سرنوشت مبهم سیمان زیستی برای رفع ریزگردها

به گزارش قائم آنلاین، دکتر محمد علی ملبوبی در گفت‌وگو ، با اشاره به چالش طوفان‌های ریزگرد در کشور، افزود: هر چند که کشور در دو سال اخیر به دلیل بارش‌های مناسب کمتر در معرض طوفان‌های ریزگرد قرار گرفته است، ولی کشور با این پدیده زیست محیطی مواجه است، به گونه‌ای که ۱۷ استان درگیر معضل ریزگردها هستند و با بروز آن با مشکلاتی همچون تعطیلی ادارات و قعطی برق در برخی از استان‌ها مواجه هستند.

وی با اشاره به تولید نوعی مالچ زیستی برای تثبیت ریزگردها در پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، اظهار کرد: در این پروژه سیمان زیستی را با استفاده از باکتری‌های گرفته شده از خاک تولید کردیم. این باکتری‌ها از خود آنزیمی ترشح می‌کنند که موجب فرآیند کلسیفیکاسیون (Calcification) در خاک می‌شود، به این صورت که نفوذ این آنزیم در خاک موجب کلسیفیکاسیون که در اصطلاح عامیانه به آن “سره” می‌گویند، خواهد شد.

ملبوبی با تاکید بر اینکه تثبیت خاک با استفاده از این روش از ۶ ماه تا یک سال در محیط دوام خواهد داشت، یادآور شد: زمانی که این سیمان زیستی بر روی زمین پاشیده می‌شود، همزمان گیاه نیز کاشته خواهد شد و با استقرار گیاه می‌توان تثبیت خاک را انتظار داشت.

معاون فناوری پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری با تاکید بر اینکه این روش یک روش کاملا زیستی است و اضافه کردن آن در خاک موجب افزایش جمعیت میکروبی در محیط نخواهد شد، ادامه داد: این نوع مالچ‌های زیستی از نظر ماندگاری، قیمت و سلامت حفظ محیط زیست با مالچ‌های نفتی قابل رقابتند، ضمن آنکه بر خلاف مالچ‌های نفتی، امکان کاشت انواع گیاه در زمین وجود دارد.

به گفته وی جوانه زنی گیاه در خاک دارای این مالچ با تاخیر است، ولی از سوی دیگر وجود اوره در فرمولاسیون آن، افزایش رشد گیاه را در پی خواهد داشت.

ملبوبی در خصوص انجام تست‌های میدانی با بیان اینکه در اجرای فاز پایلوت و انجام آزمایش‌های میدانی با مقاومت‌هایی مواجه هستیم، خاطر نشان کرد: آزمایش‌های غیر رسمی برای بررسی جنبه‌های “زیست محیطی”، “سلامت” و “اثر بخشی” این محصول بر روی خاک‌های مختلف کشور و همچنین در این پژوهشگاه انجام شده است که نتایج موفقیت آمیزی حاصل شد، ولی برای انجام آزمایش‌های میدانی رسمی طی ۲ سال اخیر تلاش‌هایی صورت گرفت که با ممانعت‌هایی مواجه شدیم.

وی با اشاره به دلایل این امر، یادآور شد: زمانی که ماده تثبیت کننده‌ای در آزمایش‌های میدانی تایید شود، وارد فاز صدور مجوزها می‌شود؛ از این رو به نظر می‌رسد که از ابتدا اجازه اجرای آزمایش‌های میدانی داده نمی‌شود.

ملبوبی با اشاره به اثرات این تثبیت کننده ریزگرد، گفت: زمانی که این سیمان بر روی خاک اعمال می‌شود ریزگردها تثبیت می‌شوند و این مزیت را دارد که در زمان بارندگی، سره ایجادشده نرم شود و از این طریق به راحتی آب در زمین نفوذ می‌کند.

معاون فناوری پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک با ابراز تاسف از اینکه طرح سیمان زیستی که در راستای تثبیت ریزگردها تولید شده است، برای انجام تست‌های میدانی با چالش مواجه شده است، به نامه یکی از مسوولان کشور اشاره کرد و افزود: در این نامه اعلام شده است که از هر نوع عقد قرارداد و انجام عملیات عرصه در سطح پایلوت با شرکت‌ها خودداری کند و در ادامه آن آمده است تاکنون مجوزی برای شرکت‌ها در این زمینه صادر نشده است.

وی ادامه داد: این در حالی است که ۳۶ پژوهشگر تقاضای اجرای پایلوت تثبیت‌کننده‌های تولیدی خود را داشتند و این سوال مطرح می‌شود که چرا تاکنون مجوزی برای آزمایش میدانی تثبیت‌کننده‌های زیستی صادر نشده است.