داستانِ نامه‌هایی که بافت تاریخی همدان را سرگردان کرد

به گزارش قائم آنلاین، هر چند به واسطه‌ی اعتراض‌های فعالان میراثی و نامه‌ای که مدیر کل حقوقی وزارتخانه میراث فرهنگی خطاب به مدیریت شهری همدان نوشت، سرانجام این مصوبه توسط فرماندار همدان در کمیته تطبیق رد شد، اما ماجرایِ ساختِ هر نوع ساختمان با هر ارتفاع و در هر نقطه‌ای از بافت تاریخی همدان و استعلام نگرفتن از میراث فرهنگی همچنان ادامه‌دار ماند.

و با وجود اعلام «اصلاح مصوبه محدوده تاریخی ۱۶۸ شهر کشور» توسط پیروز حناچی – دبیر وقت شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران – به مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران و معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری  – که مصوبه شورا مربوط به ۲۷ مهر ۱۳۹۴ را اصلاح کرده و سرانجام محدوده تاریخی ۱۶۸ شهر کشور مشخص شده و تعیین رویکردهای کلی حفاظت و احیای محدوده های تاریخی- فرهنگی در ۲۵ خرداد ۱۳۹۶ اعلام شد، اما متولیان شهری و قضایی همدان همچنان معتقد بودند که باید برای بافت تاریخی همدان ضوابط ریزتر و دقیق‌تری تعیین و به آن‌ها اعلام شود، آن‌هم در مدت زمانِ کوتاهی یعنی کمتر از ۱۰۰ روز.

بنابراین ۲۷ مهر حسن خانجانی موقر – دادستان عمومی و انقلاب همدان – در نامه‌ای به علی مالمیر- مدیر کل میراث فرهنگی همدان- به نامه‌ای اشاره کرد که شهردار همدان در ۱۶ مهر به وی تاکید داشته تا نسبت به اجرای ضوابط معماری و شهرسازی و ساخت‌وساز در بافت تاریخی همدان اقداماتی را انجام دهد.

او در نامه‌ی خود به مالمیر اعلام کرد: «با التفات به این‌که اجرای ضوابط معماری و شهرسازی و تطبیق آن با هر ملک قانونا بر عهده‌ی شهرداری است، بنابراین چنانچه ضوابطی از سوی آن مرجع نسبت به بافت تاریخی فرهنگی شهر همدان وجود دارد، ظرف مهلت یک ماه به شهرداری همدان اعلام شود تا شهرداری در مراحل بررسی و صدور پروانه ساختمانی آن را مورد ملاحظه و عمل قرار داده و از سرگردانی مردم و ارجاع بی‌مورد آن‌ها به آن اداره کل جلوگیری شود. بدیهی است در صورت عدم توجه آن اداره کل به نامه و عدم اعلام ضوابط مورد نظر شهرداری، شهرداری همدان از یکم آذر تکلیفی به استعلام از میراث فرهنگی برای ساخت‌وساز نداشته و ملکف است تا مطابق با سایر ضوابط مورد عمل نسبت به بررسی و صدور پروناه‌ی ساختمانی برای اشخاص اقدام کرده و مسوولیت قانونی آن متوجه اداره کل میراث فرهنگی استان خواهد بود.»

مالمیر نیز درست در روز مشخص شده یعنی یکم آذر در نامه‌ای به صوفی شهردار همدان به صورت رسمی اعلام کرد که ضوابط مصوب حفاظتی بافت تاریخی شهر همدان، ۲۹ آبان توسط محمد حسن طالبیان – معاون میراث فرهنگی وزارتخانه – به استاندار همدان ابلاغ شده و پیوست تصویر آن برای شهردار هم فرستاده می‌شود.

با وجود همه‌ی این نامه‌نگاری‌ها یک روز بعد یعنی دوم آذر امیر فتحیان‌نسب – معاون شهرسازی و معماری – در نامه‌ای به مدیران چهار منطقه شهرداری همدان درباره‌ی املاک قرار گرفته در محدوده بافت تاریخی همدان این‌طور توضیح داد: «با توجه به مصوبه‌ی شماره ۳۳ جلسه ۲۶ مرداد شورای اسلامی شهر همدان با موضوع «اجرای ضوابط طرح تفصیلی تا زمان تصویب ضوابط میراث فرهنگی در کمیسیون ماده پنج و ابلاغ شورای عالی شهرداری و معماری به استثناء بناهای واجد ارزش ثبت شده» و با توجه به نامه شهردار در یکم آذر، و نامه ۲۱ آبان دادستانی درباره‌ی انجام نشدن هرگونه استعلام موردی از سازمان میراث فرهنگی در رابطه با املاک قرار گرفته در خارج از محدوده و حریم بناهای واجد ارزش ثبت شده و اجرای آن از ابتدای آذر امسال برای بهره‌برداری ارسال می‌شود.»

با وجود همه‌ی این اقدامات و نامه‌نگاری‌های انجام شده بین متولیان شهری و میراثی همدان با یکدیگر، و اعلامِ ضوابط مشخص شده از سوی معاونِ وزیر میراث فرهنگی به استانداری، اما در فاصله‌ی چند ساعت از آغاز کار دستگاه‌های اداری تا زمان نامه‌ی یاداوری مالمیر به شهردار برخی خبرهای تایید نشده‌ای مطرح شده‌اند که معاون معماری و شهرسازی شهرداری همدان دوم آذر در نامه‌ای خطاب به شهرداران مناطق چهارگانه همدان اعلام کرد بر اساس طرح تفصیلی مجوز ساخت و ساز در بافت تاریخی را صادر کنند. این یعنی توجه نکردن به ضوابط اعلام شده از سوی میراث فرهنگی.

هر چند برخی دیگر از مسوولان این اقدام را رد می‌کنند، اما  ظاهرا معاون عمرانی استانداری و یکی از اعضای شورای شهر همدان، اعلام کرده‌اند صدور این نامه‌ را پیگیری می‌کنند. اقدامی که به نظر می‌رسد برای رسیدن به جواب درستی درباره‌ی صحت و سقم آن یک نهاد نظارتی باید وارد کار شود.