انتخابات؛ مظهر احقاق حق و اقتدار ملی

به گزارش قائم آنلاین، کمتر از سه ماه به انتخابات مجلس یازدهم مانده است و حال و هوای انتخاباتی به تدریج فضای کشور را فرا می‌گیرد. مشارکت فعال و باشکوه مردم در هر جایی که نیاز به حضورشان است، موجب تقویت جامعه می‌شود و نارسایی در مشارکت سیاسی و اجتماعی و اقتصادی ادامه حیات جامعه را دستخوش تزلزل و بی‌ثباتی می‌کند.
منتهی مشارکت فعال و نگاهدارنده جامعه، مشارکت درونجوش و داوطلبانه و آگاهانه و آزادانه است. به این معنا که اعضای جامعه احساس کنند، حضور آنان در صحنه مشکلی از مشکلاتشان را حل خواهد کرد.
چنانچه در راهپیمایی عظیم ۹دی و تظاهرات اخیر مردم در مقابله با آشوبگران دیدیم، که مردم برای دفاع از امنیت و کشور و نظام، هم صف خود از اغتشاشگران را جدا کردند و هم به صحنه آمدند. مردم احساس کردند، حضورشان، غائله را جمع خواهد کرد و چنین هم شد. انتخابات یکی از مظاهر اصلی این مشارکت است ؛ مشارکت سیاسی.

اهمیت مشارکت مردم در کلام امیرمومنان(ع)
نهج البلاغه که به فرموده رهبر انقلاب ؛ ” کتاب انسان ساز و جامعه ساز” است(۶۳/۱/۲۶) و “روش اداره مطلوب جامعه و کشور” را به زیبایی ترسیم می‌کند. (۸۱/۱۱/۱۵)سرشار از مفاهیم و مضامینی است که امیرمومنان به عنوان حاکم جامعه اسلامی، مردم و والیان را مخاطب قرار می‌دهد. یکی از این نامه‌های حکمت آموز، نامه حضرت، به مردم مصراست (نامه ۶۲) که در فرازی از آن از مردم می‌خواهد صحنه را ترک نکنند. وجود امامی مانند علی(ع) و والی‌ای مانند مالک اشتر کافی نیست. اگر مردم در صحنه نباشند، حکومت شکست می‌خورد. ” وَ انَّ اخاالحرب الارِق، من نامَ لم یُنَم عنه”.. جامعه پویا همیشه بیدار است و ازهمه ابعاد زندگی خود آگاه است. (ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت؛ /۳۱۷-علامه جوادی آملی)

اعمال حق الهی از طریق مشارکت مردم
انقلاب و نظام اسلامی، گواه صدق نقش مردم و اهمیت و ضرورت آن در حدوث و بقاء این گوهر الهی است. اساسا یکی از مهمترین وجوه امتیاز انقلاب و نظام اسلامی باهمه انقلابهای بزرگ دنیا، وقوع مردمی و بقای مردمی آن با مشارکت مردم است.
قانون اساسی جمهوری اسلامی در اصل پنجاه وششم به این مهم تصریح دارد: “حاکمیت مطلق برجهان و انسان ازآن خداست و هم اوست که انسان را برسرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته است. هیچ کس نمی‌تواند این حق را از او سلب کند یا در خدمت منافع فرد یا گروهی خاص قرار دهد. ملت این حق خداداد را از طرقی که در اصول بعد می‌آید اِعمال می‌کند. اصول مختلف قانون اساسی مترقی جمهوری اسلامی، گونه هایی از مهمترین ابعاد حق مردم را در مشارکت ایشان در انتخابات مختلف بیان می‌کند.
حضرت امام رضوان الله علیه نیز با بیان‌های گوناگون به مسئولیت مردم در ایفای نقش خود اشارات مکرری داشته اند: «همه باید توجه داشته باشند که با وجود مسئولیت قانونی و رسمی عده‌ای از افراد در اداره کشور، کسی نباید درباره اداره کشور بی‌توجه باشد و از راه‌ها و طرق قانونی مردم نقش و دخالت مسئولانه خود را ایفاء نموده و نسبت به اداره امور کشور بی‌تفاوت نباشند و حتی در صورت انحراف مردم وظیفه دارند ورود پیدا نمایند (وصیتنامه سیاسی الهی امام) و آن چه که مهم است این که بدانیم «یک کشوری وقتی آسیب می‌بیند که ملتش بی‌تفاوت باشد». (همان، صحیفه امام- ج ۱۳- ۱۶۰)
امام خامنه‌ای که در باره نقش مردم در انتخابات روشن ترین و بدیعترین تعابیر در بین فقهای اسلام را دارند به اهمیت مشارکت مردم و نقش آن در حفظ و بقای نظام اسلامی در مقابله با فشارهای دشمنان، این چنین تصریح دارند:

انتخابات؛ مظهر احقاق حق و اقتدار و توانایی ملی
«انتخابات، فقط یک پدیده سیاسی نیست. انتخابات، مظهر حضور مردم، مظهر احقاق حق و مظهر توانایی و اقتدار ملی برای یک کشور است… هم حق و هم تکلیف مردم است که بیایند و سرنوشت کشورشان را به دست خودشان معین کنند؛ زیرا که کشور متعلّق به مردم است. مردم باید بیایند و با انتخاب صحیح و آزادانه، قانونگذارانشان را در قوّه مقنّنه معین کنند؛ مجریان خودشان را با ترتیبی که در قانون معین شده است، معین کنند. این حقّ مردم است و متعلّق به آنهاست؛ اما تکلیف هم هست. این طور نیست که یکی بگوید من نمی‌خواهم از این حقّم استفاده کنم؛ نه، سرنوشت نظام بسته به احقاق و استنقاذ این حقّ است؛ این تکلیف است؛ باید همه شرکت کنند. نظام جمهوری اسلامی توانسته است این حق را در اختیار مردم بگذارد؛ اما در گذشته ما این حق را نداشتیم. در نظامهای گذشته، مردم از استفاده از چنین حقّی محروم بودند. نظام جمهوری اسلامی این حق را داده است؛ باید مردم بروند و استنقاذ کنند. گاهی یک رأی هم مؤثّر است؛ هیچکس نگوید رأی من تنها چه تأثیری دارد. گاهی یک رأی یا چند رأی، در سرنوشت یک کشور اثر می‌گذارد. شما می‌توانید با رأی دادن خودتان، شخص مؤمن صالح را به مجلس بفرستید. آن کسی که به مجلس رفت، در هنگامه حسّاس – آن جایی که رأی یک نماینده می‌تواند سرنوشت کشور یا یک قشر، یا سرنوشت اقتصاد را معین کند – رأی او کارساز خواهد بود. لذا هیچ وقت کسی نگوید که رأی من چه تأثیری دارد. »(۷۸/۱۱/۲۶)

انتخابات ؛ نماد حرکت اسلامی در کشور ما
«انتخابات نماد حرکت اسلامی در کشور ماست. انتخابات، هدیۀاسلام به ملت ماست. امام بزرگوار ما حکومت اسلامی به روش انتخاباتی را به ما یاد داد. حکومت اسلامی در ذهن‌ها و خاطره‌ها به شکل خلافت‌های موروثی به یادگار مانده بود؛ خیال می‌کردند حکومت اسلامی یعنی مثل خلافت بنی امیه و بنی عباس یا خلافت ترکان عثمانی؛ یک نفر با نام و شکل ظاهری خلیفه، اما با باطن و عمل فرعون و پادشاهان مستبد؛ بعد هم که از دنیا می‌رود، یک نفر را به جای خود معین کند. در ذهن مردم دنیا، حکومت اسلامی به این شکل تصویر می‌شد؛ که بزرگترین اهانت به اسلام و حکومت اسلامی بود. امام، حکومت اسلامی به روش انتخابات مردم و حضور مردم و تعیین منتخب مردم را – که لبّ اسلام است – بار دیگر برای مردم ما معنا کرد و در جامعۀما تحقق بخشید. »(۸۳/۳/۱۴)

انتخابات مظهر حضور و آزادی مردم
«انتخابات، مظهر حضور مردم و آزادی ملت ایران در انتخاب سرنوشت خود است. شما وقتی رئیس جمهور را انتخاب می‌کنید، یعنی تمام سررشته‌های اجرایی کشور را در دست کسی می‌گذارید که منتخب شما و برخاسته از رأی و اراده شماست. وقتی نمایندگان مجلس را انتخاب می‌کنید، یعنی قانونگذاری و همچنین نظارت بر کار اجرایی را به دست کسانی می‌سپرید که شما آنها را شناخته و انتخاب کرده اید؛ بنابراین شما هستید که انتخاب می‌کنید. این کار به معنای قدرت مردم در اداره کشور و در دست داشتن سرنوشت کشور به وسیله ملت است؛ این چیز کم و کوچکی نیست؛ این برای ما همه چیز است.»(۸۲/۱۲/۱۵)

مشارکت مردم در انتخابات؛ احساس مسئولیت در برابر آزمون الهی و ادای دِین شرعی، اخلاقی،
«امروز مسأله انتخابات، حقیقتاً یک عرصه امتحان الهی است. ببینید امتحانهای الهی چگونه برای همه هست! مگر می‌شود انسان در دوران زندگی، با امتحان الهی مواجهه نشود؟ عمده این است که انسان بتواند از امتحان الهی سربلند بیرون آید. من از همه ملت ایران می‌خواهم که به امید خدا و با توکل به پروردگار، همین احساس مسؤولیت را تا هنگام رفتن به پای صندوقهای رأی و انداختن رأیشان در داخل صندوق حفظ کنند. ان شاءاللّه عدد بالایی از مردم در این امتحان الهی شرکت کنند و دین خودشان را به کشور و انقلاب ادا کنند و سهم خویش را در آینده کشور ایفا نمایند. »(۷۶/۲/۱۳)

انتخابات ؛ یک وظیفه همه‌جانبه و همگانی
«آحاد ملت ما باید بدانند آنچه بکارند، می‌دروند. بعضی ممکن است در رأی گیری شرکت نکنند؛ بعد بگویند چرا فلان کار نشد. شما باید شرکت می‌کردید و آن کسی را که فکر می‌کنید می‌تواند این کار را انجام دهد و می‌پسندید، انتخاب می‌کردید تا آن طور که می‌خواهید، بشود. نمی‌شود ما در انتخابات شرکت نکنیم؛ بعد نتیجه انتخابات احیاناً آن طور که ما می‌پسندیم، نشود؛ سپس بگوییم چرا نشد! بله، وقتی انسان شرکت نکند، همین است. همه باید شرکت کنند؛ این یک وظیفه است؛ هم وظیفه اسلامی است، هم وظیفه میهنی و ملی است و حفظ عزّت و شوکت کشور به این وابسته است، هم وظیفه سیاسی است – کسانی که فهم و تشخیص سیاسی دارند، وظیفه دارند وارد شوند، هم وظیفه اخلاقی است؛ حقوق مردم اقتضاء می‌کند که در این میدان وارد شوند. کارهایی که باید در این کشور انجام گیرد، اقتضاء می‌کند که انسان در این میدان وارد شود. انتخابات را مغتنم بشمارید و قدر بدانید و در آن شرکت کنید؛ حادثه بسیار مهمّی است. »(۸۰/۲/۲۸)

حضور مردم در انتخابات؛ بیانگر مردمی­ بودن نظام و اتکاء به رأی مردم
«یکی از بزرگترین شاخصهای مردمی بودن حکومتها در دنیا، عبارت است از این که مردم در انتخابات و گزینشهای بزرگ ملی، چقدر شرکت می‌کنند. در آن کشوری که بیش از هشتاد درصد حائزین شرایط برای رأی دادن در پای صندوقها حضور می‌یابند – یعنی کشور ما – طبق معیارهای جهانی با همه منطقها و زبانهایی که امروز در دنیا، در عالم سیاست و مسائل سیاسی و اجتماعی مطرح و قابل فهم است، حکومت و نظام، نظامی مردمی است؛ نظامی است که در آن، حضور مردم محسوس است. »(۸۰/۲/۲۸)

مشارکت در انتخابات نماد همبستگی ملی در برابر دشمن
«اصل حضور مردم در صحنۀانتخابات مهم است؛ زیرا مشارکت عمومی نشان دهندۀهمبستگی ملی است و همبستگی ملی می‌تواند در مقابل توطئه‌های دشمنان به کشور مصونیت ببخشد. دشمن از اختلافات سود می‌برد و از تشتت آراء مردم سوء استفاده می‌کند. دشمن از دودستگی‌ها و فتنه گری‌ها و جنگ افروزی‌های داخل کشور استفاده می‌کند. وقتی یک ملت یکپارچه و یکدست باشد و مسؤولان کشور همه با یکدیگر همدل و همراه باشند، شمشیر دشمن کند می‌شود و جرأت نمی‌کند به چنین کشور و ملتی نظر بد بیندازد و با او به چشم توطئه نگاه کند. مشارکت مردم در امر انتخابات می‌تواند این همبستگی ملی را در مقابل چشمان دشمن عنود و حیله گر به نمایش بگذارد و به ملت و کشور ما مصونیت ببخشد. لذا من بارها گفته‌ام که اصل حضور مردم در انتخابات، حتّی از انتخاب اصلح هم مهمتراست؛ اگرچه انتخاب اصلح هم بسیار اهمیت دارد. (۸۲/۲/۱۷)

مشارکت مردم در انتخابات؛ حافظ طراوت، نشاط و قدرت و صلابت انقلابی
«حضور مردم در صحنه‌ها باید به گونه­ای باشد که مشت محکمی به سینۀدشمنان کوبیده شود… همین کارهاست که تاکنون انقلاب را با طراوت و با نشاط نگهداشته است و روح مقدس امام(ره) را خشنود خواهدکرد. »(۷۸/۱۱/۱۳)
«انتخابات… یک وظیفۀملی است… به این خاطر که این شرکت می‌تواند روح نشاط و احساس مسؤولیت را همیشه در جامعه زنده نگه دارد و حضور مردم در صحنه را به رخ دشمنان این ملت بکشد. (۸۴/۱/۱)

مشارکت مردم در صحنه و در عرصه‌های مختلف به ویژه تعیین سرنوشت، موضوعی مهمتر از نگاه غرب به دموکراسی است. در نگاه اسلام انقلابی، مشارکت مردم در تعیین سرنوشت خود، مجرای اعمال حاکمیت حق و یک وظیفه شرعی و الهی و ملی است. در اندیشه امامین انقلاب اسلامی، مشارکت مردم در انتخابات، فقط یک پدیده سیاسی نیست، مظهر احقاق حق، اقتدار ملی، نماد حرکت اسلامی، آزادی، امتحان الهی، نقطه اتکاء حکومت، و پشتوانه اصلی در مقابله با دشمنان و در یک جمله؛ مهمترین ارکان حفظ و بقای نظام انقلابی است.