در صورت تصویب تحریم‌های جدید، ایران حق ترک مذاکرات را دارد/غرب و شورای امنیت باید برای رفع تحریم‌ها ضمانت دهند

به گزارش علویون از فارس؛ پرفسور «فرهنگ جهانپور» ایرانی ساکن انگلیس است. وی مدرس دانشگاه‌های «هاروارد» و«آکسفورد» بوده و البته مدتی ریاست دانشکده زبان‌های خارجه اصفهان را نیز بر عهده داشت.

پرفسور جهانپور همچنین در بخش مانیتورینگ شبکه جهانی «بی‌بی‌سی» مشغول به فعالیت بود. او دارای تحلیل‌های متعدد در امور ایران و خاورمیانه منتشر شده در وبگاه‌هایی چون «آسیا تایمز»، «آنتی وار»، «اوپن دموکراسی»، «لوموند دیپلماتیک»، «تهران تایمز» و ده‌ها نمونه دیگر است.

مشروح این گفت‌و‌گو به شرح ذیل است:

نظر شما درباره حرکات مشکوک عربستان سعودی در هنگامه گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران چیست؟

پرفسور جهانپور: قابل کتمان نیست که عربستان سعودی و اسرائیل به شدت مخالف هرگونه توافق هسته‌ای ایران با گروه« ۱+۵ » و البته هرگونه بهبود روابط بین تهران و واشنگتن هستند. ریاض و تل‌آویو  یقینا با لابی‌گری در بین سیاستمداران و نمایندگان کنگره آمریکا در تلاش برای مانع شدن از توافق هسته‌ای ایران هستند. دیدار قبلی وزیر خارجه عربستان سعودی با «جان کری» همتای آمریکایی‌اش نیز به همین دلیل و جهت انتقال پیام ریاض به طرف آمریکایی درباره مذاکرات هسته‌ای بود.

لازم است بگویم عربستان سعودی از« سلاح نفت» چند دهه است که استفاده می‌کند و در این زمینه می‌توان به سال‌های ۷۲_ ۷۳ و نیز ۷۷ _۷۸ میلادی اشاره کرد.

چه نظری درباره آینده روابط تهران و ریاض دارید؟

پرفسور جهانپور: ایران با داشتن اقتصاد شکوفا و تماس با دیگر کشورها نسبت به دیگر کشورهای منطقه بهترین اولویت برای ایجاد ثبات خاورمیانه است. درباره ایران و عربستان نیز بگویم با فعل و انفعالات اخیر این کشور و درگذشت «ملک عبدالله» زمان مناسبی برای کنار گذاشتن اختلاف‌ها و تلاش جهت ثبات بیشتر در خاورمیانه ایجاد شده است.

به بحث مذاکرات هسته‌ای بپردازیم. در صورت هرگونه تحریم احتمالی جدید، آیا واشنگتن انتظار دارد ایران همچنین در مذاکرات باقی ماند؟

پرفسور جهانپور: اوباما با سخنان اخیر خود نشان داد که به طوری جدی امید به حل تنش هسته‌ای با ایران از طریق ابزارهای مسالمت آمیز دارد. البته آشکار است که کنگره جدید آمریکا نه تنها بابت معامله هسته‌ای ایران بلکه از بعد داخلی آمریکا نیز با اوباما مشکل دارد.

می‌توان در این باره به دعوت  «جان بینر» از «نتانیاهو» نخست وزیر اسرائیل جهت سخنرانی در کنگره اشاره کرد. این اقدام قطعا تلاش برای به دست آوردن رای اکثریت کنگره در اعمال تحریم‌های جدید ضد ایرانی است. باید تاکید کنم در صورت تصویب تحریم‌های جدید در کنگره علیه ایران، جمهوری اسلامی گزینه‌ای جز ترک مذاکرات هسته‌ای ندارد. «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران نیز به صراحت گفته است، هر تحریم جدیدی بر خلاف روح توافقنامه ژنو یا طرح اقدام مشترک است و ایران در این صورت مجبور به ترک میز مذاکرات خواهد بود.

پیش‌بینی شما از آینده مذاکرات چیست؟

پرفسور جهانپور: رسیدن به توافق با توجه به وضعیت کنگره فعلی آمریکا به نفع تهران و واشنگتن است و با دولت بعدی آمریکا وضعیت مشکل‌تر می‌شود. من پیش‌بینی می‌کنم اگر مذاکرات به شکست بیانجامد، دو طرف علیه هم موضع متخاصم‌تری خواهند گرفت و کار به نبرد نظامی می‌رسد.

هزینه‌های چنین تقابل نظامی احتمالی چه خواهد بود؟

پرفسور جهانپور: نبرد نظامی برای منطقه، ایران و آمریکا مصایبی دارد. کشورهای منطقه باید بفهمند که نبرد بین ایران و آمریکا به نفعشان نیست و آن‌ها از ترکش‌های چنین نبردی در امان نخواهند بود. حتی جنگ سرد بین ایران و غرب نیز به نفع هیچکس نیست. اکثریت مردم آمریکا نیز خواهان نبرد دیگری در خاورمیانه نیستند. نبرد با ایران، تبعات بسیار منفی برای آمریکا و غرب دارد. ایران ۳ برابر جمعیت عراق و ۳ برابر بزرگتر از این کشور است. نبرد علیه ایران هزینه‌های مالی و انسانی زیادی برای آمریکا دارد.

راه برون رفت قطعی از مناقشه هسته‌ای چیست؟

پرفسور جهانپور: اراده سیاسی. اراده سیاسی در دو طرف راه حصول توافق است. البته سیاستمداران ایرانی نباید در تله ائتلاف عناصر دست راستی آمریکا و اسرائیل که خواهان نابود کردن مذاکرات هستند، بیافتند.

و سئوال آخر. آیا ضرورت دارد غرب و شورای امنیت سازمان ملل متحد در زمینه رفع تحریم‌ها در بازه زمانی مشخص تضمینی دهند؟

پرفسور جهانپور: تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد برای تنبیه ایران و اتهام در زمینه نظامی بودن برنامه‌های هسته‌ایش بوده و اگر متوجه شده که ایران برنامه‌ای در زمینه ساخت جنگ افزار هسته‌ای ندارد، که البته تاکنون اثبات شده است، منطق می‌گوید شورای امنیت باید تحریم‌ها را رفع کند.

لطفا بیشتر توضیح دهید؟

پرفسور جهانپور: غرب باید ضمانت دهد که شورای امنیت تحریم‌ها را رفع می‌کند و سپس اعلام کند برنامه‌های هسته‌ای ایران عادی است. البته ایران نیز بهتر است با نظارت محدود بر فعالیت‌های هسته‌ایش موافقت کند. به نظرم ایران اگر در مسیر حسن نیت بیشتر معاهده «ممنوعیت آزمایش سلاح‌های هسته‌ای» موسوم به “CTBT ” را امضا کند، فشار بر دیگر کشورهای منطقه وارد می‌شود تا آن‌ها نیز این معاهده را امضاء کنند. اسرائیل تنها دارنده سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه است که هنوز به «ان‌پی‌تی»نپیوسته است. بنابراین ایران می‌تواند با فشار بر سازمان ملل متحد، خواهان صدور قطعنامه‌ای در زمینه ایجاد خاورمیانه عاری از سلاح‌های هسته‌ای شود که پیشتر فنلاند در سال ۲۰۱۲ قصد داشت نشستی در این باره برگزار کند ولی با فشارهای اسرائیل و آمریکا این نشست لغو شد.