از افزایش ۳ برابری قیمت‌ها تا ضعف در تنظیم بازار

به گزارش قائم آنلاین، در روزهای اخیر شاهد افزایش ناگهانی قیمت اقلام مختلفی از مایحتاج روزانه مردم بودیم که همراه با نارضایتی عمومی و هر چه کوچک‌تر شدن سبد خرید خانوار در کشور به‌ویژه اقشار کم درآمد و آسیب‌پذیر شده است.

همزمان با افزایش دیگر اقلام بازار طی هفته‌های اخیر، قیمت گوجه فرنگی نیز به یک‌باره اوج گرفت تا جایی که  قیمت گوجه فرنگی در مرکز مازندران تا ۸ هزار تومان و قیمت هر قوطی رب گوجه فرنگی نیز به مرز ۲۰ هزار تومان رسید.

عوامل افزایش قیمت رب در بازار
این گزارش حاکی است کاهش ارزش پول ایران باعث شده که صادرات محصولات مختلف از جمله رب گوجه‌فرنگی و خود میوه گوجه‌فرنگی صرفه زیادی برای صادرات داشته باشد.

گفتنی است آن‌چه از وقایع اخیر محتمل به‌نظر می‌رسد آن است که افزایش قیمت گوجه فرنگی طی هفته اخیر در استان و برخی نقاط کشور به‌دلیل صادرات این میوه و در نتیجه کاهش عرضه در بازار بوده است که با اعلام ممنوعیت صادرات گوجه از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، قیمت این میوه تعدیل و در حال نزول است؛ اما از سوی دیگر صادرات این میوه و کمبود عرضه آن در بازار موجب شد تا تولیدکنندگان با کاهش تولید مواجه شوند که این کاهش تولید، در واقع کاهش عرضه در مقابل حجم فراوان تقاضا را پاسخگو نبوده که با ادامه این روند، بر هم خوردن تعادل میان عرضه و تقاضا، موجب افزایش چند برابری رب در بازار شده است.

البته از سوی دیگر، برخی تولیدکنندگان از نبود و همچنین افزایش چند برابری قوطی‌های بسته‌بندی این کالا گلایه و بخشی از افزایش قیمت رب را متاثر از این عامل دانسته‌اند.

با افزایش قیمت محصولات لبنی، برخی از فروشگاه‌ها از این محصولات خالی شد و آنچه بیشتر از همه در سبد خرید مردم دیده می‌شد، لبنیات بود. این موضوع حتی در مورد دارو هم دیده شد. ترس از کمبود یا گران شدن دارو باعث شد آنهایی که بیمار دارند به فکر آینده بیماران‌شان باشند و به جای یک بسته دارویی که پزشک برای آنها تجویز کرده بدون توجه به بیماران نیازمند این دارو و ترس از گرانی و کمبود آن، چند بسته خریداری و در خانه ذخیره کنند.

با شرایط اقتصادی و تورم موجود در کشور و ترس از گران یا کمیاب شدن بسیاری از محصولات موجود در بازار بعد از اعمال تحریم‌ها در ایران، بازار شایعات و به تناسب آن رفتارهایی که به نابسامانی اوضاع دامن می‌زند هم داغ شد. با نوسان قیمت ارز، حتی زنان خانه‌دار هم به صف خرید ارز پیوستند تا بتوانند از این طریق هم سود ببرند و هم برای آینده‌شان چاره‌اندیشی کنند. همین امر موجب تشدید بر هم زدن تعادل عرضه و تقاضا و افزایش قیمت‌ها شد.

نوسانات ارز رغبت برای صادرات گوجه و رب را افزایش داد
یک کسبه بازار در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: علت اصلی این گرانی، بی‌شک صادرات این محصول به سایر کشورهای همسایه است.

وی افزود: با افزایش نرخ ارز در درون کشور، رغبت برای صادرات این محصول خواه از مبادی قانونی و خواه به‌صورت قاچاق افزایش یافته است و منفعت طلبی، زمینه این محصول را در داخل کشور کاهش داده است.

این فعال صنفی در تشریح این مسئله متذکر شد: اگر فرض کنیم یک تولید کننده هر قوطی رب را با قیمت یک دلار به کشور مقصد صادر می‌کرد، در حال حاضر با فرض ‌آنکه با همان قیمت یک دلار صادر شود، در داخل کشور، قیمت دلار از ۴ هزار و ۲۰۰ تومان به ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان رسیده است و لذا سود بیشتری برای صادرکننده دارد.

این کسبه می‌گوید: هر کالایی که زمینه‌اش در بازار کم شود، قیمت آن افزایش می‌یابد و باید بگوییم قیمت در بازار را عرضه و تقاضا تعیین می‌کند و بر هم خوردن تعادل میان این دو مولفه، قیمت آن کالا را دستخوش تغییرات می‌کند.

جالب آن‌که با وجود افزایش قیمت این کالا در بازار، شاهد کاهش توزیع این محصول از سوی کارخانه های تولیدی هستیم، به‌نحوی در مراجعه مشتریان به واحدهای صنفی و فروشگاه ها یا این ماده غذایی را عرضه نمی کنند و یا با محدودیت در تعداد خرید مواجه می‌شوند.

با این وجود به نظر می‌رسد افزایش قیمت گوجه و به دنبال آن فرآورده‌های آن، بیش از آن که معلول میزان تولید و کمبود محصول در بازار باشد، متاثر از عدم مدیریت در تنظیم بازار، نظارت و کنترل قیمت‌ها و برنامه‌ریزی برای روزهای بحرانی است؛ امری که همواره پس از وقوع، به ذهن مسئولان متولی مخاطره می‌کند و در دستور کار قرار می‌گیرد؛ گویی استراتژی نوشدارو پس از مرگ سهراب یک استراتژی مشترک میان غالب مدیران است!

ما حصل تمام این وقایع موجب شده است تا قیمت هر قوطی رب گوجه‌فرنگی ۸۰۰ گرمی در برندهای مختلف موجود در بازار بیش از ۲ تا ۳ برابر افزایش یابد، به‌طوری که قیمت این محصول که در اسفند ماه سال گذشته به مرز ۶ هزار تومان هم نمی‌رسید، در یک روند افزایشی بی‌سابقه، از مرز ۲۰ هزار تومان هم گذشته است!

در شرایط موجود همچون سایر موارد مشابه، مسئولان دست روی دست گذاشته‌اند و امیدواریم به جای آن دست و این دست کردن، وارد گود شوند و نگذارند سفره خانوار ایرانی از آنی که هست کوچک‌تر شود!