دریایی که باید برای شمالی‌ها حرام شود تا رئیس جمهور کام‌روا شود!

به گزارش قائم آنلاین، طرح انتقال آب دریای خزر به سمنان چندی است که از سوی دولت درحال پیگیری است و همین امر واکنش‌هایی را از سوی نمایندگان مجلس در استان‌های شمالی، کارشناسان محیط‌زیست و فعالان اجتماعی و رسانه‌ای به همراه داشته تا از اجرای آن جلوگیری شود.

در همین راستا پایگاه خبری تحلیلی بلاغ مازندران گفت‌وگویی را با دکتر عزیر عابسی استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، که یکی از اعضای بررسی کننده این طرح در کشور است، ترتیب داده تا جزییات آن برای تنویر افکار عمومی مشخص شود.

عزیر عابسی در ابتدای این گفت‌وگو اظهار کرد: سال ۹۱ یک درخواستی از سوی وزارت نیرو به سازمان محیط‌زیست ارسال شد برای اینکه انتقال آب دریای خزر به سمنان صورت گیرد و البته تخصیص آب بیشتری وزارت نیرو از قبل داده بود که این ۲۰۰ میلیون مترمکعب درصدی از آن است.

وی با اشاره به ابعاد دقیق طرح اجرایی این پروژه، خاطرنشان کرد: بنابر پروژه پیشنهادی قرار است ۱۴ مترمکعب از آب که پیش‌بینی شده یک سیستم اُسمز معکوسی(آب شیرین کن) ساخته شود که در نهایت ۷ متر مکعب شیرین شود و ۷ مترمکعب باقیمانده که دو برابر شور شده به دریا برگردد که از ساحل گهرباران شروع شده و به طول ۱۸۰ کیلومتر به سمنان منتقل می‌شود.

دریای خزر یا چاله ماهی!
عضو هیات علمی دانشگاه نوشیروانی بابل تصریح کرد: این آب قرار است از عمق ۳۰ متری دریا با یک سازه آب‌گیرِ باز، برداشت شود و به مرحله شیرین‌سازی برسد که برای شیرین‌سازی به تاسیسات آب شیرین‌کن نیاز دارند تا با فشار ۱۵ باری آب را از غشا نیمه‌تراوا در خلاف جهت طبیعی اُسمز رد کنند تا نمک‌ها بماند و آب خروجی شیرین باشد.

عابسی با بیان اینکه مشکلات این طرح نمایان است گفت: دریای خزر مشکل غنی‌شدگی دارد و آب آن پر از رشد بیولوژیکی است که به خاطر فاضلاب‌های زیادی که در آن تخلیه می‌شود آب بارور شده و مانند یک چاله ماهی، آب آن سبز است که تصفیه آن سخت بوده و نیاز به پیش‌تصفیه دارد؛ آبی که می‌خواهد برای پیش‌تصفیه برود باید از عمق زیاد دریافت شود تا رسوبات کمتری داشته باشد که به پیش‌تصفیه و پس از آن به فرآیند اُسمز معکوس و در نهایت پمپاژ به ارتفاعات شود.

فوق دکتری هیدولیک محیط‌زیست موسسه تکنولوژي جرجیا با اشاره به اینکه یکی از مشکلات پیش رو، آب‌گیری باکیفیت برای جلوگیری از رسوبات و نبلعیدن موجودات دریایی است، ادامه داد: این آب‌گیری باید در مکانی انجام شود که ماهیان و محل رشد لاروها نباشد و همچنین رسوبات وارد آن نشود.

وی با بیان اینکه حجم آب دریای خزر ۷۸ هزار میلیارد مترمکعب است و با برداشتن ۲۰۰ میلیون مترمکعب از این حجم دریا خشک نمی‌شود، عنوان کرد: یکی از مشکلات در طرح انتقال آب دریای خزر این است که با تخلیه فاضلابی که پس از طی فرآیندی حداقل دو برابر شورتر شده و دوباره به میزان ۷ مترمکعب (به اندازه آب رودخانه هراز و بابلرود) به دریا برمی گردد که این امر به صورت شبانه روزی به مدت ۵۰ سال انجام می‌شود که باتوجه به اینکه این فاضلاب در یک جا تخلیه می‌شود و در تمام دریای خزر پخش نمی‌شود آسیب‌های زیادی را به‌دنبال دارد.

طراحی دانشجویی برای یک طرح بزرگ
عابسی با انتقاد از عدم وجود مدل‌سازی و کار آزمایشگاهی در این طرح اظهار کرد: متاسفانه هیچ کار آزمایشگاهی و مدل‌سازی در طرح انتقال آب دریای خزر صورت نگرفته و طراحی این پروژه در حد طراحی دانشجویی است؛ درحالی که در جلسات مختلف از مسئولان محیط‌زیست خواسته شد تا دلایل منطبق بر مدل‌های کار شده که خسارتی به دنبال نداشته ارائه دهند اما آن‌ها بدون اینکه اینکار را انجام دهند طرح را تصویب کردند.

فوق دکتری هیدرولیک محیط‌زیست موسسه تکنولوژي جرجیا آمریکا تصریح کرد: باتوجه به اینکه پروژه‌های جاری از دریای عمان و خلیج فارس برای آب‌رسانی به مشهد، اصفهان، یزد و کرمان وجود دارد و در واقع برای این دریا هم فکر شده و مسافت زیادی تا سمنان دارد از آن صرف نظر کرده‌اند؛ البته هنوز مشخص نیست چرا آب دریای عمان پس از طی فاصله هزار و ۷۰۰ کیلومتری باید به مشهد برسد اما در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان که بسیار تشنه هستند این طرح اجرا نمی‌شود.

احداث ۳ ایستگاه‌ پمپاژ آب برای گرفتن جان جنگل مازندران
وی با اشاره به آسیب‌های محیط‌زیستی اجرای این طرح یادآور شد: لوله‌گذاری این پروژه باید به طول ۶۰ کیلومتر از وسط جنگل و کنار خط لوله نفت پایانه صدرا که به پالایشگاه ری فرستاده می‌شود عبور کند که هنوز وزارت نفت هیچ موافقت اصولی با این موضوع انجام نداده و البته خطرات زیادی هم این کار دارد.

عضو هیات علمی دانشگاه نوشیروانی بابل با بیان اینکه برای این طرح ۸ ایستگاه پمپاژ درنظر گرفته شده است، افزود: از این تعداد چهار ایستگاه در مازندران ایجاد می‌شود که سه تای آن در جنگل قرار می‌گیرد که برای هر یک از این ایستگاه‌ها مساحتی به اندازه یک سیلو درحد یک کارخانه بزرگ نیاز است تا تاسیسات پمپ، لوله و پست‌های برق در آن راه‌اندازی شود که به خاطر آن باید درختان زیادی قطع شده تا این سیلو ایجاد و مسیری برای دسترسی به آن هموار شود.

عابسی خاطرنشان کرد: بنابر بررسی‌های صورت گرفته و اطلاعاتی که به ما داده شد، برقی که این ایستگاه‌های پمپاژ مصرف می‌کنند بیشتر از توانایی برق تولیدی منطقه است که نیاز است این میزان برق از جای دیگر تامین شود و این درحالی است که کشور با مشکلات زیاد در زمینه برق رو به رو است.

 آبی که برای همسایه نان می‌شود!
فوق دکتری هیدولیک محیط‌زیست موسسه تکنولوژي جرجیا با اشاره به آسیب‌های اجتماعی این طرح گفت: درحالی این پروژه در قسمت گهرباران و فرح‌آباد مازندران اجرا می‌شود که مردم منطقه میاندورود با مشکل کمبود آب هم برای کشت دوباره و هم برای نیاز روزانه رو به رو هستند و همچنین زمین‌های محل اجرای طرح برای تعاونی صیادی است که صیادان حق انتفاع دارند اما درصورت اجرایی شدن این پروژه آن‌ها نمی توانند به مکان مورد نظر ورود پیدا کنند و هیچ پیش‌بینی برای راضی نگه داشتن مردم منطقه نشده که می‌تواند مشکلات اجتماعی زیادی را به‌دنبال داشته باشد.

۲۰ هزار میلیارد اعتبار برای طرح بدون پشتوانه
وی درخصوص آسیب‌های اقتصادی طرح انتقال آب دریای خزر اظهار کرد: خط پمپاژ، ایستگاه‌های پمپاژ، خط انتقال، تخریب جنگل و بحث‌های اقتصادی که برآورد شده بیش از ۲۰ هزار میلیارد این پروژه هزینه به‌دنبال دارد که می توان گفت با پولی که صرف یک مترمکعب از این طرح می‌شود باید طلا کاشت تا این هزینه جبران شود.

عضو هیات علمی دانشگاه نوشیروانی بابل تصریح کرد: مسئولان امر دلیل انتقال آب دریای خزر به سمنان را برای مصارف شرب و فعالیت‌های صنعتی اعلام می‌کنند اما این درحالی است که مناطق اطراف سمنان به کشت‌های پرآب مشغول است که معمولا میوه‌های مانند خربزه و پرتقال آن‌ها در تابستان به مازندران می‌آید که این نشان از پرآبی این استان دارد؛ اگر با مشکل کمبود آب شرب مواجه هستند می‌توانند مانند ارومیه با خریداری آب از کشاورزان به آن‌ها اجازه کشت ندهند و الگوی آبیاری را اصلاح کنند.

عابسی با بیان اینکه هیچ تلاشی در اصلاح مصرف بهینه آب در سمنان صورت نگرفته است، گفت: آنچه که مشخص است طرح انتقال آب یک موضوع فقط سیاسی بوده و بنابر قولی است که آقای رئیس جمهور به همشهریان خود داده است.

فوق دکتری هیدولیک محیط‌زیست موسسه تکنولوژي جرجیا تاکید کرد: اگر سازمان محیط‌زیست و وزارت نیرو به دنبال اقناع جامعه علمی کشور هستند این طرح را به مراکزی همچون مرکز تحقیقات آب وزارت نیرو، مرکز پژوهش‌های مجلس، پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه نوشیروانی ارجاع دهند و از آنها اظهارنظر بخواهند تا یک بار برای همیشه این موضوع توسط این مراکز پشتیبانی شود.