فعالیت‌های اقتصادی دانشگاه باید مقوّم آموزش باشد

به گزارش قائم آنلاین، دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در جلسه با اعضای شورای دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان شمالی و اساتید گروه کشاورزی این دانشگاه، با تبریک ایام دهه کرامت و فرارسیدن ولادت امام رضا (ع)، گفت: در مهندسی الهی چنین واقع شد که امام رضا (ع) در سرزمین ما ماند و برخلاف آنچه دشمنان برای پایان امامت طراحی کرده بودند، پایه‌گذار تمدن علمی در این کشور شد و این باعث افتخار ایرانیان است.

طهرانچی با اشاره به لزوم آینده‌نگری در برنامه‌ریزی‌ها، خاطرنشان کرد: آینده‌نگری موضوعی است که خداوند در احسن‌القصص حضرت یوسف؛ آنجا که می‌فرماید «علم تعبیر خواب را به یوسف دادیم»، برای ما شرح داده است. خداوند در سوره یوسف از تعبیرخواب به عنوان علم یاد می‌کند و زمانی که شرایطی مهیا می‌شود که عزیز مصر آینده خود را مبهم و تار می‌بیند، حضرت با این علم راهی را پیش روی سرزمین مصر باز کرد که یک آینده‌نگری ۱۴ ساله بود و به خوبی توانستند برای ۷ سال آبادانی و ۷ سال خشکسالی برنامه‌ریزی و تدبیر کنند.

وی ادامه داد: پس از آنکه پادشاه مصر خواب خود را برای حضرت یوسف تعریف کرد، ایشان به عزیز مصر گفت باید مرا که حفیظ و امین هستم، برای دوره ۱۴ ساله انتخاب کنید. حضرت سیاست‌هایی را در دوره آبادانی اعمال کرد و به وسیله آن توانست مشکلات مصر را در ۷ سال خشکسالی حل کند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به وضعیت این دانشگاه، تصریح کرد: آینده‌نگری آموزش عالی کار سختی نیست و می‌توان با بررسی ۱۸ سال گذشته، متوجه شد که ورودی امسال چگونه خواهد بود، اما متأسفانه این آینده‌نگری در دانشگاه آزاد اسلامی وجود نداشت و سال ۹۱ یکی از مجموعه‌های این دانشگاه بدون در نظر گرفتن نرخ رشد جمعیت، ۷ میلیارد تومان سرمایه دانشگاه را در بیابان هزینه کرد و ۴ میلیارد تومان هم وام گرفت.

طهرانچی در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به ظرفیت‌های دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان شمالی، خاطرنشان کرد: وضعیت جمعیت دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان شمالی در مقایسه با میانگین کشوری، ۱۰ درصد کمتر است. اگر این دانشگاه جمعیت دانشجویی خود را به میانگین کشوری (۳۷ درصد) برساند، از زیان دهی خارج می‌شود.

وی با اشاره به سفر مقام معظم رهبری به استان خراسان جنوبی در سال ۹۱، یادآور شد: رهبر معظم انقلاب در سفر استانی به بجنورد، تأکید کردند که کشاورزی باید در اولویت برنامه‌های استان قرار گیرد، اما اکنون چه شده است که کسی به رشته کشاورزی نمی‌آید؟ نتیجه غفلت از این موضوع، این می‌شود که در استان خراسان شمالی با دارا بودن زمین‌های وسیع کشاورزی و استادان کشاورزی، دانشجویان علاقه‌ای برای تحصیل در رشته کشاورزی ندارند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر اینکه علم و دانشگاه باید در خدمت جامعه باشد، گفت: مردم برای توسعه، دانشگاه آزاد اسلامی را در شهرهای خود ایجاد کردند و این واقعیت تلخی برای همه آموزش عالی است که تعداد دانشجویان کشاورزی به شدت کاهش یافته است در حالی که ۷۰۰ هزار نفر در آزمون علوم پزشکی برای ۳ هزار صندلی رقابت می‌کنند. این آمار نشان می‌دهد که جامعه به آموزش عالی ما در دیگر رشته‌ها نمره منفی داده است.

وی افزود: در کشور ما، ۱۸ درصد تولید ناخالص ملی و اقتصاد ۵ میلیون خانوار کشاورزی است و این صنعت به شدت در حال تکنولوژیک شدن است، اما اقبالی به رشته کشاورزی وجود ندارد به طوری که بسیاری از بذرها، سموم، ماشین‌آلات کشاورزی و… از خارج وارد می‌شود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تأکید کرد: دانشمندان در محضر حق تعهد داده‌اند که برای مردم رسالت خود را انجام دهند، بنابراین نباید نسبت به عملکرد خودمان غافل باشیم. دانشگاه باید کاری کند که توسعه شهر از آنجا رقم بخورد. قرار نیست ما بازارچه سرگرمی برای جوانان درست کنیم، جوانان باید آینده خود را در دانشگاه پیدا کنند.

طهرانچی با انتقاد از نحوه ورود دانشگاه به کشور، خاطرنشان کرد: صنعت آموزش عالی کشور ما از غرب وارد شد و به تبع آن، دیسیپلین دانشگاه را هم از غرب تقلید کردیم در حالی که دیسیپلین باید از تلاقی علم و عمل خلق شود، اما در کشور ما این اتفاق نیفتاد به طوری که دانشگاه نتوانست رشته کشاورزی ما را با علم و فناوری روز پیش ببرد چرا که اساساً دانشگاه با تحول در این حوزه کاری نداشت و به همین دلیل این رشته موفق نبوده است. دانشگاه‌های ما تولید دیسیپلین نمی‌کنند.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: وارد کردن علم از غرب در حالی صورت گرفت که تمدن تعلیم و تربیت و کتابخانه در منطقه ما سابقه بسیاری دارد و کشور ما در این حوزه صاحب سبک بود، اما ورود دانشگاه و تقلید از غرب، باعث شد علم و آموزش دانشگاه‌ها در کشور ما با دانش ضمنی مردم بی ارتباط بوده و با نیاز آنها همخوانی نداشته باشد.

وی با اشاره به وضعیت رشته کشاورزی در دانشگاه آزاد اسلامی اظهار داشت: کارآمد نبودن رشته کشاورزی در دانشگاه باعث شده که از حدود یک میلیون و صدهزار دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی، تنها ۷ هزار نفر دانشجوی رشته کشاورزی هستند و این در حالی است که سالانه ۲۷۰ میلیارد تومان هزینه حقوق و دستمزد اساتید این گروه است و درآمد حاصل از شهریه دانشجویان کشاورزی ۵۰ میلیارد تومان است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه دانشگاه‌های ما در تربیت افراد حرفه‌ای موفق نبوده‌اند، گفت: دانشگاه آزاد اسلامی ۲۸ رشته کشاورزی دارد و به مردم مدرک لیسانس داده است، اما نتوانسته کسی را تربیت کند که توان مزرعه‌داری داشته باشد. تربیت حرفه‌ای افراد عالم در نظام آموزش عالی ما صورت نمی‌گیرد.

وی با اشاره به طرح بازمهندسی آموزشی، پژوهشی و فناوری رشته‌های کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی، تصریح کرد: به این نتیجه رسیده‌ایم که آموزش کشاورزی فعلی ما موفق نبوده است و نسبت یک به سه استاد به دانشجو در این حوزه، گواه عدم موفقیت آموزش کشاورزی است و اگر این روند ادامه داشته باشد، این نسبت سال‌های بعد کمتر خواهد شد. بنابراین برای اصلاح این وضعیت، باید پارادایم و الگوی ذهنی خود را نسبت به آموزش تغییر دهیم. به همین دلیل طرح بازمهندسی آموزشی، پژوهشی و فناوری رشته‌های کشاورزی را در دستورکار دانشگاه آزاد اسلامی قرار داده‌ایم.

دانشگاه آزاد اسلامی راه کارآمدی و امیدآفرینی را با تغییر و تحول در عملکرد آغاز کرده است

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: در این طرح، برخی از اساتید در حوزه علوم پایه به آموزش تئوری پرداخته و سایر اساتید باید در مزارع و گلخانه‌ها (مانند اساتید بالینی علوم پزشکی) به دانشجویان آموزش عملی ارائه کنند. مدرن‌ترین مزارع باید در اختیار دانشگاه آزاد اسلامی باشد تا دانشجویان پس از گذراندن دو سال در علوم پایه، یک سال دوره پیش‌مزرعه گذرانده و دو سال حضور در ۱۰ مزرعه اقلیم‌های مختلف کشور کار کنند. با این نگاه می‌خواهیم رشته کشاورزی را به میدان عمل بیاوریم چرا که اشتغال‌پذیری در این حوزه بالاست.

طهرانچی با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی راه کارآمدی و امیدآفرینی را با تغییر و تحول در عملکرد آغاز کرده است، گفت: دانشگاه آزاد اسلامی این تحول را از حوزه کشاورزی آغاز کرده و قرار است در این بخش سایر رشته‌ها همچون مدیریت، اقتصاد، جامعه‌شناسی، مهندسی صنایع و… به کار گرفته شوند. بنابراین باید با یک مدیریت تغییر و تحول به این سمت برویم تا بتوانیم زمینه‌ای ایجاد کنیم تا در سال ۱۴۰۴ به انتخاب اول داوطلبان تبدیل شویم.

وی تأکید کرد: دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان شمالی هم با توجه به ظرفیت‌های مناسب در حوزه کشاورزی، راهی جز طی کردن این مسیر ندارد. به عقیده بنده تمرکز دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان شمالی با توجه به تأکید مقام معظم رهبری در سفر به این استان، باید موضوع کشاورزی باشد و با توجه به اشباع شدن استان در حوزه علوم انسانی، این دانشگاه دیگر نیازی به رشته‌های حقوق، روان‌شناسی و… ندارد.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه کشاورزی یکی از دریچه‌های اجتماعی شدن این دانشگاه است، خاطرنشان کرد: استان خراسان شمالی ۲۳ محصول زراعی و ۲۶ محصول باغی دارد. بنابراین انجام کارهای فانتزی و غیرضروری مانند فعالیت‌های گلخانه‌ای در دانشگاه آزاد اسلامی این استان ممنوع است. البته باید درباره گلخانه و تکنولوژی گلخانه‌ای کار کنیم که این موضوع در حال انجام است.

وی تأکید کرد: برنامه دانشگاه آزاد اسلامی در استان خراسان شمالی، برمبنای تأکید مقام معظم رهبری است که فرمودند کشاورزی در این استان باید در درجه اول اهمیت قرار گیرد.

طهرانچی خاطرنشان کرد: دانشگاه آزاد اسلامی برای کسب درآمد، کار اقتصادی نمی‌کند، بلکه فعالیت‌های اقتصادی ما باید مقوّم آموزش باشد.

تحول در آموزش عالی را می‌توان از دانشگاه آزاد اسلامی آغاز کرد

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود، با بیان اینکه تحول در آموزش عالی را می‌توان از دانشگاه آزاد اسلامی آغاز کرد، گفت: دانشگاه‌های دولتی ظرفیت و توانایی تحول‌آفرینی در آموزش عالی را ندارند، چرا که اساتید این دانشگاه‌ها نمی‌توانند درک درستی از شرایط اجتماعی کشور داشته باشند. عموم دانشگاه‌های دولتی نمی‌دانند که در شیروان، بجنورد و سایر شهرستان‌ها چه می‌گذرد، اما دانشگاه آزاد اسلامی که در تمامی شهرها واحد دانشگاهی و عضو هیأت علمی دارد، به خوبی با شرایط اجتماعی و وضعیت شهرها آشناست.

طهرانچی ادامه داد: آموزش عالی کشور با دانشگاه آزاد اسلامی، اجتماعی شد و این دانشگاه با استقبال مردم در همه شهرها جای گرفت و از همین روست که این دانشگاه باید در خدمت توسعه شهرها و اشتغال جوانان باشد. ۳۰ درصد کل اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و ۳۸ درصد دانشجویان کشور در دانشگاه آزاد هستند، بنابراین این دانشگاه یک نظام یکپارچه است که می‌تواند تحولات آموزش عالی را رقم بزند.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به برنامه‌های این دانشگاه برای تحول در حوزه مجلات علمی، گفت: یکی از اشکالات آموزش عالی ما این است که خودتصحیح نیست. زمانی که سال ۷۲ برای اولین بار جذب دانشجوی دکتری در کشور آغاز شد، برخی اساتید به عنوان استاد راهنما انتخاب شدند و به دلیل آنکه در آن دوره تجربه کافی برای کفایت‌سنجی دستاوردهای علمی دانشجویان نداشتند، دانشجویان موظف شدند مقالات خود را در ژورنال‌های خارجی چاپ کنند. اکنون که ۲۳ سال از آن دوره می‌گذرد، اساتید کشور به اعتبار لازم رسیده‌اند و خودشان داوران مجلات معتبر علمی شده‌اند بنابراین نیازی نیست مانند گذشته و آن سال‌ها عمل کنیم.

وی افزود: دانشگاه آزاد اسلامی ۴۰۰ مجله علمی دارد که در دوره جدید قرار است اعضای هیأت تحریریه این مجلات را استاندارد ملی کنیم تا دانشجویان دکتری دانشگاه آزاد اسلامی با چاپ مقالات خود در یکی از ژورنال‌های این دانشگاه، بتوانند کیفیت دستاوردهای علمی خود را تضمین کنند. با توجه به اهمیت این موضوع، در هر حوزه تخصصی حداقل دو مجله علمی فعال خواهد بود.

واحدهای دانشگاهی باید توجه بیشتری به مدارس سما داشته باشند

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر توجه واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی به مدارس و آموزشگاه‌های سما، گفت: واحدهای دانشگاهی باید توجه بیشتری به مدارس سما داشته باشند. به عنوان نمونه؛ نسبت استاد به دانشجو در واحد بجنورد یک به ۴۶ است در حالی که در مدارس سما این واحد، این نسبت یک به ۱۸۹ است و موضوع پذیرفته نیست. واحدها باید با برنامه‌ریزی، اساتید را در سما بکارگیری کنند.

وی با اشاره به دغدغه مطرح‌شده از سوی اعضای هیأت علمی در این نشست، خاطرنشان کرد: بنده ۱۱ ماه است که توفیق حضور در دانشگاه آزاد اسلامی را دارم و از روزی که مسئولیت این دانشگاه را پذیرفتم، توجه جدی به وضعیت اعضای هیأت علمی داشته‌ام به طوری که جلسات هیأت ممیزه هر هفته و با حضور قائم مقام دانشگاه تشکیل می‌شود و اخیراً موافقت وزارت علوم را برای جدا کردن هیأت ممیزه گروه‌های فنی و مهندسی و علوم انسانی و هنر را اخذ کرده‌ام که با سرعت و دقت بیشتری بتوان ارتقای اساتید را بررسی کرد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، طهرانچی در پایان خاطرنشان کرد: معتقدیم که باید اعضای هیأت علمی را در درآمد و توسعه شریک کنیم و شرایط را به گونه‌ای رقم بزنیم که اساتید به صورت تمام‌وقت در دانشگاه حضور داشته باشند. به هیچ وجه مشکل مالی نداریم و برای اطمینان می‌گویم که دانشگاه آزاد اسلامی دانشگاهی قوام‎‌یافته و منسجم است که سالیانه ۶ هزار میلیارد تومان درآمد دارد. این دانشگاه به دلیل بی‌دقتی‌های گذشته، اکنون در تنگنا قرار گرفته که برای اصلاح این وضعیت باید با همت بیشتری کار کرد تا عقب‌ماندگی‌ها را جبران کنیم.