها و مهارت‌ها را یکی از ضعف‌های برنامه درسی سنتی شیمی دانست و گفت:‌ در برنامه‌های درسی سنتی آموزش نگرش‌ها و مهارت‌های عملی (مثل مهارت‌های بین فردی، مدیریتی و ارتباطی) کم است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: دوره‌های کارشناسی ارشد شیمی به طور عمده به پنج گرایش کلاسیک (تجزیه، آلی، معدنی، شیمی فیزیک و بیوشیمی) تقسیم‌بندی می‌شود و امروزه ظهور رشته‌های بین رشته‌ای جدید و خصوصیات رو به رشد چند رشته‌ای بودن تحقیقات شیمیایی، این تقسیم‌بندی کلاسیک شیمی را زیر سوال برده است. در نتیجه بنابر نظرات دانشمندان و محققان، برنامه درسی مبتنی بر شایستگی با سه گرایش تجزیه، سنتز و مدل‌سازی همراه با بازتعریف سطوح دانشی، مهارتی و نگرشی پیشنهاد شده است.

وی یکی از نتایج مهم برنامه درسی مبتنی بر شایستگی را کارآفرینی که یکی از مهمترین ویژگی‌های دانشجویان در طول تحصیلات دانشگاهی است، دانست.

در ادامه این کنفرانس سوسن نادری، دبیر شیمی مقطع دبیرستان از استان مرکزی به تحلیل محتوای کتب شیمی پایه یازدهم و دوازدهم پرداخت.

نادری گفت: بر اساس نتایج حاصل از تحلیل محتوای کتب شیمی ۱ و ۲ می‌توان نتیجه گرفت که ارتباط عمودی قابل توجهی بین این دو کتاب وجود دارد و مطالبی که در شیمی ۱ مطرح شده در شیمی ۲ تکمیل می‌شود. بیشترین ارتباط عمودی بر اساس شاخص تداوم بر آشنایی با رسم آرایش الکترونی عنصرها و بر اساس شاخص توالی در آشنایی با مولکول‌های قطبی و ناقطبی است. آرایش الکترونی عنصرها از الگوی خاصی پیروی می‌کند و با توجه به آن در هر دو کتاب تقریبا یکسان مطرح شده است که معقول است.

وی در ادامه یکی از اشکالات کتاب‌های شیمی ۱ و ۲ را حجم زیاد مفاهیم و عنوان‌های مطرح شده در این دو کتاب دانست و گفت:‌ بسیاری از عنوان‌ها به اختصار در حاشیه کتاب آورده شده و مستلزم توضیح کافی در کلاس درس است و این با زمان اختصاص یافته جهت تدریس درس شیمی ۱ در برنامه هفتگی هماهنگ نیست. از طرفی برخی از مفاهیم کتاب شیمی ۱ با توان دانش‌آموزان مناسب نبوده و یادگیری این مفاهیم بسیار دشوار و وقت‌گیر است و نمی‌توان در تدریس آنها را بسط داد.

نادری پیشنهاد داد تا از وسعت مفاهیم و عنوان‌ها در دو کتاب به ویژه شیمی ۱ کاسته شود تا دانش‌آموزان بتوانند به سواد علمی شیمی لازم دست پیدا کنند و زمان اختصاص یافته به این دو کتاب در تدریس در برنامه هفتگی افزایش یابد.

نادری افزود: همچنین برخی مباحث مطرح شده در شیمی ۱ مانند غلظت مولی و انحلال پذیری و مباحث پلیمرها در شیمی ۲ با توان ذهنی دانش آموزان مناسب نیست و بهتر است در پایه‌های بعد تدریس شود. مفاهیم مهمی هم که در حاشیه کتاب‌ها آورده شده گاهی مورد توجه قرار نمی‌گیرند و بهتر است این مفاهیم در متن کتاب درسی آورده شود.

در پایان این کنفرانس ضمن تقدیر از برخی اعضای هیات علمی دانشگاه فرهنگیان و اعضای کمیته اجرایی برگزاری کنفرانس کمیته داوران پوسترها، پوسترهای برتر امروز و روز گذشته را معرفی و از آنها تقدیر کردند. تقدیرنامه پوستر برتر روز گذشته به کیان کیانی و پوستر برتر امروز به سعیده عسگری و دکتر معصومه قلخانی اهدا شد.