کاربردهای فناوری نانو

به گزارش عصرقائم، دکتر اسماعیل ساعی‌ور ایرانی‌زاد در گفت‌وگو ، اظهار کرد: در سال ۱۳۶۰ پس از بازگشت از آلمان به عنوان عضو هیات مرکزی جهاد دانشگاهی در سمت مسئول بخش طرح‌ها و تحقیقات جهاد دانشگاهی فعالیت خود را آغاز کردم. چند سال بعد به کالج سلطنتی لندن رفتم. در این دانشگاه شیوه پذیرش دکتری به نحوی است که متقاضی ملزم به گذراندن یک امتحان جامع است و اگر فردی این امتحان را نگذرانده باشد، اجازه تحصیل در مقطع دکتری این دانشگاه را ندارد. ولی با استفاده از مقاله‌ای که در رابطه با فناوری نانو نوشته بودم و راجع به تولید ذرات نانو بود، موفق شدم بدون شرکت در این آزمون وارد دانشگاه سلطنتی لندن شوم و مقطع دکتری خود را در این دانشگاه بگذرانم. پس از آن موفق به کسب بورسیه تحصیلی از سوی مرکز تحقیقات “یونی لول”(uni level) انگلیس شدم.

وی ادامه داد: در زمان پیش از انقلاب، به جز رشته ادبیات و پزشکی در هیچ رشته‌ دیگری مقطع دکتری ارائه نمی‌شد و در مقطع کارشناسی ارشد نیز اساتید خارجی در دانشگاه‌ها تدریس می‌کردند و خودمان استادی نداشتیم. پزشکان نیز از بنگلادش به کشور می‌آمدند.

دکتر ساعی‌ور ایرانی‌زاد در رابطه با بازگشت به کشور در آن دوران، افزود: در آن زمان علی‌رغم پیشنهاد بورسیه پسا دکتری که از سوی کالج سلطنتی لندن به من ارائه شد، به کشور بازگشتم و ترجیح دادم در کشور خودم خدمت کنم. پس از بازگشت به ایران، تا سال ۱۳۷۰ در دانشگاه تهران فعالیت کردم و از سال ۱۳۷۰ تاکنون به عنوان عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس فعالیت می‌کنم.

وی در رابطه با آغاز فعالیت‌های خود در حوزه نانو فناوری، گفت: مقاله‌ای که در مورد فناوری نانو به چاپ رساندم، مربوط به سال ۱۹۸۵ میلادی است و از سال ۱۳۶۲ نانو ذرات را تولید کردم. هدف از این کار، تولید هیدروژن بود. چراکه هیدروژن به عنوان سوخت پاک برای هزاره سوم معرفی شده است و پیش از اتمام این قرن، باید از سوخت‌های پاک استفاده کرد. در این راستا، برای تولید هیدروژن از انرژی خورشیدی استفاده کردم و نانو کاتالیست‌های ۱۷ نانومتری ساختم. تولید نانوذرات زیر ۱۰۰ نانومتر تازه چند سال است که آغاز شده است.

اسماعیل ساعی‌ور ایرانی‌زاد با تاکید بر اینکه پایه‌گذاری فناوری نانو در ایران با مقاله‌ای بوده که توسط وی چاپ شده است، خاطرنشان کرد: هدف ما در پروژه‌ای که داشتیم، این بود که با استفاده از نانوکاتالیست‌ها، هیدروژن تولید کنیم. بنابراین، پایه‌گذار  تولید هیدروژن آفتابی نیز هستم. پس از تولید هیدروژن آفتابی، به این فکر افتادم که با استفاده از آن برق تولید کنیم. به همین دلیل ساخت پیل سوختی در ایران را پایه‌گذاری کردم. سال ۱۳۷۱ فعالیت‌های خود در زمینه پیل‌های سوختی را آغاز کردم و در سال ۱۳۷۴ پروژه پیل‌های سوختی نیروگاه‌ها برای وزارت نیرو را آغاز کردم.

عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: بیش از ۷۰ درصد برقی که از نیروگاه گرفته می‌شود، هدر می‌شود؛ ولی پیل سوختی‌ اکسید جامعی که ساختم، راندمان بالای ۷۰ درصد دارد و عملا هدر رفت انرژی را به کمتر از ۳۰ درصد می‌رساند و آلودگی زیست محیطی نیز ندارد. بنابراین با این پیل عمر ذخایر سوخت فسیلی افزایش پیدا می‌کند و چون یک موتور الکترو شیمیایی است، آلودگی صوتی هم ایجاد نمی‌کند.

این پژوهشگر  افزود: در سال ۱۳۷۸، شرکت ایران‌خودرو برای ساخت خودروی سمند پیل سوختی تقاضای همکاری کرد. پس از تشکیل یک تیم ۱۷ نفره از فارغ‌التحصیلان برتر دانشگاه‌ها، در سال اول همکاری، اولین پیل سوختی نوع پلیمری را تولید کردیم تا اینکه در سال ۱۳۸۰، با تغییر مدیر عامل به ما گفته شد که این پروژه، ملی است و با این بهانه پروژه را راکد گذاشتند، ولی این پروژه را در دانشگاه ادامه دادم.

وی با اشاره به اینکه پیشرفته‌ترین فناوری نانو در ایران آزمایشگاه وی در دانشگاه تربیت مدرس است، تصریح کرد: فناوری نانو در همه حوزه‌ها کاربرد دارد. بر این اساس طی همکاری که با دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس داشتم و نانوذرات طلا تولید کردم، با اتصال این ذرات به باکتری “ای‌کلای” و رنگ آمیزی این باکتری‌ها، مدت زمان ۲۴ تا ۴۸ ساعت برای شناسایی این باکتری را به ۶ ساعت کاهش دادم. بر این اساس کیت تشخیص این باکتری در ۶ ساعت ساخته شد که در انتظار تولید است. این کیت برای تشخیص و درمان هرگونه بیماری استفاده می‌شود. همچنین نانو ذرات مغناطیسی‌ای تولید کردم که می‌توانند در درمان سرطان استفاده شوند. بر این اساس، به جای استفاده از قرص می‌توان با استفاده از نانو و تبدیل حجم به سطح، عملکرد را بهبود بخشید.

اسماعیل ساعی‌ور ایرانی‌زاد با بیان اینکه نانوذرات دنیای جدیدی است و تمام خواص آن با دنیای ما متفاوت است، یادآور شد: اگر اندازه این ذرات به زیر ۱۰۰ نانومتر برسد، خواصی به وجود می‌آید که در طبیعت وجود ندارد. به عنوان مثال طلا زرد است، اما با استفاده از علم نانو می‌توان طلای سبز یا رنگ دیگر تولید کرد. همچنین نانوذراتی برای ابر آبگریز کردن سطح‌ها ساختم که به سطوح، خاصیت خودتمیزشوندگی می‌دهد.

این مدرس رشته نانوفیزیک با بیان اینکه در حاضر نیز در حوزه نانو فعالیت می‌کنم و دانشجویانی دارم که در این حوزه فعالیت می‌کنند، گفت: مسئولان باید از شرکت‌های دانش‌بنیان واقعی حمایت کنند تا کشور به پیشرفت‌های بیشتری برسد.