نگرانی از افزایش آمار بازماندگان از تحصیل در مناطق چند زبانه در ایام کرونایی

به گزارش قائم آنلاین، رضا کلانتری در گفت وگو ، با بیان اینکه بر اساس گزارش یونسکو در سال تحصیلی گذشته، شیوع ویروس کرونا در ۱۸۶ کشور، به صورت سراسری و یا حداقل بخشی از آموزش را تعطیل و بیش از ۹۰ درصد جمعیت دانش­ آموزی را خانه­ نشین کرد اظهار کرد: شاید تاکنون هیچ بحرانی به این اندازه مدارس و اجتماعات را تعطیل نکرده بود.

وی افزود: به نظر می رسد آموزش‌ و پرورش کشورها از این وضعیت به شدت آسیب‌ دیده است. با اعلام ماندگاری این ویروس نه تنها در ماه­ های آینده بلکه برای چند سال پیش رو، آموزش و پرورش کشورمان به ویژه در مناطق روستایی و مناطق محروم با چالش‌های بسیار جدی روبروست.

به روز رسانی و تغییر شیوه نامه های بازگشایی مدارس با توجه به وضعیت هر کشوری بعد از شیوع کرونا

سرپرست پژوهشکده آموزش و پرورش روستایی و چند زبانه پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اشاره به اینکه در سال تحصیلی جدید کشورها با توجه به وضعیت شیوع ویروس کرونا، تصمیم‌های متفاوتی در مورد چگونگی و زمان بازگشایی مدارس اتخاذ کرده‌اند و شیوه نامه­ های مختلفی را در خصوص نحوه حضور دانش آموزان در مدارس تهیه کرده اند، اظهار کرد: نکته جالب توجه در تدوین شیوه نامه­ ها این است که بسیاری از کشورها با توجه به داده­ های جدید در مورد بیماری، وضعیت کشور، رفتار دانش آموزان و تعهد خانواده­ ها، شیوه نامه­ ها را تغییر داده و به روز رسانی می­ کنند.

وی افزود: به عنوان نمونه در کشور انگلیس این شیوه نامه از جولای تا آگوست سال جاری پنج مرتبه بازبینی شده است.

سرپرست پژوهشکده آموزش و پرورش روستایی و چند زبانه پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش به نتایج پژوهشی که به بررسی نحوه بازگشایی مدارس در کشورهای مختلف جهان در شرایط شیوع ویروس کرونا پرداخته است، اشاره کرده و گفت: دولت­ ها با توجه به شرایط اقلیمی، فرهنگی و اقتصادی کشورشان سیاست­ های متفاوتی را برای بازگشایی مدارس در نظر گرفته­ اند و بر اساس تحقیق انجام گرفته در این مرکز پژوهشی، سه رویکرد را می توان در مورد بازگشایی مدارس در کشورهای مختلف مشاهده کرد.

کشورهایی که مدارسشان را تعطیل نکردند 

کلانتری ادامه داد: گروه اول کشورهایی هستند که وضعیت بهتری در خصوص مبتلایان به بیماری کووید ۱۹ داشتند و در سال گذشته اقدام به تعطیلی سراسری مدارس نکردند. به عنوان نمونه کشورهای سوئد، دانمارک، تایوان، اروگوئه و ژاپن و حتی چین از جمله کشورهایی هستند که مدارس را به طور عمومی تعطیل نکرده اند.

وی افزود: دولت تایوان مدارس را تعطیل نکرده و هر دو هفته یک بار ماسک جدیدی به همه کودکان ارائه می دهد. مدارس سوئد نیز در جریان همه گیری کرونا، تعطیل نشدند. فقط دانش آموزان ۱۶ سال به بالا در خانه ماندند و یادگیری از راه دور را انجام دادند.

سرپرست پژوهشکده آموزش و پرورش روستایی و چند زبانه پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش گفت: با این حال، پژوهش جامعی مبنی بر اینکه این بیماری چگونه بر معلمان، والدین و سایر بزرگسالان در مدارس تأثیر گذاشته است، انجام نگرفته است.

ژاپن برای جلوگیری از شیوع کرونا در مدارس چه کرد؟

کلانتری ادامه داد: دانمارک ابتدا مدارس و مراکز مراقبت روزانه را برای کودکان زیر ۱۲ سال افتتاح کرد، به این دلیل که آنها در معرض خطر کمتری از ویروس قرار دارند گفت: دانش­ آموزان ژاپنی نیز در روزهای متناوب به صورت حضوری در کلاس شرکت می­ کنند، به طوری که فقط نصف ظرفیت کلاس پر می شود. فاصله اجتماعی در کلاس و سلف سرویس­ ها رعایت می­ شود و دانش آموزان روزانه تحت بررسی دما قرار می­ گیرند.

اروگوئه پیشگام در گشودن درهای مدارس روستایی

وی افزود: اروگوئه یکی از اولین کشورهایی بود که دانش آموزان خود را با استفاده از رویکرد مرحله ای به مدرسه بازگرداند. در اواخر آوریل، اروگوئه مدارس را در مناطق روستایی­ که جمعیت دانش آموزان کمتر است، بازگشایی کرد.

بازگشایی مدارس مالزی با در نظر گرفتن ابعاد و فضای آموزشی

سرپرست پژوهشکده آموزش و پرورش روستایی و چند زبانه پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اشاره به اینکه گروه دوم کشورهایی هستند که بازگشایی مدارس را بر اساس وضعیت منطقه یا ابعاد فضای آموزشی برنامه ریزی کرده اند عنوان کرد: به عنوان مثال کشور مالزی قصد دارد با استفاده از سه مدل مختلف ایمنی، مدارس را بازگشایی کند. طبق اعلام وزارت آموزش و پرورش آن کشور، مدارسی که فضای عمومی و کلاس های بزرگی دارند می توانند با رعایت فاصله ایمن و با استفاده از ماسک در یک جلسه حاضر شوند.

کلانتری ادامه داد: در مدارسی که فضای متوسطی دارند دانش آموزان به دو قسمت تقسیم شده و یک روز در میان در مدرسه حاضر می شوند. در مدارسی که فضای کوچکی دارند دانش آموزان به چند گروه تقسیم شده و به صورت چرخشی در مدرسه حاضر می شوند.

حضور اختیاری دانش آموزان در مدارس ایران 

وی با بیان اینکه بازگشایی مدارس در کشور ما هم ابتدا بر اساس وضعیت قرمز، زرد و سفید مناطق طبقه بندی شد که در نهایت بر اولویت حضور دانش آموزان در همه مناطق تاکید و سپس حضور در مدرسه اختیاری شد گفت: کشور ترکیه انتقال تدریجی حضوری دانش آموزان را انتخاب کرده است. دانش آموزان در این کشور در تاریخ ۳۱ آگوست از راه دور مدرسه را شروع می­ کنند.

سرپرست پژوهشکده آموزش و پرورش روستایی و چند زبانه پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش ادامه داد:  انتقال تدریجی به آموزش حضوری از ۲۱ سپتامبر آغاز می­ شود و به نحوه رفتار مسئولانه خانواده­ ها و دانش­ آموزان در میان بیماری همه­ گیر کووید ۱۹ بستگی دارد و در صورت افزایش موارد ابتلا به ویروس کرونا، بازگشایی را سه هفته به تأخیر می اندازند.

کلانتری افزود: بیش از ۲۰۰۰ بازرس پیش از بازگشایی برنامه ریزی شده­، استانداردهای مدارس را بررسی کرده­ اند.

بازگشایی مدارس کشور آذربایجان بر حسب سن دانش آموزان

وی با اشاره به اینکه مدارس در کشور آذربایجان بر اساس سن دانش آموزان بازگشایی می شود و از ۱۵ سپتامبر، مدارس ابتدایی و کودکستان­ ها مراحل کار خود را از سر می­ گیرند گفت: ابتدا مهدکودک­ ها در مناطقی با کمترین تعداد افراد آلوده و سپس در سراسر کشور افتتاح می شوند. دلیل این امر آسیب پذیری بیشتر دانش­ آموزان بزرگتر در مقابل ویروس کرونا است. از ۱۵ اکتبر برنامه ریزی شده است که دانش آموزان دبیرستانی دوباره در مدارس حاضر شوند البته به شرطی که وضعیت اپیدمیولوژیک پایدار باشد.

هند و فیلیپین برنامه مشخصی برای بازگشایی مدارس ندارند

سرپرست پژوهشکده آموزش و پرورش روستایی و چند زبانه پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اشاره به گروه سوم کشورها گفت:  گروه سوم کشورهایی مانند هند و فیلیپین هستند که برنامه مشخصی برای بازگشایی مدارس با حضور دانش آموزان را ندارند. در کشور فیلیپین تشکیل کلاس های حضوری تا زمان کشف واکسن موثر به تاخیر افتاده است.

کلانتری تاکید کرد: در این میان نکته قابل توجهی که باید مدنظر قرار داد موضوع استفاده بهینه از وضعیت به وجود آمده است. آیا ما می­ توانیم این تهدید را به فرصت تبدیل کنیم یا مانند بسیاری از مسائل پیچیده آموزش و پرورش فرصت ها را از دست خواهیم داد؟.

وی افزود: آیا برنامه­‌های تحول آفرین سند تحول بنیادین در استفاده هدفمند و خلاقانه از آموزش‌های مجازی به صورت جدی بیشتر از همیشه مورد توجه قرار خواهد گرفت یا خیر؟ و آیا موضوع تمرکز زدایی و آزاد سازی بخشی از زمان برنامه درسی با توجه به وضعیت پیش آمده به طور جدی اجرا خواهد شد؟.

سرپرست پژوهشکده آموزش و پرورش روستایی و چند زبانه پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اشاره به اینکه در راهکار ۲-۱۳ برنامه درسی ملی برنامه ریزی برای بخشی از زمان تعلیم و تربیت با توجه به شرایط و اقتضائات استان، منطقه و مدرسه، به خود مدارس سپرده شده است گفت: باید به بهترین نحو از این راهکارها استفاده کنیم و بحث تمرکز زدایی و آزاد سازی بخشی از زمان برنامه درسی را با توجه وضعیت قرمز و زرد و سفید مناطق تنظیم کنیم.

کلانتری ادامه داد: با این وضعیت مدت حضور آموزش کم شده و حضور فیزیکی دانش آموزان در مدارس می تواند چرخشی و سیار باشد. چه لزومی دارد برای یک منطقه کم جمعیت هم مانند یک شهر بزرگ تصمیم بگیریم و مثل یک مرکز استان مدارس را تعطیل یا بازگشایی کنیم و مانند یک کلانشهر سر ساعت ۷ صبح دانش آموز را به مدرسه بفرستیم؟.

وی با بیان اینکه سبک زندگی خانواده­ ها تغییر کرده و متنوع شده است و ما باید این شرایط را درک کنیم گفت: حدود ۳۵ درصد از مدارس در مناطقی هستند که تعداد دانش‌آموزان کمتر از ۵۰ نفر دارند و بیشتر ابتدایی هستند.

سرپرست پژوهشکده آموزش و پرورش روستایی و چند زبانه پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با بیان اینکه متاسفانه شیوع ویروس کرونا آمار بازمانده از تحصیل در مناطق روستایی و عشایری که یکی از معضلات مهم آموزش و پرورش بوده را افزایش خواهد داد اظهار کرد: ما نگران هستیم عدم حضور دانش آموزان در این مناطق به ویژه در مناطق مرزی، محروم و دوزبانه به یک رویکرد تبدیل شود. از طرفی بخش عظیمی از این دانش آموزان همزمان به اینترنت مناسب، گوشی هوشمند و یا رایانه و لپ تاپ دسترسی ندارند و تهیه این ابزارها جز اولویت ها و توان خانواده ها نیست. بنابراین بخشی از آموزش در این مناطق باید حضوری باشد به ویژه دانش آموزان ابتدایی که بیش از دانش آموزان بزرگتر به یادگیری تعاملی و حضوری نیاز دارند.

وی افزود: می توان در راستای اسناد بالادستی در جهت ارتقای جایگاه مدرسه، اختیاراتی به مدیران داد تا برنامه های غیرمتمرکز برای مدرسه تدوین کنند. به عنوان مثال مدیران این مناطق می توانند مدرسه را حداقل از ۹ صبح آغاز کنند تا دانش آموز فرصت کافی برای صبحانه در منزل را داشته باشد و این موضوع نگرانی خانواده ها را کم خواهد کرد.

سرپرست پژوهشکده آموزش و پرورش روستایی و چند زبانه پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اشاره به اینکه به هرحال، کشورهای مختلف بر اساس وضعیت و شرایط به وجود آمده برنامه های متنوعی را برای بازگشایی مدارس با طبقه بندی مناطق به نقاط کم خطر و پر خطر، ابعاد فضاهای آموزشی و مناطق کم جمعیت و پرجمعیت  برنامه ریزی کرده اند گفت: البته ادامه روند آموزش در مدارس به رفتار دانش آموزان و خانواده­ ها بستگی دارد.

کلانتری افزود: در عین حال هم مسئولان و هم خانواده ها به داده­ های قابل اعتماد و به روزی نیاز دارند تا بتوانند به طور مستمر شیوع بیماری را ارزیابی کنند و در صورت لزوم سریع تغییر مسیر دهند. لازم است همواره این گزارش ها به طور شفاف از طرف ستاد ملی کرونا ارائه شود.