هرگز زیر بار تعامل با متجاوزان به طبیعت نمی‌رویم

به گزارش قائم آنلاین، در پی انتشار گزارش انتقادی روز گذشته این پایگاه اطلاع رسانی تحت عنوان «میانکاله؛ شهرت جهانی با امکانات محلی!/شبه‌ جزیره‌ای که قربانی مناقشات و سوء مدیریت شد» حسینعلی ابراهیمی مدیرکل محیط زیست مازندران طی اقدامی تحسین برانگیز و کم سابقه در میان مدیران استانی در  گفت‌وگویی با این رسانه، به سوالات مطروحه در این گزارش، پاسخ داد.

حسینعلی ابراهیمی در واکنش به مطلب منتشر شده در پایگاه اطلاع رسانی بلاغ به خبرنگار ما گفت: در بحث میانکاله، ما یک چند دهه‌ای فقط شاهد شعار داشتن قابلیت و نیاز به حفاظت را شاهد بودیم، اقدام عملی را شاهد نبودیم.

وی با بیان اینکه تعارض شدیدی بین دامداران و بومیان منطقه با محیط زیست طی سالیان گذشته را رد نمی‌کنیم، افزود: یکی از این تعارضات این بود که آن‌ها قصد داشتند، دامداری‌های خود را در منطقه میانکاله حفاظت کنند، محیط زیست یا موافقت نمی‌کرد و یا به سختی مجوز می‌داد؛ ما آمدیم برای حل این موضوع، یک الگو تعریف کردیم.

رفع تعارضات با دامداران ذی‌حق در میانکاله

مدیرکل محیط زیست مازندران، خاطرنشان کرد: خوب نمی‌شد که مانع مرمت دامداری‌ها شد و نگذاشت محل فعالیتش را تعمیر نکند، لذا ما تفاهم کردیم و اعلام کردیم دامداران و بومیان ذی‌حق، می‌توانند تحت نظارت محیط زیست اقدام به تعمیرات دامداری‌ها کنند و نزدیک به دو سال است که با این راهکار و تفاهم، تعارضات ما با دامداران به کل، مرتفع شده است.

این مسئول ادامه داد: البته یک سری از اهالی هم هستند که به لحاظ قانونی، حقی ندارند و در مقابل اصرار به ورود دام به محیط میانکاله هستند که طبیعتا ما اجازه نمی‌دهیم و جلوی آن‌ها را می‌گیریم.

اقدامات انجام گرفته برای رفع خشکسالی ضلع غربی میانکاله

ابراهیمی در ادامه به خشک شدن ضلع غربی خلیج گرگان و تالاب میانکاله طی سالیان گذشته و اقدامات انجام شده برای رفع این چالش زیست محیطی در این پناهگاه بین‌المللی اشاره کرد و افزود: این خلیج، یک تالاب ساحلی است، چون یک حالت لب شور دارد و مخلوطی از آب شیرین حوزه آبخیز و آب شور دریا است؛ متاسفانه به دلیل کشاورزی ناپایدار، بهره‌برداری بی رویه از منابع آب در حوزه آبخیز جنوبی تالاب، به شدت از میزان ورودی آب شیرین به تالاب کاسته شده و از طرفی مشکلاتی هم برای ورود آب شور از سمت دریا به تالاب داشتیم که در نهایت، ۲۵ درصد از ضلع غربی دچار خشکسالی شد.

وی بیان کرد: ما آمدیم برای رفع این چالش، بلافاصله هم اعتبارات ملی و هم اعتبارات استانی گرفتیم و لایروبی کانال و انهار رودخانه‌های منتهی به میانکاله را به میزان ۹۰ کیلومتر طی حدفاصل سال‌های ۹۷ تا ۹۹ انجام دادیم.

مدیرکل محیط زیست مازندران، با بیان اینکه با انجام این پروژه و اقدام از بروز چندین آسیب به میانکاله جلوگیری شد، گفت: با لایروبی انجام شده، بخشی از سیلابی که در زمستان و فصول پر بارش داشتیم از طریق این کانال به سمت تالاب هدایت می‌شود.

این مسئول اضافه کرد: از سویی دیگر، طی مشورتی که با جوامع بومی و محلی داشتیم، سوابق تجربی در میانکاله را با مسائل علمی تطبیق دادیم و دیدیم حرف درستی است و در نهایت اقدام به احداث دایت در مرز بین منطقه خشک شده و آبخیز کردیم که طی سال گذشته، بخشی از آن به دلیل ورود حجم زیادی از آب، دچار خسارت شد و در سال‌جاری، کاملا مرمت کردیم که این امر باعث می‌شود که آب، پشت دایت به سمت ضلع غربی بماند و یک بخشی، به احیای مجموعه تالاب کمک می‌کند.

خشک شدن ضلع جنوبی و افزایش دست درازی به تالاب

ابراهیمی در ادامه عنوان کرد: یکی از مشکلات اصلی که ما در تعارض و دست درازی به میانکاله داریم، بحث خشک شدن ضلع جنوبی تالاب است که جنبه حقوقی نیز دارد و طی سال‌جاری بدنبال آن هستیم تا با پیگیری‌هایی که در سطح ملی انجام دادیم، مرز بین مستثنیات و منابع ملی را مشخص کنیم.

وی افزود: چون به دلیل ادعاهای دو طرف، جنبه‌های حقوقی مطرح است و همچنین یک سری موضوعات فی مابین منابع طبیعی و محیط زیست و مردم وجود دارد، یک سری پیچیدگی‌های مخصوص خود را دارد که کار را کمی مشکل کرده است و اگر این اتفاق طی سال‌جاری بیفتد، یک اتفاق بی سابقه در میانکاله رخ می‌دهد که برای همیشه، این مشکل حل خواهد شد.

داشته‌ها و نداشته‌های تجهیزات و ماشین‌آلات اطفای حریق در میانکاله

مدیرکل محیط زیست مازندران، در بحث تجهیزات و امکانات میانکاله پاسخ داد: ما طی چند سال اخیر، اولا سعی کردیم تجهیزات انفرادی را که با امکانات و اعتبارات ما ممکن بود، کامل کنیم و اکنون در این بخش، مشکلی نداریم و حتی همین تراکتور و برخی تجهیزات فعلی را در گذشته نداشتیم که در کنار برخی خودروهای ویژه آبرسانی، تهیه و فراهم شده است.

این مسئول اعلام کرد: با همه این داشته‌ها، اما مطلوب این نیست، مطلوب این است که ما در میانکاله حداقل یک دستگاه لودر داشته باشیم، ما نمی‌گوییم بیاییم یک پایگاه اطفای حریق بزنیم که در این راستا دو کار به صورت موازی در حال انجام است.

نیاز مبرم به لودر در میانکاله داریم/حل مشکل لنگ اعتبارات

ابراهیمی ادامه داد: اولا در خصوص خرید لودر و ماشین‌آلات که نیازمند اعتبارات بیشتر و سنگین‌تری است، اعتبارات استانی و محیط زیست، کفایت نمی‌کند، با اعتبارات ابلاغی هم کاری از پیش نمی‌رود؛ بودجه هم دست محیط زیست نیست، چرا که ما یک دستگاه اعتبار بگیر هستیم و اعتبار در اختیار دستگاه‌های دیگری است که باید به محیط زیست تزریق شود.

وی در ادامه با بیان اینکه باید در اینجا به چند مسئله اساسی که شاید بتواند به سوالات مطروحه شما در گزارش منتشر شده پاسخ دهد، بپردازم ؛ گفت: باید یک سری اعتبارات به ما بهند که ما در تلاشیم و مکاتبات بسیاری داشتیم و هم اکنون نیز شدیدا پیگیر هستیم که اگر یک لودر در منطقه وجود داشته باشد و سریع به محض وقوع حادثه، پای کار بیاید، خسارت را به شدت کاهش خواهد داد.

مدیرکل محیط زیست مازندران، اذعان کرد: در حال حاضر، تعامل و همکاری تمامی دستگاه‌ها چه در استان و چه در شهرستان در سطح عالی با محیط زیست برقرار است و اینکه برخی‌ها می‌گویند نیست جای تأمل دارد.

این مسئول متذکر شد: در سال گذشته ۲٫۵ میلیون هکتار از اراضی استرالیا در آتش سوخت، کالیفرنیا همین حالا دارد می‌سوزد، در داخل کشور ما نیز، چندین روز برخی از آتش سوزی‌ها به طول می‌انجامد، اما در میانکاله همین آتش‌سوزی که بسیار گسترده بود و علتش هم این بود که تراکم پوشش علفی در نقطه حریق در کنار وزش باد، بسیار بالا بود و این موجب شد تا ۳۴۰ هکتار را در میانکاله از دست بدهیم.

ایجاد سایت اطفای حریق در ساری در آینده‌ای نزدیک

ابراهیمی افزود: در این آتش‌سوزی‌ها، بلافاصله کمک‌هایی که از دستگاه‌هایی نظیر منابع طبیعی، شهرداری، فرمانداری، اداره راه، مدیریت بحران و سایر ادارات خواستیم به ما دادند و همه پای کار آمدند، اما اینکه ما می‌گوییم باید یک لودر برای میانکاله خریداری و تهیه شود به این دلیل است که تا لودر به منطقه برسد، ساعت‌ها زمان می‌برد و این زمان، زمان طلایی است که ما از دست می‌دهیم.

وی اظهار کرد: ما بخاطر جلوگیری از خسارات حداکثری، مصر هستیم که حتما در شرایط فعلی یک دستگاه لودر برای میانکاله خریداری و تهیه شود؛ کار دیگری از کانال محیط زیست کشور دنبال می‌کنیم که خوشبختانه مصوب شد و به ما ابلاغ شد تا بتوانیم یک سایت مقدماتی اطفای حریق در مرکز مازندران داشته باشیم که بنا است در سمسکنده، احداث شود.

مدیرکل محیط زیست مازندران، خاطرنشان کرد: مکان‌یابی انجام شده، اعتبارات مشخص شده و باید تأمین و ابلاغ شود و کارها در حوزه محیط زیست در حال پیگیری و انجام است.

حذف محیط زیست از ستاد مدیریت بحران در قانون

این مسئول تأکید کرد: همه این موضوعات یک نکته دارد و اینکه در گذشته اطفای آتش‌سوزی در منابع ملی بر عهده منابع طبیعی بود و اگر از عهده منابع طبیعی خارج بود، کلیه دستگاه‌ها باید کمک کنند، در سال ۹۸ قانون مدیریت بحران مصوب شد و در این قانون، نام محیط زیست از ستاد مدیریت بحران حذف شد و به طبع آن، مسئولیت اطفای حریق در جنگل‌ها و منابع طبیعی را به جهاد کشاورزی واگذار کردند؛ ولی با همه این مشکلات، محیط زیست نمی‌تواند بی تفاوت باشد و نمی‌توانیم در زمان بروز حادثه، دست روی دست بگذاریم و منتظر جهاد و یا سایر دستگاه‌ها باشیم.

برخی‌ها بدنبال فالوئر هستند

ابراهیمی با بیان اینکه ما با حداقل امکانات، بدون داشتن اعتبارات با جان‌فشانی و با چنگ و دندان در حال حفاظت از محیط زیست هستیم؛ تصریح کرد: برخی‌ها بدون اطلاعات قانونی و حقوقی و عملیاتی، اظهارات ضدو نقیضی منتشر می‌کنند که بدنبال فالوئر جمع کردن هستند؛ و اینکه مطرح می‌شود باید محیط زیست منابع را حفظ کند، ما خیلی وقت است که برای خودمان تعریف کردیم.

وی افزود: ما نمی‌گذرایم کسی از این ماجراها، آب را گل آلود کند و ماهی بگیرد؛ محیط زیست محل منازعات سیاسی نیست؛ ما مشکلمان در زمان بحران‌ها حتی در زمان سیل و زلزله، آن است که عده‌ای بدنبال منافع شخصی و سیاسی خود هستند و ما در حوزه محیط زیست، اجازه نمی‌دهیم اینگونه اعمال کنند.

مدیرکل محیط زیست مازندران، بیان کرد: ما همواره تمام موضوعات را برای مردم شفاف سازی می‌کنیم و به محض بروز حادثه، خودمان در لحظه اول، اطلاع‌رسانی می‌کنیم؛ در حوزه آتش سوزی اخیر میانکاله، شخصا ده‌ها مصاحبه با اصحاب رسانه انجام دادم و البته امیدورایم خبرنگاران تخصصی حوزه محیط زیست در استان داشته باشیم تا نیازی به توضیح تمامی جزییات نداشته باشیم.

دست از مقابله با زمین‌خواران میانکاله بر نمی‌داریم

این مسئول ادامه داد: در حال حاضر، عمده حوادث آتش‌سوزی در منطقه به کمک خود جوامع محلی خاموش می‌شود و این نشان می‌دهد تعامل خوبی با بومیان برقرار کردیم؛ البته یک عده‌ای هم هستند که زمین‌خوارند، یک عده می‌خواهند تصرف کنند، با این دست از اقدامات مبارزه و مقابله می‌کنیم و دست از جدیت و حساسیت‌مان بر نمی‌داریم.

ابراهیمی با بیان اینکه شاید در برخی از این آتش‌سوزی‌ها خود این افراد هم دست داشته باشند، گفت: این امر باعث عقب نشینی ما نخواهد شد و بررسی‌های ما از آتش‌سوزی‌های انجام شده در میانکاله نشان می‌دهد غالبا انسانی است و حال اینکه تعمدی یا سهوی است باید طرف، دستگیر شود تا مشخص شود.

وی اعلام کرد: در همین ضلع جنوبی، با خشکسالی و تصرف عدوانی، یک راه طبیعی به درون شبه جزیره باز شده است که تردد را برای خودروها و موتورسیکلت‌ها به منطقه را ممکن کرده است، لذا یک جرقه با توجه به تراکم بالای پوشش علفی در این منطقه، فاجعه می‌آفریند.

بوتولیستم عامل قطعی کشتار دسته‌جمعی پرندگان در سال گذشته

مدیرکل محیط زیست مازندران، گفت: در جریان تلف شدن دسته جمعی پرندگان، یک عده نشستند و ظالمانه قضاوت کردند و بدون هیچ بررسی، خوراک به رسانه‌های معاند دادند و مطرح کردند پرندگان بر اثر خوردن سم، تلف شدند و ما اعلام کردیم اگر بررسی و آنالیزی کردید که این امر را ثابت می‌کند در اختیار ما بگذارید، آن فردی که برای نخستین بار این موضوع را به رسانه‌های خارجی اعلام کرد، هرگز نیامد و منطقه را از نزدیک ببیند و صرف ادعای یک نفر، شکارچیان را مقصر دانستند.

این مسئول افزود: علت این ماجرا، کاملا مشخص شد که بوتولیسم بوده و طبق پروتکلی که با دامپزشکی داریم در نهایت هم اعلام شد که عامل تنها بوتولیسم بوده است؛ ما در اوج کرونا و در اسفندماه نیز مشغول جمع آوری لاشه‌های پرندگان بودیم؛ ولی برخی‌ها، کم لطفی کردند.

افزایش برخورد با تعارضات گوناگون به میانکاله ارتباط مستقیمی با افزایش آتش‌سوزی‌ها دارد

ابراهیمی با بیان اینکه طی سالیان اخیر برخوردهای ما با آتش‌سوزی، تصرف، تجاوز، تخریب و شکار غیرمجاز در منطقه به شدت افزایش پیدا کرده است؛ تاکید کرد: لذا عمدی بودن برخی حوادث در منطقه با توجه به این عملکرد و تقابل، می‌تواند صدق کند، اما نمی‌شود اثبات کرد؛ برای اثبات باید طرف دستگیر و در مجامع قضایی اثبات و عنوان شود.

وی اضافه کرد: هر زمان برخوردهای ما با این تخلفات افزایش پیدا کرد، شاهد حوادثی از این دست بودیم و نسبت مستقیم با یکدیگر دارند و ما قرار نیست با متخلفان، مدارا کنیم.

مدیرکل محیط زیست مازندران، مطرح کرد: گفته می‌شود تعامل، تعامل با چه کسانی؟ تعامل با متجاوز به طبیعت، تعامل با متصرف به طبیعت؟ تعامل با کسانی به حقوق بیت‌المال دست اندازی می‌کنند؟ ما هرگز این تعامل را نمی‌پذیریم و به هیچ وجه زیر بار این تعامل نمی‌رویم.

این مسئول در پاسخ به شبهات مطروحه در خصوص دخالت عوامل انسانی در مرگ دسته جمعی پرندگان  و انتشار بیانیه از سوی تعدادی از شکارچیان در فضای مجازی مبنی بر عامدانه بودن این ماجرا، اعلام کرد: ما این پرونده را با توجه به اظهارات مطروحه در فضای مجازی در مجامع قضایی دنبال کردیم، شکایت هم انجام شد و هنوز رأی آن صادر نشده است و معتقدیم تنها این امر در جهت تشویش اذهان عمومی صورت گرفته است.

پاسخ مدیرکل به چرایی عدم معرفی عوامل آتش‌سوزی‌های سریالی در میانکاله

ابراهیمی در پاسخ به چرایی عدم معرفی و مجازت عوامل آتش سوزی‌ها و حوادث در میانکاله، گفت: تخلف در طبیعت با تخلفات در شهر و سایر نقاط متفاوت است و یافتن عوامل بسیار دشوار است، با توجه به وسعت منطقه، ما نیرویی نداریم؛ البته برای حل این معضل آمدیم پهباد تهیه کردیم، اقدامات اولیه نصب دوربین جهت رصد و پایش منطقه در دست انجام است که همگی این اقدامات که به موازات هم در حال انجام است هم نیازمند اعتبار است و هم صرف زمان.

چرا امکانات میانکاله جهانی، حداقلی و محلی است؟

وی در پاسخ به چرایی امکانات محلی برای میانکاله‌ای با شهرت جهانی، اذعان کرد: در گذشته، اقدامات محیط زیست محدود به گشت زنی برای مقابله با صید و شکار بود اما طی سالیان اخیر، چندین میلیارد اعتبار به میانکاله آورده شده است، زیرساخت‌ها را شروع کردیم، احداث کانال کار کوچکی نبوده است، آب دار کردن ضلع غربی، جدا از احیای تالاب، به خودی خود ورود را غیرممکن کرده است، و اگر با حل مشکلات حقوقی، مرز بین مستثنیات و منابع ملی طی سال جاری مشخص شود، حتما ما محدوده میانکاله را با موانع مصنوعی محصور و مسدود می‌کنیم.

مدیرکل محیط زیست مازندران، افزود: ما در تجهیزات انفرادی مشکلی نداریم، حتی بخشی از تجهیزات گروهی را تامین کردیم، یک ماشین کمک دار مخصوص اطفای حریق نیز در میانکاله مستقر کردیم؛ اما مشکل اصلی ما نبود لودر است که حسن آن این است که می‌آید و آتش بُر می‌زند و از سرایت آتش به نقاط دیگر جلوگیری می‌کند.

باز شدن گره خرید لودر به دست برنامه و بودجه و بحران مدیریت مازندران

این مسئول تأکید کرد: لودر باید توسط افراد و دستگاه‌هایی که اعتبار در اختیار آن‌ها است و باید به محیط زیست تزریق شود، تأمین و خریداری شود و سازمان برنامه و بودجه استانداری و سازمان مدیریت بحران باید در این مسئله به جد ورود کنند و با تخصیص اعتبار به حل این مشکل، کمک کنند.

ابراهیمی با بیان اینکه اگر پیگیری تخصیص اعتبار به محیط زیست، مجدانه نبود، ما همین امکانات اولیه را نداشتیم؛ گفت: ما پیشنهاد دادیم که اگر خرید لودر ممکن نیست، ما اصراری نداریم؛ یک لودر متعلق به دستگاه‌ها را طی بازه زمانی خرداد ماه تا پایان مهرماه هر سال در اختیار ما بگذارند تا ما در زمان بروز حوادث از شدت خسارات جلوگیری کنیم و سپس پس از این مدت، مجددا در اختیار آن دستگاه قرار می‌دهیم.

حفاظت از میانکاله محدود به یک دستگاه خاص نیست

این رسانه در حد توان خود بنا بر رسالت ذاتی که دنبال می‌کند، اقدام به انتشار مطالب در راستای مطالبات عمومی و همچنین انعکاس مسائل و مشکلات مطروحه در استان می‌کند و در این ماجرا، از پاسخگویی داوطلبانه مدیرکل محیط زیست و از برخورد مطلوب این سازمان در مواجهه با انعکاس مشکلات موجود در این رسانه، کمال قدردانی را دارد.

حل مشکلات میانکاله محدود به یک دستگاه خاص نیست و حفاظت از محیط زیست یک وظیفه شهروندی است که در کنار عموم مردم بر عهده تک تک مدیران و مسئولان است و امید می‌رود حل معضلات و فقدان‌های مطروحه در این گفت‌وگو و گزارشات قبلی، با همدلی و تعامل میان دستگاه‌ها که کاری ناممکن و دشوار نیست، حل و فصل شود و حداقل با واگذاری قرضی یک دستگاه لودر به محیط زیست در بازه‌های زمانی پرخطر، از وقوع خسارات احتمالی که دور از انتظار هم نیست، پیشگیری کرد.