مهمان داریم؛ مهمانان امام رضا (ع)

به گزارش قائم آنلاین، اگر برای دیگران «گاهی بساط عشق خودش جور می‌شود»، اما برای مشهدی‌های مهربان که با همسایگی امام رئوف (ع) از همه عالم سوا شده‌اند، بساط عاشقی هر روز و هر ساعت مهیاست. اما بااینکه میزبانی از ارادتمندان ثامن‌الحجج (ع)، رزق بابرکت هر روزه اهالی مشهد مقدس است، از همه روزهای سال، چند روز آخر ماه صفر، برای همشهریان آفتاب هشتم حکایت دیگری دارد. عاشقان که اختیار دل‌های بی‌قرارشان را به پاهای خستگی‌ناپذیر می‌دهند و به دل جاده‌های دورودراز می‌زنند تا پای پیاده برای عرض ارادت به محضر شمس‌الشموس (ع) برسند، گوش دل مشهدی‌های مهمان‌نواز هم انگار زنگ می‌زند و آرام و قرار را از آن‌ها می‌گیرد. شمارش معکوس که برای روز شهادت امام غریب (ع) آغاز می‌شود، گروهی از جوانان خوش‌ذوق کوبه‌کو و خیابان‌به‌خیابان در گوش همشهریانشان نجوا می‌کنند؛ «شنیده‌اید مهمان داریم؟» این‌طور است که نه‌فقط خانه‌های مشهد که خانه دل‌های اهالی شهر هم برای پذیرایی از زائران پیاده امام رئوف (ع) آب و جارو می‌شود و میزبانان دریادل برای پذیرایی از زائران خسته از هم سبقت می‌گیرند. پویش مردمی «یک نذری ساده» که حالا ۳ ساله شده، با همت گروهی از جوانان دغدغه‌مند مشهدی و به یاد شهدای مدافع حرم تلاش می‌کند با تمرین پذیرایی خودجوش، ساده و کریمانه از زائران پیاده رضوی، مشهد همیشه پرنور را قدم‌به‌قدم به «آرمان‌شهر رضوی» نزدیک و نزدیک‌تر کند.

یک فرصت نورانی برای جامانده‌ها

«به تبعیت از رفتار کریمانه و پربرکت عاشقان عراقی که در ایام عزاداری اربعین با تمام وجود به استقبال زائران امام حسین (ع) می‌روند و به آن‌ها خدمت می‌کنند، ما هم از ۳ سال قبل با راه‌اندازی پویش مردمی «یک نذری ساده» تصمیم گرفتیم در حد بضاعتمان به‌صورت ویژه از زائرانی که پای پیاده خود را برای ایام شهادت امام رضا (ع) به مشهد می‌رسانند، میزبانی کنیم.» «مجید عسکری»، رییس هیئت امنای کانون خادمین معنوی امام رضا (ع) که خوب می‌داند آتش حسرت جامانده‌های پیاده‌روی اربعین به این زودی‌ها سرد نمی‌شود، ادامه می‌دهد: «پویش مردمی یک نذری ساده در ایام شهادت امام رضا (ع)، فرصت مغتنمی هم برای عاشقانی است که به دلایل مختلف نمی‌توانند برای زیارت یا خدمتگزاری به زائران اباعبدالله (ع) خود را به مسیر پیاده‌روی اربعین برسانند. آن‌ها می‌توانند با خدمت به زائران پیاده رضوی، خود را به این دریای خروشان وصل کنند چراکه ما معتقدیم اهل بیت (ع)، همه نور واحد هستند.»

با هرچه داری، میزبانی کن

«تمام حرف پویش یک نذری ساده با مخاطب مشهدی این است که؛ هر که هستی و با هر شرایطی که داری، می‌توانی از زائر امام رضا (ع) میزبانی کنی.» عسکری با اشاره به الگوی زیبایی که مردم عراق در پذیرایی از زائران اربعین ارائه کرده‌اند، می‌گوید: «مردم مشهد قرن‌هاست به میزبانی از زائران رضوی و به خدمت در این مسیر مفتخرند. اما گاهی برخی از همشهریان به دلیل امکانات محدودشان، تصور می‌کنند امکان پذیرایی از زائران امام رضا (ع) را ندارند درحالی‌که با یک نذری خیلی ساده هم می‌توان میزبان زائران بود. ما در پویش نذری ساده به همشهریانمان می‌گوییم: از دار دنیا یک خودروی ساده داری؟ خب، در ایام شهادت امام رضا (ع) با همان خودرو، زائران خسته را رایگان در شهر جابه‌جا کن. خانه‌ات برای چند نفر جا دارد؟ بسم‌الله! درش را چند روزی به روی زائرانی که جا و مکان ندارند، باز کن. هیچ‌کدام این‌ها را نداری؟ عیبی ندارد. در این ایام در ورودی‌های شهر و چهارراه‌ها بایست و به زائران خیرمقدم بگو و راهنمایی‌شان کن.» نماینده جوانان خوش‌فکر مشهدی در این پویش زیبا مکثی می‌کند و ادامه می‌دهد: «با این نگاه، تک‌تک خانه‌های مردم مشهد می‌تواند منزلگاه زائران رضوی و قلب‌های آن‌ها می‌تواند قدمگاه پاهای خسته زائران پیاده باشد. این‌طور است که این روزها در همه‌جای شهر، خودروهای زیادی را می‌بینید که روی شیشه‌شان نوشته است: «این ماشین، صلواتی است»، بسیاری از همشهریان به‌ویژه آن‌ها که در محدوده‌های ورودی شهر سکونت دارند، بدون هیچ چشمداشتی خانه‌های خود را در اختیار زائران قرار می‌دهند، گروهی دیگر با نذری‌های ساده لقمه نان و پنیر، آش و… دم در خانه‌هایشان از زائران پذیرایی می‌کنند، بعضی‌ها در گوشه‌وکنار شهر مشغول واکس زدن کفش‌های خاکی زائران تازه از راه رسیده هستند و…»

خادمیم به نیابت از عباس‌های زینب (ع)

کمی که پرس‌وجو کنید، راز صفای خاص این حرکت ساده جوانان مشهدی را کشف می‌کنید؛ باز هم پای سربازان گمنامی در میان است که هرکجا صحبت از عاشقی در آستان اهل بیت (ع) است، انگار نمی‌شود نامی از آن‌ها نباشد: «چند سال قبل یک گروه از دوستان ما در سفر به کشور لبنان، توفیق دیدار با خانواده شهدای لبنانی را پیدا کردند. در آن دیدارها، یک مادر شهید وقتی متوجه شده‌بود مهمانانش از مشهد آمده‌اند، به دوستانمان گفته‌بود: «من تابه‌حال به زیارت امام رضا (ع) نرفته‌ام. نایب‌الزیاره من و پسرم باشید.» همین جمله این مادر عزیز شهید این جرقه را در ذهن ما ایجاد کرد که حرکتی را که قصد داریم برای پذیرایی از زائران پیاده رضوی پایه‌ریزی کنیم، به نیت شهدا کلید بزنیم و ثواب آن را هدیه کنیم به روح شهدا به‌ویژه شهدای مدافع حرم ایرانی و خارجی که توفیق پابوسی امام رضا (ع) را پیدا نکردند. به‌این‌ترتیب در ۳ سال گذشته، از همه عاشقان اهل بیت (ع) دعوت کرده‌ایم به نیابت از شهدای مدافع حرمی که هیچ‌وقت نتوانستند زائر مشهد شوند، در پویش یک نذری ساده مشارکت کنند.»

زائر بفرما! موکب امام رضا (ع) در خدمت شماست

«در ۲ سال ابتدایی پویش، از طریق فضای مجازی درب خانه‌های همشهریانمان را زدیم تا یادآوری کنیم که مهمان داریم و شما با هرچه دارید، می‌توانید میزبان این مهمانان عزیز باشید. خودمان هم با دریافت هدایا و نذورات نقدی و غیرنقدی (شامل خشکبار، مواد غذایی، توت، مغز بادام، کشمش، خرما و…)، به نیابت از دوستانی که مستقیماً نمی‌توانستند در این طرح مشارکت کنند، از زائران پذیرایی کردیم. در این بخش، به‌مرور کار گسترش پیدا کرد و عزیزانی از شهرهای دیگر استان و سراسر کشور و حتی عاشقان اهل بیت (ع) از کشورهای دیگر چه در بخش ارسال نذورات و چه در تبلیغ پویش، به ما ملحق شدند.» با عنایت امام مهربانی‌ها (ع) اما نذری ساده جوانان خوش‌ذوق مشهدی برکت گرفت و درهای جدیدی به رویشان باز شد: «در سومین سال اجرای پویش، بخش جدیدی به کارمان اضافه شده است. امسال با کمک «بنیاد فرهنگی شهدای شاهنامه» یک موکب در ورودی مشهد برپا کرده‌ایم و پذیرای زائرانی هستیم که از شهرهای مختلف با پای پیاده خود را به مشهد می‌رسانند. در این موکب که از ساعت ۸ صبح تا ۲۱ دایر است، با خدماتی مانند چای صلواتی، پخش نذورات، واکس، خدمات بهداشتی و امداد و درمان، تعمیر لباس و ساک، ماساژدرمانی برای رفع خستگی و… در خدمت زائران هستیم.» مجید عسکری با اشاره به نیاز زائران پیاده به مکان‌هایی برای اسکان در مسیر پیاده‌روی تا مشهد، ادامه می‌دهد: «این موکب در ۱۰ کیلومتری بارگاه امام رضا (ع) برپا شده است و برای اسکان و استراحت زائرانی که شب‌هنگام به این محدوده می‌رسند و با توجه به شرایط جاده امکان ادامه مسیر ندارند، تدارک ویژه‌ای دیده‌ایم. در این فضا، ۲ استراحتگاه ۳۵۰ مترمربعی با ظرفیت پذیرش حدود ۵۰۰ نفر برای اسکان زائران آماده کرده‌ایم. با مشارکت مردم، پتو به تعداد کافی فراهم شده و زائران می‌توانند در محیطی امن و مناسب شب را به صبح برسانند و بعد از پذیرایی صبحانه، به مسیر خود تا حرم ادامه دهند. البته گاهی شرایط جوی برنامه ما را تغییر می‌دهد. به‌طور مثال، ۲ شب قبل به‌دلیل سرمای شدید امکان اسکان زائران در موکب نبود و با هماهنگی‌های انجام‌شده، توانستیم این عزیزان را که تعدادشان حدود ۸۰۰ نفر بود، در ۳ مسجد هم‌جوار موکب در بلوار شهدای شاهنامه (مساجد سیدالشهدا (ع)، حاجی‌آباد و اکبرآباد) اسکان دهیم.» به گفته عسکری، این موکب مردمی تا فردای روز شهادت امام رضا (ع) برپاست و به زائران پیاده خدمت‌رسانی می‌کند.

اینجا برای خدمت دعواست

«هر سال حدود نیمه‌های ماه محرم، اطلاع‌رسانی‌ها برای اجرای پویش آغاز می‌شود. امسال با توجه به برپایی موکب، کار با شرایط ویژه برنامه‌ریزی و عضوگیری برای انجام کارها از یک ماه قبل شروع شد. خوب است بدانید حدود ۴۰۰ نفر از همشهریان ما به‌ویژه اهالی محدوده شاهنامه مشهد که همسایه این موکب هستند، برای مشارکت در این حرکت ثبت‌نام کردند.» پای خدمت به زائران خاص امام غریب (ع) که در میان باشد، برخلاف همه‌جا، همه برای کار از هم سبقت می‌گیرند: «اینجا سرِ کار و خدمت، دعواست. تعداد متقاضیانی که دوست دارند به‌عنوان خادمان افتخاری امام رضا (ع) به زائران خدمت کنند، آن‌قدر زیاد است که مجبور به شیفت‌بندی شده‌ایم. و این، همان اتفاقی است که دلمان می‌خواهد در سطح وسیع رقم بخورد؛ اینکه پذیرایی ساده، خالصانه و کریمانه از زائران رضوی، در وجود اهالی مشهد برای تمام ایام سال نهادینه شده و آرام‌آرام به فرهنگ ماندگاری برای تمام نسل‌های این شهر تبدیل شود و مشهد را هرچه بیشتر به آرمان‌شهر رضوی نزدیک کند.»

وقتی شهید مدافع حرم برایمان یار کمکی فرستاد…

«حضور کودکان در میان خادمان امام رضا (ع)، از زیبایی‌های پویش ماست. این خادمان دوست‌داشتنی با کارهای به‌ظاهر کوچکی مانند آب دادن به زائران در مسیر پیاده‌روی، به مدال خادم افتخاری امام رضا (ع) مفتخر می‌شوند. اما اینجا هم ما یاران ویژه‌ای داشته‌ایم.» عسکری که صدایش رنگ شوق گرفته، ادامه می‌دهد: «پارسال ۳ فرزند یکی از شهدای مدافع حرم مشهد به‌همراه عمویشان در جاده ورودی مشهد به ما ملحق شدند. این ۳ برادر ۶ تا ۱۱ ساله آمده‌بودند به‌نیابت از پدر شهیدشان به زائران پیاده امام رضا (ع) خدمت کنند. این اتفاق، برای ما که پویشمان را به نیت شهدای مدافع حرم اجرا می‌کنیم، اتفاق بسیار ویژه و شادی‌آفرینی بود.»

عاشقان خارجی هم به ما ملحق شدند

«علاوه‌بر ارادتمندانی که در قالب گروه‌های فعال مشهدی ازجمله «انجمن جوانان نصرت» و موسسه خیریه «همسایه آفتاب» به پویش ما ملحق شدند و خدمات‌رسانی‌شان به زائران پیاده رضوی را بزرگوارانه در قالب همین پویش اطلاع‌رسانی و اجرا کردند، عزیزان دیگری هم از سراسر ایران در تبلیغ و رونق این پویش به ما یاری رساندند که از همه آن‌ها سپاسگزاریم.» رییس هیئت امنای کانون خادمین معنوی امام رضا (ع) با اشاره به مشارکت ویژه گروهی از عاشقان اهل بیت (ع) در این پویش ادامه می‌دهد: «سال گذشته حدود ۶۰۰ شخصیت هنری، فرهنگی، سیاسی و مذهبی از داخل و خارج کشور در پویش ما مشارکت کردند و خودشان رسانه‌ای برای تبلیغ این حرکت مردمی شدند؛ از نمایندگان مجلس گرفته تا هنرمندانی مثل برزو ارجمند، علی سلیمانی و استاد بابک رادمنش (پدر سامی یوسف) و حتی عاشقان اهل بیت (ع) از خارج از کشور مثل «رضا اسماعیل اف»، از شیعیان مسکو.»

اسکان روی فرش‌های حرم و به‌صرف صبحانه حضرتی

ازجمله گروه‌های فعال مشهدی در بحث پذیرایی از زائران پیاده رضوی، موسسه خیریه «همسایه آفتاب» است که از حدود ۱۲ سال قبل خدمتگزاری در حوزه زیارت پیاده را آغاز کرده و ۶ سال است برای اسکان زائران پیاده در شهر مشهد، تدارک ویژه دیده‌است. «محمدرضا رمضانیان» مدیر موسسه خیریه همسایه آفتاب در این باره می‌گوید: «سالانه حدود ۴۰۰ هزار زائر پیاده در ایام شهادت امام رضا (ع) به شهر مشهد و حرم رضوی مشرف می‌شوند. موسسه خیریه «جمعیت خدمتگزار به زائران پیاده» که یک موسسه مردم‌نهاد است و زیر نظر فرمانداری فعالیت می‌کند، ساماندهی ۱۰۰ هزار نفر از این زائران پیاده را که متقاضی خدماتی مانند اسکان و پذیرایی هستند، برعهده دارد. ۳۰۰ باب فضای اسکان (شامل مدرسه‌ها و سالن‌های ورزشی) در اختیار این موسسه است که با همکاری نهادها و گروه‌های مختلف مردمی در این مجموعه‌ها از زائران پیاده میزبانی می‌کند. یکی از این مجموعه‌ها، موسسه خیریه ماست که با در اختیار داشتن ۹ باب فضای اسکان با ظرفیت پذیرش ۳ هزار نفر در ۲ نقطه از شهر مشهد (منطقه طبرسی و منطقه شهید سپهبد قرنی) در خدمت زائران پیاده رضوی هستیم.» اما بشنوید از ویژگی‌های خاص پذیرایی از زائران توسط موسسه همسایه آفتاب: «این فضاهای اسکان که ۳ باب از آن‌ها به بانوان و ۶ باب به آقایان اختصاص دارد، با فرش‌های آستان قدس رضوی مفروش شده‌اند و از ۳ شبانه‌روز پذیرایی (۳ وعده در روز)، زائران پیاده یک وعده صبحانه را مهمان آستان قدس هستند.»

ائتلاف مهندسان عمران و طلبه‌ها برای خدمت به زائران رضوی

«تمام اعضای موسسه خیریه همسایه آفتاب، نیروهای داوطلب هستند. هسته مرکزی موسسه را هم ۱۰۰ مهندس عمران هم‌دانشگاهی و ۱۰۰ طلبه از مدارس علمیه مشهد ازجمله مدرسه علمیه «سیادت» تشکیل می‌دهند که همگی در ایام شهادت امام رضا (ع) در خدمت زائران پیاده رضوی هستند.» رمضانیان در ادامه با اشاره به خدماتی که در فضاهای درنظر گرفته‌شده برای اسکان، به زائران پیاده ارائه می‌شود، می‌گوید: «با کمک‌های کاملاً مردمی، خدماتی مشابه خدمات یک هتل ساده را در این ۹ فضای اسکان به زائران پیاده ارائه می‌دهیم؛ خدماتی مانند پذیرایی صبحانه، ناهار و شام، خدمات درمانی با حضور پزشک و پرستار، کفاشی، خیاطی، لباسشویی و… علاوه‌براین مهدکودک هم در این ۹ اسکان برپا کرده‌ایم تا مادران کودکانشان را به مربیان این مهد بسپارند و بتوانند با خیال آسوده به زیارت بروند.»

خیّران! زائران پیاده امام رضا (ع) خیلی غریب‌اند…

برخلاف تصور غالب، زائران پیاده‌روی رضوی در شرایطی بسیار سخت‌تر نسبت به زائران پیاده اربعین به مقصد می‌رسند و موفق به زیارت می‌شوند. این را رمضانیان می‌گوید و می‌افزاید: «زائران پیاده امام رضا (ع)، خیلی غریب‌اند. برخلاف مسیر پیاده‌روی اربعین، آن‌ها مسیر سخت و فاقد امکاناتی پیش رو دارند که به‌طور مثال ۱۵ کیلومتر به ۱۵ کیلومتر حتی یک سرویس بهداشتی هم در آن وجود ندارد. ما از ۲۲ استان کشور و از فواصل ۸۰۰،۹۰۰ کیلومتری مثلاً «کلاله استان مازندران» و «میبد استان یزد» زائر پیاده داریم که بعضی از آن‌ها ۱۷،۱۸ روز پیاده در راه هستند. این‌طور نیست که مثل زائران پیاده‌روی اربعین فقط ۲،۳ روز در راه باشند، آن‌هم با تمام امکانات. این عزیزان با سختی‌های بسیار زیاد و فقط به عشق آقا امام رضا (ع) این مسیر را طی می‌کنند درحالی‌که شرایط جوی هم حسابی به آن‌ها سخت می‌گیرد؛ این زائران در سرمای بسیار شدید در جاده‌های ناامن طی مسیر می‌کنند و شب‌ها روی زمین‌های خیس می‌خوابند.» او معتقد است مشارکت خیّران عاشق امام رضا (ع) می‌تواند شرایط را برای این زائران دریادل تسهیل کند: «شما این درددل‌ها را به گوش خیّران تمام کشور برسانید تا برای تغییر و تسهیل شرایط سخت زائران پیاده امام رضا (ع) پای کار بیایند. ببینید! تهران حدود ۴ هزار زائر پیاده دارد. مواکب و هیئات تهران می‌توانند در این ایام به مشهد بیایند و ۲،۳ خیمه برپا کنند و خودشان پای کار پذیرایی از زائران تهرانی باشند. خوشبختانه امسال از زابل، زاهدان، اهواز و یزد کاروان‌هایی داریم که اسکان‌هایی را در مشهد برپا کرده‌اند که صفر تا ۱۰۰ کار آن در اختیار خودشان است. علاوه‌براین اگر بدانید زائران پیاده امام رضا (ع) فقط ایرانی نیستند و ما از افغانستان، عراق و پاکستان هم زائر داریم، می‌بینید که این یک حرکت همه‌گیر و جهانی است و به همتی همه‌جانبه نیاز دارد.»