به صدا درآمدن زنگ خطر نابودی بنیان خانواده

به گزارش قائم آنلاین، به دیواری تکیه داده و نگاهی پر از اندوه به پایپ و فندک خود انداخت، انگار دیگر از این وضعیت خود خسته شده بود. به لباس‌های کهنه‌ خود دست کشید و به زنان شهر که همسن و سال خودش هستند و سر و وضع مرتب و تمیز داشتند، حسرت بار نگاه می‌کرد.

مصرف مواد و اعتیاد سر و وضع آشفته برایش درست کرده که هرکس از کنارش گذر می‌کند ناخواسته نگاهی تحقیرآمیز به او می‌اندازد.

اعتیاد به موادمخدر زندگی‌اش را تباه ساخته و جوانی، زیبایی، خانواده، دوستان و همه چیز خود را در این راه که سال‌ها پیش به غلط گرفتارش شده از دست داده است.

اعتیاد یک معضل اجتماعی

اعتیاد به موادمخدر از مهم‌ترین معضلات اجتماعی است و بیشتر کشور‌ها را در دنیا با بحران روبه رو کرده است. این معضل صرف نظر از آسیب‌ها و مشکلاتی که برای فرد مصرف کننده به دنبال دارد، می‌تواند یک جامعه را تحت تأثیر قرار دهد و آسیب‌هایی را به جامعه وارد کند، هر چند که برای کاهش و کنترل آن سیاست‌گذاری‌های بسیاری صورت گرفته است.

با نگاهی به ۱۵ سال گذشته در می‌یابیم که اعتیاد یک معضل غالباً مردانه و در زنان بسیار کمرنگ بوده است، اما بر اساس شواهد و آمار‌ها چند سالی است که زنان نیز به سمت مصرف موادمخدر گرایش پیدا کرده‌اند و در اصطلاح اعتیاد به سمت زنانه شدن پیش می‌رود.

آمار زنان معتاد در ایران

بر اساس آخرین آمارهای ستاد مبارزه با موادمخدر، ۴ میلیون مصرف کننده مستمر و غیرمستمر موادمخدر داریم و ۲ میلیون و ۸۰۸ هزار نفر نیز مصرف کننده مستمر موادمخدر هستند. همچنین حدود ۷ درصد این آمار را زنان تشکیل می‌دهند و طبق آخرین آمار اعتیاد زنان، به طور تقریبی ۱۹۶ هزار زن معتاد در کشور داریم.

آسیب‌های اعتیاد زنان چیست؟

زنان به دلیل رابطه‌ مستقیم و بیشتری که با خانواده دارند، اعتیادشان می‌تواند آسیب‌های بیشتری را به همراه داشته باشد، چرا که زن نقش اساسی در خانواده دارد و هر زمان که بحرانی برای او به وجود آید، بنیان خانواده متزلزل می‌شود.

اعتیاد زنان نسبت به مردان معضلات اجتماعی و فرهنگی بیشتر و عوارض خطرناک تری نسبت به اعتیاد مردان دارد، چراکه اعتیاد زنان زمینه‌ساز انحرافات دیگری چون افزایش خانه‌های مجردی، روابط خارج از چارچوب، فحشا، تکدی‌گری و غیره می‌شود و حاضر هستند برای تأمین هزینه‌ موادمخدر خود تن به هر کاری دهند.

همچنین زنانه شدن اعتیاد مسائل و مشکلات روانی زیادی به دنبال دارد که می‌توان به اختلالات روانی چون افسردگی و اضطراب اشاره کرد که از بیماری‌های روانی شایع در بین زنان معتاد است.

عوامل گرایش زنان به مواد مخدر و راهکار برای پیشگیری

اعتیاد یکی از اعضای خانواده (همسر و پدر) به دلیل فقدان ترس از مصرف موادمخدر و عادی شدن مصرف مواد در این خانواده‌ها می‌تواند زمینه‌ گرایش زنان به سمت موادمخدر را فراهم کند.

داوود ذوالفقاری روانشناس و مشاور  در خصوص عوامل اعتیاد زنان و راهکار برای پیشگیری آن اظهار کرد: سابقه‌ مصرف موادمخدر در خانواده از عوامل گرایش زنان به اعتیاد است، چراکه قبح مصرف مواد در خانواده شکسته شده و هنگامی که پدر در خانواده به راحتی، پیش چشم فرزند خود مواد مصرف می‌کند، در واقع به نوعی به فرزند خود آموزش می‌دهد که راه حل همه‌ مشکلات مصرف مواد است.

وی برای پیشگیری و درمان این مسئله افزود: باید آموزش‌های لازم به این خانواده‌ها داده شود تا بدانند در پیش چشم فرزندان خود مواد مصرف نکنند.

امروزه دیگر فقط خانواده‌ها نیستند که زمینه‌ اعتیاد را برای دختران و زنان خود فراهم می‌کنند، بلکه حضور زنان در مهمانی‌ها و پارتی‌های شبانه و آشنایی آن‌ها با افراد مصرف کننده می‌تواند عامل اعتیاد زنان باشد.

ذوالفقاری در خصوص مهم‌ترین عامل زمینه‌ساز اعتیاد تصریح کرد: مهم‌ترین عامل زمینه ساز اعتیاد، گرایش افراد به گروه همسالان است. بیشتر افراد در مهمانی‌های شبانه با موادمخدر آشنا و در دام اعتیاد گرفتار شدند.

همچنین کمبود محبت و یا حتی افراط در ابراز محبت از سوی خانواده‌ دختر می‌تواند ریشه اصلی بروز بسیاری از انحرافات از جمله اعتیاد باشد که این مسئله نیز از عوامل گرایش زنان به موادمخدر است.

این روانشناس نیز در این باره تصریح کرد: شیوه‌ فرزندپروری منعطف، یعنی فرزند آزادی‌های بسیاری داشته باشد و به نوعی والدین هیچ کنترل و نظارتی بر آن‌ها نداشته باشند، یکی از عوامل اعتیاد است. همچنین والدین بسیار سخت‌گیر نیز باعث گرایش فرد به گروه همسالان می‌شود و این مسئله ممکن است فرد را به سمت مصرف موادمخدر سوق دهد.

وی با بیان اینکه شیوه فرزند پروری غلط زمینه اعتیاد را فراهم می‌کند، افزود: باید والدین آموزش‌های لازم را در زمینه تربیت فرزندان خود ببینند و به شیوه‌های فرزندپروری سالم آگاهی پیدا کنند.

ذوالفقاری ویژگی شخصیتی خاص افراد را یکی دیگر از عوامل گرایش به اعتیاد دانست و گفت: از دیگر عوامل اعتیاد زنان می‌توان به ویژگی‌های شخصیتی خاص آن‌ها اشاره کرد، افرادی که اضطراب بالایی دارند و گاهی در شرایط مختلف زندگی آسیب‌پذیر هستند، ممکن است برای کاهش مسائل استرس زا به موادمخدر به عنوان نوعی راهکار نگاه کنند و گرفتار اعتیاد شوند.

این روانشناس برای حل این مشکل بیان کرد: باید به این افراد آموزش‌های خودشناسی و خودآگاهی ارائه دهیم و از این راهکار برای جلوگیری از گرایش زنان به سمت اعتیاد استفاده کنیم.

ذوالفقاری درخصوص رابطه‌ بین اختلالات بالینی و اعتیاد گفت: افرادی که اختلال روانی چون دوقطبی و اختلال شخصیت مرزی دارند، ممکن است به سمت استفاده از موادمخدر گرایش پیدا کنند. برای جلوگیری از این مسئله باید این افراد اختلال خود را تحت نظارت یک روانشناس درمان کنند تا این مسئله زمینه ساز مشکل دیگر چون اعتیاد نشود.

این روانشناس با بیان اینکه آموزش مهارت زندگی راهکاری برای پیشگیری از اعتیاد افراد است، بیان کرد: به غیر از اختلالات بالینی، برای جلوگیری از عوامل دیگری که زمینه‌‌ اعتیاد افراد را فراهم می‌کنند، تنها نیاز به آموزش‌های مهارت زندگی است. به طور مثال افراد با آموزش‌ توانایی نه گفتن به دوستان، می‌توانند در شرایط پرخطر از خود دفاع کنند.

باید گفت که فقر، رفاه اقتصادی بیش از حد، بی‌سوادی و یا کم سوادی والدین و غیره از دیگر عوامل گرایش زنان به استفاده از موادمخدر است.

برای جلوگیری از بروز معضل اعتیاد باید از سنین کم آموزش‌های همگانی و آگاهی رسانی به افراد داده شود. همچنین در مدارس افرادی که خأ عاطفی دارند، شناسایی و مورد حمایت قرار گیرند که علاوه بر رشد تحصیلی آن‌ها، مسائلی که افراد را در مقابل آسیب‌های اجتماعی چون اعتیاد تهدید می‌کند، رفع شود.